آموزش خواندن تبلچر گیتار
تبلچر (tablature) یا به‌اختصار تب (tab)، رایج‌ترین روش نت‌نویسی برای ساز‌های زهی، چون گیتار الکتریک و گیتار بیس است. امروزه، اکثر قطعات موسیقی که قرار است با گیتار نواخته شوند، در قالب تبلچر نت‌نویسی می‌شوند؛ بنابراین، اگر شما نیز یک گیتاریست هستید، باید حتماً نحوه خواندن تب را بیاموزید. توانایی خواندن نت‌های نوشته‌شده در قالب تبلچر به شما کمک می‌کند که بتوانید موسیقی‌های مورد علاقه خود را آسان‌تر یاد بگیرید و بنوازید.
تبلچر به شکلی بسیار مستقیم، سیم‌ها و محل قرارگیری نت‌هایی که باید بنوازید را به شما نشان می‌دهد و نواختن قطعات موسیقی را تسهیل می‌کند. اگر با جدول‌های آکورد گیتار آشنا هستید، تبلچر نیز از لحاظ ساختاری، شباهت بسیاری با این جداول دارد.
در این مطلب، قصد داریم تا نحوه خواندن تبلچر را آموزش دهیم.
مبانی پایه در خواندن تبلچر گیتار
تب از چند بخش اصلی تشکیل شده است که در ادامه، هر یک از آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم. در نظر داشته باشید که تب‌های گیتار بیس نیز دقیقاً به همین شکل هستند و تنها در چهار سیم نوشته شده‌اند.
سیم‌ها
هر یک از خط‌های افقی در یک تبلچر، نشان‌دهنده یکی از سیم‌های گیتار هستند. در واقع، بالاترین خط در این جدول، سیم اول گیتار و پایین‌ترین خط آن نیز سیم ششم ساز را نشان می‌دهد. در صورتی که قطعه در الگوی کوک استاندارد گیتار نوشته شده باشد، این دو خط به‌ترتیب نت E بالا و نت E پایین را نمایش می‌دهند.
در الگوی کوک استاندارد، هر یک از خطوط یک تبلچر بیانگر نت‌های زیر است:
- E بالا
- B
- G
- D
- A
- E پایین
فرت‌ها
در یک تبلچر، هر عددی که بر روی یکی از خط‌ها قرار می‌گیرد، بیانگر شماره فرتی است که باید در سیم مربوطه بفشارید. مثلاً اگر در یک تب، شماره ۰ بر روی سیم پنجم نمایش داده شده است، بیانگر این است که باید سیم پنجم را به‌صورت دست باز بنوازید. یا به‌طور مثال، شماره یک بر روی سیم ششم به معنای نواختن فرت اول این سیم است. با خواندن این جدول از چپ به راست و نواختن نت‌های نوشته‌شده در آن، می‌توانید آرام‌آرام قطعه موسیقی را به شکلی صحیح بنوازید. اگر در حال نواختن یک ملودی باشید، تنها یک عدد در هر بخش زمانی از جدول وجود خواهد داشت و باید تنها یک نت را در یک زمان واحد بنوازید.
اما علاوه بر ملودی، می‌توان با استفاده از تبلچر، آکورد‌ها را نیز نمایش داد و نواخت. در چنین مواقعی، در تبلچر آهنگ مورد نظر، چند عدد بر روی یکدیگر و هر یک در یک خط قرار گرفته‌اند. این اعداد، بیانگر فرت‌هایی هستند که باید برای نواختن یک آکورد به‌صورت همزمان بفشارید.
تکنیک‌ها
چند علامت در تبلچر به‌صورت معمول وجود دارد که یادگیری آن‌ها می‌تواند به شما در اجرای ظرافت‌های یک قطعه موسیقی کمک کند. این علامت‌ها، تکنیک‌هایی خاص در نوازندگی را نشان می‌دهند که باید در نواختن نت مورد نظر، آن‌ها را اجرا کنید.
