سینماهای کشور در حالی به استقبال اکران نوروزی میروند که از بین هفت فیلم انتخابی، ۶ فیلم در جشنواره فجر بودند و این نوبت ویژه اکران کمکی به کم شدن بار فیلمهای در صف نمایش عمومی نکرده است.
آماری که برای فیلمهای اکران نشده سینما از یکی دو سال گذشته روایت میشد، بیش از ۳۰۰ فیلم را دربرمیگرفت که تعدادی از آنها در همین سال روی پرده رفتند و برخی هم قاچاق شدند اما تعداد قابل توجه دیگری هنوز پشت خط اکران ماندهاند. علاوهبراینها فیلمهایی را که در ماههای گذشته تولید شدند و به جشنواره فجر رسیدند و یا آنهایی را که به اختیار یا اجبار به جشنواره نرسیدند نباید از قلم انداخت که همینها نیز آمار فیلمهای اکران نشده را بالا میبرند.
بجز فیلمهای قدیمیتر و غیرجشنوارهای، در همین سال ۱۴۰۲ تعدادی فیلم ساخته شده که برخی از آنها مجوز نمایش هم دارند ولی به اکران نرسیدهاند و همگی در نوبت اکران سال ۱۴۰۳ قرار میگیرند.
در چند ماه اخیر سامانه ثبت اطلاعات فیلمهایی که پروانه ساخت و نمایش گرفتهاند و نیز درخواستهای ثبت شده برای گرفتن مجوز در سایت سازمان سینمایی بسته شده بود؛ ولی با باز شدن دوباره این سامانه میتوان بررسی نسبتا دقیقتری از وضعیت فیلمهای تولیدی و در نوبت اکران انجام داد.
در تازهترین بهروزرسانی بخش پروانه نمایشهای صادرشده این سامانه در سال ۱۴۰۲، نام ۲۳ فیلم دارای مجوز و اکران نشده را میتوان دید که شامل فیلمهای «برزنگی» از حسین قاسمی جامی، «این جمعیت قابل کنترل» از مهرداد فرید، «هفتاد سی» ابراهیم عامریان و بهرام افشاری، «یادگار جنوب» از حسین دوماری و پدرام پورامیری، «قلهک» از مصطفی شایسته، «لختهگی» از کاوه دهقانپور، «پلان آخر بازی» از پیمان شاهبداغلو، «تصویرم در آینه نیست» از محمدرضا خاکی، «آغوش درخت» از بابک خواجهپاشا، «یک تکه ابر» از علی قویتن، «تَرَک عمیق» از آرمان زرینکوب، «۷۶۰۰ » از بهروز باقری، «شوماه» مژگان بیات، «لابی» از امیرشهاب رضویان و محمد پرویزی، «ریش قرمز» از محمدرضا تختکشیان و ماکان آشوری، «سمپاشی» از محمدعلی سجادی و علی یاور، «راه رفتن روی علفهای خشک» از مهران مهدویان، «دنیای شیرین ما» از قدرتاله صلحمیرزایی و عباس خواجهوند، «باد در کشتزارهای نیشکر» از سعید شاهسواری و ابراهیم اشرفپور، «رویای ساحلی» از رقیه احمدی و آرش سجادی، «شاید جای دیگر» از مجتبی متولی و علی تصدیقی، «کارزار» از محمد قاضی و شهرام اسدزاده و «مامان و سیسی» ازامیر سمواتی و امیر محمدنژاد میشوند. از بین این فیلمها، «یادگار جنوب» و «در آغوش درخت» اکران نشدههای جشنواره فجر سال قبل هستند که احتمالا هنوز فرصت باب میل سازندگان برای اکران پیدا نشده است.
البته از جشنواره سال ۱۴۰۱ فیلمهای دیگری مانند «استاد»، «وابل»، «روایت ناتمام سیما»، «عطرآلود» و «هفت بهار نارنج» هم مانده و «سینما متروپل» محمدعلی باشهآهنگر نیز فعلا ممیزیهای وارد شده، مانع از اکران آن است. موارد مشابه دیگر «مامان» ساخته آرش انیسی و مجید برزگر، «علت مرگ: نامعلوم» از علی زرنگار و مجید برزگر، «مسیح پسر مریم» از مهدی فرجی، «غیبت موجه» عباس رافعی و «شیشلیک» محمدحسین مهدویان هستند.
در کنار فیلمهای مشکلدار، چند فیلم سینمایی دیگر هم هستند که محصول سالهای گذشتهاند و با وجود پروانه نمایش و حتی برنامهریزی برای اکران هنوز رنگ پرده را ندیدهاند که به «کوچه ژاپنیها»، «زعفرانیه ۱۴ تیر»، «ملاقات با جادوگر»، «۲۸۸۸»، «سینما شهر قصه»، «رو در رو»، «خط نجات»، «۱۹»، «هشت روز هفته»، «احمد به تنهایی» و «برف آخر» میتوان اشاره کرد.
بسیاری از این فیلمها در حالی در صف انتظار برای اکران عمومی هستند که طولانی شدن اکران چند فیلم خاص در سالی که رو به پایان است، انتقادهایی را در پی داشت و از آن سو کمبود ظرفیت نمایشی و اعمال سلیقه در آییننامه اکران هم مطرح میشد. با این حال گفته شده که آیین نامه اکران سال ۱۴۰۳ قرار است با تغییراتی نسبت به امسال تدوین شود تا نظم بیشتری در اکران سینماها به وجود آید ولی با وجود تعداد قابل توجه فیلمهای کمدی ساخته شده که ظرفیت اکران سال آینده را در این بخش پر کردهاند مشخص نیست چقدر از فیلمهای اکران نشده فرصت نمایش پیدا میکنند.