لوله و پروفیل سبک، شکلی کاربردی از فولاد آلیاژ است که در طیف گستردهای از صنایع از جمله ساختوساز، پتروشیمی و خودروسازی مورد استفاده قرار میگیرد. اگر چه ضخامت قطعات سبک به نظر ممکن است برای صنایع خودروسازی ضعیف به نظر برسد، اما در واقع این مقاطع نازک در صنایع سنگین بسیار کاربرد دارند. به دلیل اینکه فولاد آلیاژ سخت و مقاوم است و قادر است فشار و وزن را به خوبی تحمل کند.
این قطعات در بخشهای مختلف خودرو به کار گرفته میشوند که در ادامه به آن پرداخته ایم:
صندلیهای خودرو به ویژه در خودروهای مدرن، دارای طراحی پیچیدهای هستند و از اجزای مختلف ساخته شدهاند. این مقاطع سبک، بهطور عمده برای ساخت بدنه و اسکلت صندلی استفاده میشوند. استفاده از پروفیل مبلی برای این منظور با چندین مزیت همراه است؛ این مقاطع قابلیت فرآیندپذیری بالایی دارند و میتوان به راحتی شکلهای مختلفی را با توجه به طراحی محصول در آنها ایجاد کرد. همچنین مقاومت آنها به افزایش استحکام و مقاومت صندلی کمک میکند. علاوه بر این، قیمت مناسب پروفیل تاثیر قابل توجهی بر قیمت نهایی خودرو دارد.
باربند یک ابزار کاربردی در خودرو است که برای افزایش فضای حمل بار استفاده میشود. اغلب، باربندها به صورت از پیش ساخته روی خودرو نصب نمیشوند و مصرفکننده میتواند باربند را بر حسب نیاز خود بر روی خودرو نصب کند. باربند باید وزن کمی داشته باشد تا خودرو قادر باشد این وزن اضافه را به راحتی حمل کند. همچنین باید مقاوم باشد تا بتواند وزن بار را به خوبی تحمل کرده و در حین جابهجایی صدمهای نبیند. از نظر طراحی و ساخت، باربندها بسیار متنوع هستند. سادهترین شکل آنها یک کفه است که از پروفیل سبک ساخته شده و بر روی سقف خودرو نصب میشود.
شاید بتوان گفت کاربردهای رایج این قطعات در صنعت خودروسازی، به طور قابل توجهی بر زیبایی ظاهری خودرو تاثیر میگذارد. با یک نگاه سریع، میتوان به خوبی متوجه شد که چرا اگزوز به این اندازه در خودرو اهمیت دارد. اولا، باید از افراد داخل خودرو در برابر گازهای مضر منتشر شده محافظت کند. ثانیا، باعث کاهش گازهای آلاینده میشود. برای ساخت اگزوز از موادی مانند فولاد، فولاد آلومینیومی، فولاد ضدزنگ و سایر مواد استفاده میشود. این آلیاژها مقاومت بالا و استحکام مناسب در برابر حرارت دارند؛ همچنین سبک وزن بوده و عمر مفید طولانی دارند. طول بزرگ این مقاطع باعث کاهش آلودگی صوتی ایجاد شده توسط موتور در امتداد طول آن میشود و همچنین لرزش موتور را کنترل میکند. برای اینکه گازهای آلاینده به سرعت از اگزوز خارج شوند، این لولهها نباید خمهایی با زاویهی تند داشته باشند که مانند مانعی در مسیر عبور گاز اجازهی جریان سریع را به آنها ندهد.
شکل معمول غربیلک فرمان یک حلقه است که از پروفیل مبلی ساخته میشود. این حلقه با چند قطعه زاویهدار به اهرم اصلی سیستم فرمان متصل میگردد. برخی از فرمانها به صورت حلقهای طراحی شدهاند و تغییرات زاویهای درون آنها برای راحتی بیشتر در حرکت ایجاد میشود. برای مقاطع مصرفی غربیلک فرمان، دو ویژگی اصلی مورد نیاز، فرآیند پذیری و مقاومت بالا است. برای افزایش راحتی، اغلب روی قطعه فلزی فرمان یک لایه پلاستیکی و نرم قرار میگیرد. با این حال در برخی موارد، لوله فولادی فرمان بدون هیچ لایه محافظی استفاده میشود. هدف از تغییرات طراحی، ایجاد راحتی برای راننده و افزایش دقت در حرکت خودرو است.
همانطور که قبلا ذکر شد، این قطعات نقشی بسیار حیاتی در ساخت خودروها دارند و قیمت پروفیل امروز نیز به عوامل گوناگونی، چون میزان مواد اولیه به کار رفته، میزان عرضه و تقاضا، سیاسیتهای داخلی و خارجی و ... بستگی دارد و هرگونه تغییر قیمت در آن میتواند قیمت نهایی خودروها را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این، برخی از مواد اولیه استفاده شده در صنعت خودروسازی، در داخل ایران تولید میشوند و برخی دیگر وارداتی هستند. از این رو، تاثیر نرخ ارز و نرخ دلار بر بازار خودروها قابل اهمیت است.
استفاده از پروفیل سبک در صنعت خودرو، به تنهایی به این چهار مورد محدود نمیشود. در واقع، این نوع پروفیل در بخشها و سیستمهای مختلف خودرو با کاربردها و ابعاد متنوع، استفاده میشود. علاوه بر استفاده در بخشهای اصلی و دائمی داخل خودرو، از این قطعات حتی برای ساخت اکسسوری و قطعات اضافی دیگر نیز استفاده میشود. مقاومت و دوام بالا برای ساخت قطعات خودرو، باعث شده استفاده از این قطعات سبک با ضخامتهای بزرگتر بین ۱.۲۵ تا ۱.۵ میلیمتر در این صنعت رواج پیدا کند.