برای مثال، فرض کنید در تب یک آهنگ، در سیم پنجم اعداد ۳ و ۵ نوشته شده است که یک حرف h نیز در میان آن‌ها قرار گرفته است و در کنار یکدیگر، عبارت ۳h۵ را تشکیل داده‌اند. این عبارت بدین معناست که باید پس از نواختن فرت سوم، فرت پنجم را به‌صورت hammer-on (کوبیدن انگشت بر روی فرت، بدون نواختن سیم با دست راست) بنوازید.
از دیگر علائم رایج که در تبلچر گیتار وجود دارد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- P به معنای pull off
- B به معنای bend
- / به معنای اسلاید به سمت بالای دسته
- \ به معنای اسلاید به سمت پایین دسته
ریتم و زمان‌بندی
در تبلچر گیتار معمولاً اطلاعات چندانی درباره ریتم و زمان‌بندی یک قطعه موسیقی وجود ندارد و برای نواختن صحیح قطعه مورد نظر، باید آن را پیش‌تر شنیده باشید تا با ترکیب گوش خود و جدول، آن را به شکلی صحیح بنوازید. اما با این وجود، برخی از تبلچر‌ها حامل اطلاعاتی در مورد زمان بندی موسیقی همچون تمپو و کسر میزان آن نیز هستند. همچنین نت‌ها نیز در این جدول‌ها با فاصله‌هایی متغیر از یکدیگر نوشته شده‌اند تا بتوانید فاصله زمانی میان آن‌ها در قطعه را به شکلی حدودی درک کنید.
کوک گیتار
جداول تبلچر، الگوی کوک مورد نیاز برای نواختن موسیقی را نیز به شما اطلاع می‌دهند. این امر معمولاً در ابتدای تب و در جلوی هر سیم نمایش داده می‌شود.
تفاوت میان نت‌نویسی عادی و تبلچر در چیست؟
شکل کلاسیک نت‌نویسی، نسبت به تبلچر، جزئیات بسیار بیشتری از موسیقی را به نوازنده اطلاع می‌دهد. نت‌نویسی کلاسیک مؤلفه‌هایی همچون کسر میزان، کلید، تمپو و شدت نواختن هر نت را به نمایش می‌گذارد و با جداسازی نت‌ها در دو بخش بیس و تربل، کوک و ریتم دقیق موسیقی را نیز به نوازنده نمایش می‌دهد. این جزئیات باعث می‌شود که نوازنده بتواند بدون شنیدن یک قطعه نیز آن را بنوازد. اما نواختن یک موسیقی از طریق نت‌خوانی کلاسیک، نیازمند یادگیری خواندن این روش است که خود، مبحثی پیچیده به شمار می‌رود. بنابراین، تبلچر راهی آسان‌تر برای نواختن یک قطعه موسیقی است.
شروع نوازندگی از روی جدول تبلچر
چه یک نوازنده مبتدی باشید و چه یک گیتاریست حرفه‌ای، تبلچر می‌تواند راهی بسیار مفید برای یادگیری نواختن یک قطعه موسیقی باشد. اگر یک قطعه را تا حدی بشناسید، می‌توانید به کمک تبلچر، آن را به‌سادگی بنوازید.
در نهایت، تبلچر راهی بسیار مفید برای به‌اشتراک‌گذاری نت قطعات موسیقی است و ساخت آن نیز بسیار آسان است. به دنبال همین امر نیز امروزه منابع رایگان متعددی وجود دارند که تبلچر قطعات موسیقی را در اختیار شما قرار می‌دهند. البته این تب‌ها همیشه کاملاً دقیق نیستند و می‌توانند حتی شما را در یادگیری یک موسیقی گمراه کنند. بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم برای تهیه تب‌های موسیقی، دقتی بیشتر داشته باشید و از منابعی معتبر استفاده کنید.
در نهایت، اگر قصد دارید یادگیری گیتار را آغاز کنید و مبانی مهم نوازندگی این ساز همچون نحوه خواندن تبلچر را به شکلی دقیق و اصولی فرا بگیرید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً سری به وب‌سایت گیتار ایران بزنید و از ویدیو‌های آموزش گیتار در این وب‌سایت بهره ببرید.
