یک مطالعه جدید نشان میدهد که کاهش در حس بویایی افراد میتواند از دست دادن عملکرد ذهنی آنها را پیش بینی کند و در مورد تغییرات ساختاری در مغز که در بیماری آلزایمر مهم هستند هشدار دهد.
این مطالعه سرنخ دیگری ارائه میکند که چگونه کاهش سریع حس بویایی، نشاندهندهی واقعاً خوبی است از آنچه در نهایت بهصورت ساختاری در مناطق خاصی از مغز رخ میدهد.
اینکه بین حس بویایی و زوال عقل ارتباط وجود دارد، اطلاعات جدیدی نیست. نویسندگان مطالعه خاطرنشان کردند که پلاکها و گرههایی که در بیماری آلزایمر اتفاق میافتند، اغلب در نواحی مرتبط با بویایی و حافظه مغز ظاهر میشوند، قبل از اینکه در سایر قسمتهای مغز ظاهر شوند. محققان نمیدانند که آیا این آسیب باعث کاهش حس بویایی میشود یا خیر.
برای این مطالعه، محققان تلاش کردند تا ببینند آیا امکان شناسایی تغییراتی در مغز وجود دارد که با از دست دادن بویایی و عملکرد ذهنی یا شناختی در طول زمان مرتبط است یا خیر.
ایده ما این بود که افرادی که حس بویایی آنها به سرعت در حال کاهش است در طول زمان وضعیت بدتری دارند - و احتمال بیشتری برای ابتلا به مشکلات مغزی و حتی خود آلزایمر - نسبت به افرادی که به آرامی در حال کاهش یا حفظ حس بویایی طبیعی هستند.
تیم تحقیقاتی از دادههای ۵۱۵ سالمند پروژه حافظه و پیری دانشگاه راش (MAP) استفاده کرد.
محققان سالانه داوطلبان MAP را از نظر توانایی آنها در شناسایی بوهای خاص، عملکرد ذهنی و علائم زوال عقل آزمایش میکنند. برخی از شرکت کنندگان نیز اسکن MRI دریافت کرده اند.
تیم مطالعه دریافتند که کاهش سریع حس بویایی در طول دوره عادی، حجم ماده خاکستری کمتری را در نواحی مغز مرتبط با بویایی و حافظه پیشبینی میکند. همچنین عملکرد ذهنی بدتر و خطر بالاتر زوال عقل را در این افراد مسن پیشبینی کرد.
این تیم در بیانیه خبری دانشگاه توضیح داد که این خطر مشابه حامل ژن APOE-e۴ بود که در حال حاضر یک عامل خطر ژنتیکی شناخته شده برای ابتلا به آلزایمر است.
محققان همچنین دریافتند که این تغییرات بیشتر در نواحی بویایی اولیه - نواحی مربوط به حس بویایی - از جمله آمیگدال و قشر آنتورینال قابل توجه است. این یک ورودی اصلی به هیپوکامپ است که یک مکان مهم در بیماری آلزایمر است.
ما توانستیم نشان دهیم که حجم و شکل ماده خاکستری در نواحی بویایی و مرتبط با حافظه در مغز افرادی که دچار کاهش سریع حس بویایی هستند، در مقایسه با افرادی که کاهش بویایی شدیدتری داشتند، کمتر است.
این مطالعه از این نظر محدود بود که شرکت کنندگان فقط یک اسکن MRI دریافت کردند، بنابراین تیم نتوانست مشخص کند که چه زمانی تغییرات ساختاری در این مغزها شروع شد.
ما باید مطالعه خود را در چارچوب تمام عوامل خطری که در مورد آلزایمر میدانیم، از جمله تأثیر رژیم غذایی و ورزش انجام دهیم. حس بویایی و تغییر در حس بویایی باید یکی از مؤلفههای مهم در زمینه مجموعهای از عواملی باشد که معتقدیم بر مغز در سلامت و پیری تأثیر میگذارند.
محدودیت دیگر این است که شرکت کنندگان فقط بزرگسالان سفیدپوست بودند. کار قبلی این تیم تفاوتهای مشخصی را بر اساس نژاد نشان داده بود.
بیش از ۶ میلیون آمریکایی به بیماری آلزایمر مبتلا هستند که هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. برخی از داروها میتوانند به طور موقت علائم را کاهش دهند.