علائم شایع ابتلا به دیابت را بشناسید

دکتر سلماز حسنی اظهار کرد: براساس تعاریف قراردادی سازمان بهداشت جهانی قند خون ناشتای بالای ۱۲۶ میلی‌گرم و میانگین قند خون ۳ ماهه بیشتر ۶.۵ درصد معادل دیابت در نظر گرفته می‌شوند.

فوق تخصص غدد بالغین با بیان اینکه ما انواع مختلف دیابت داریم که شایع‌ترین آن نوع ۲ با حدود ۹۰ درصد مبتلا‌ها است که این نوع دیابت در افراد مستعد و پرخطر با غربالگری، اصلاح سبک زندگی و تشخیص به موقع تا ۵۰ درصد قابل پیشگیری است. اما دیابت نوع ۱ قابل پیشگیری نیست؛ همچنین نوع دیگر این بیماری، دیابت بارداری است که در مادران باردار دیده می‌شود و این گروه باید دست کم ۳ ماه بعد از زایمان و سپس مادام العمر هر یک تا ۳ سال پس از ختم بارداری بر اساس میزان قند خون ویزیت شوند و تحت نظر باشند تا مبتلا به دیابت نوع ۲ نشوند.

دکتر حسنی افزود: در کشور ما بین ۶ تا ۱۱ درصد مادران باردار مبتلا به دیابت بارداری هستند و این عدد در کل دنیا بین ۴ تا ۱۰ درصد بوده و اختلاف آن هم در کشور‌های مختلف و نیز مناطق مختلف یک کشور بسته به ژنتیک، سبک زندگی، سن بارداری و نوع تغذیه آن فرد بوده است.

عضو هیأت علمی گروه داخلی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه در دیابت نوع ۲ به دنبال شناسایی به‌موقع، آن هم قبل از علامت‌دارشدن فرد هستیم که تا حد امکان جلوی عوارض ناشی از آن گرفته شود، بیان کرد: پیشنهاد ما این است که از سن ۳۵ سال به بعد قند خون بصورت مستمر هر ۳ سال چک شود، همچنین فارغ از سن، هر فرد با bmi بالای ۲۵، که فاکتور خطر دیگری مانند سابقه خانوادگی دیابت، فشارخون بالا، چربی خون، سندروم تخمدان پلی کیستیک و سبک زندگی غیرفعال دارد هم باید تحت غربالگری دیابت هر ۳ سال یک بار قرار گیرد و اگر پره‌دیابت بود سالی یک بار این غربالگری انجام شود.

دکتر حسنی با ذکر این نکته که هدف از کنترل دیابت، جلوگیری یا تأخیر از بروز آن و سپس پیشگیری از عوارض دیابت در فرد مبتلا می‌باشد و در این خصوص آموزش، اصلاح سبک زندگی و نوع تغذیه بسیار مهم است، تأکید کرد: در کل دنیا حدود ۴۷۰ میلیون مبتلا به دیابت داریم و تا سال ۲۰۴۰ پیش بینی شده که بالغ بر ۷۰۰ میلیون نفر بیمار دیابتی داشته باشیم، اگر تمرکز ما بر پیشگیری آن خصوصاً در نوع ۲ باشد به مراتب بهتر از درمان است و جلوگیری از عوارض آن تا ۱۲ سال بر افزایش عمر فرد تأثیر دارد.

وی اضافه کرد: بر اساس آمار‌ها در بیماران مبتلا به دیابت عوارض قلبی و عروقی ۳ برابر بیشتر از دیگران است؛ همچنین نارسایی کلیوی در بیماران دیابتی ۰، ۱ برابر شایعتر بوده و دیابت کنترل نشده هم از علل شایع نابینایی در دنیاست و این در حالی است که آموزش، پیشگیری و درمان به‌هنگام جلوی بسیاری از این عوارض را می‌گیرد.

فوق تخصص غدد بالغین ادامه داد: باید وضعیت کلیوی، چشمی و اختلالات نوروپاتی در این افراد سالیانه چک شود و در کنار آن دوره‌های فالوآپ مرتب انجام شود تا جلوی عوارض ناشی از دیابت گرفته شود.

دکتر حسنی با بیان اینکه درمان‌های دیابت پیشرفت زیادی داشته، اما تأثیرات مثبت آن در کنترل دیابت متناسب نبوده و لذا باید به تغذیه و فعالیت بدنی مناسب و آموزش درست بیماران توجه شود، خاطرنشان کرد: متخصصان و پژوهشگران امروزه همراهی خانواده بیمار را یک عامل مهم در موفقیت درمان می‌دانند و مهمتر از آن خود بیمار است که بایدهمکاری لازم در پروسه درمان را داشته باشد.

وی در رابطه با علائم بیماری دیابت، بیان کرد: علائم این بیماری در تمامی بیماران یکسان نیست و همه افراد پاسخ یکسانی ندارند و تجویز دارویی‌شان هم یکی نیست، ما از مردم می‌خواهیم در زمان بیماری حتماً و به‌موقع به پزشک مراجعه کنند و فضای مجازی را به عنوان محلی ایمن و مناسب جهت درمان انتخاب نکنند.

عضو هیأت علمی گروه داخلی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: بیماری دیابت نوع یک در افراد جوان شیوع بیشتری داشته و دیابت نوع ۲ بیشتر در بالغان دیده می‌شود و در ۸۰ درصد موارد با اضافه وزن همراهی دارد، ولی انواع دیابت در هر سنی می‌توانند رخ دهند.

دکتر حسنی تصریح کرد: کنترل دیابت بر مبتای کنترل ریسک فاکتور‌های قلبی و عروقی و کنترل وزن بوده و اگر وزن بیمار کنترل شود از آسیب‌های دیابت تا حد زیادی به‌دور خواهد بود.

وی با بیان اینکه در دیابت نوع ۲ ژن‌های متعددی شناخته شده و بیشتر از آن عوامل محیطی درگیر است، خاطرنشان کرد: همچنین در خانواده‌های دارای بیمار دیابتی تا ۵۰ درصد احتمال ابتلا به نوع ۲ وجود دارد، اما در نوع یک جنبه ارثی کمتری بر خلاف نوع ۲ دارد، در همین رابطه باید اشاره کنیم که اگر کسی هم اضافه وزن و هم سابقه خانوادگی دارد نباید تا ۳۵ سالگی برای غربالگری صبر کند و باید در همان زمان مراجعه به‌موقع داشته باشد.

فوق تخصص غدد بالغان با تأکید بر اینکه دیابت محدودیتی در ازدواج و فرزندآوری ندارد، گفت: نوع یک آن جنبه وراثتی ندارد و خطر ابتلا فرزندان کمتر از ۱۰ درصد است و در نوع ۲ هم با رعایت نکات بهداشتی و تغذیه‌ای و درمانی مناسب می‌توان فرزندان سالمی داشت، ما زوج‌های زیادی داشتیم که یک یا هر دو نفر آن‌ها مبتلا به دیابت بودند، اما با مراقبت و کنترل درست در قبل و حین بارداری فرزند سالم به دنیا آوردند و در خصوص فرزندان آن‌ها هم باید مراقبت لازم در سنین اشاره شده حتماً مورد توجه باشد تا که در آینده دچار مشکل نشوند.