هفت آزمایش ضروری که مبتلایان به دیابت باید انجام دهند
دکتر بابک اقبالی خاطر نشان کرد: مبتلایان به دیابت باید بدانند که انجام تست‌های متداول پزشکی یک گام اساسی برای مبارزه با عوارض غیر قابل جبران این بیماری است و در واقع بخش مهمی از مدیریت بیماری دیابت، انجام آزمایش‌های معمول و معاینات پزشکی است.
وی هفت آزمایش که مهم‌ترین معاینات معمول در مبتلایان به دیابت است را شامل آزمون A۱C، کنترل فشارخون، کنترل کلسترول، آزمون‌های پا، معاینه چشم، تست کلیه و معاینات دندان پزشکی برشمرد.
رئیس گروه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص آزمون A۱C اظهار کرد: بنابر اعلام برخی موسسات تحقیقاتی، دیابتی‌ها باید این آزمون را دو بار در سال انجام دهند. این آزمایش به شما و پزشک معالج‌تان نشان می‌دهد که برنامه درمان و کنترل دیابت شما تا چه حد موفقیت آمیز بوده است؟. مزیت دیگر آزمایش هموگلوبین A۱C این است که می‌تواند مشکلاتی مانند قندخون بالای بعد از غذا و یا در طول شب را که گاهی اوقات توسط اندازه‌گیری با گلوکومتر تشخیص داده نمی‌شود به خوبی شناسایی کند.
دکتر اقبالی با بیان اینکه کنترل فشارخون از جمله مواردی است که بیماران مبتلا به دیابت باید به آن توجه داشته باشند خاطر نشان کرد: یک فرد دیابتی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فشارخون بالا است و همین روند خطر ابتلا به سکته مغزی و حمله قلبی را نیز افزایش می‌دهد. بیش از ۶۰ درصد افراد مبتلا به دیابت از فشارخون بالا رنج می‌برند. اندازه‌گیری فشارخون در دیابتی‌ها توسط خود بیمار یا متخصص مراقبت‌های اولیه ضروری است.
وی در خصوص آزمایش کلسترول گفت: از آنجا که دیابت خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد، انجام آزمایش خون سالانه برای بررسی وضعیت کلسترول خون را انجام دهند. نکته مهم آن است که میزان چربی خون طبیعی در دیابتی‌ها نسبت به افراد غیر دیابتی، خیلی کمتر است؛ مثلا میزان LDL یا کلسترول بد خون افراد دیابتی باید کمتر از ۷۰ و کلسترول تام خون باید کمتر از ۱۶۰ باشد، در حالی که برای فرد غیردیابتی، میزان طبیعی LDL کمتر از ۱۳۰ و کلسترول تام کمتر از ۲۰۰ است.
رئیس گروه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد توجه به سلامت پا و انجام آزمون‌های مرتبط با آن را در بیماران مبتلا به دیابت حائز اهمیت دانست و افزود: نیمی از افراد مبتلا به دیابت دچار عفونت در پا، زخم پای دیابتی و در نهایت در برخی افراد منجر به قطع عضو می‌شود. در هر کدام از نوبت‌های پزشکی، پای بیمار مبتلا به دیابت باید از نظر ابتلا به زخم، عفونت، پینه و از دست دادن حس مورد معاینه قرار گیرد.
دکتر اقبالی با بیان اینکه بیماران مبتلا به دیابت باید معاینه چشم را مورد توجه قرار دهند بیان داشت: رتینوپاتی دیابتی از علل شایع کاهش دید و نابینایی (۲۵ درصد موارد کوری در کشور‌های غربی) است. کسانی که دیابت درمان نشده دارند ۲۵ برابر احتمال بیشتری برای نابینایی نسبت به افراد عادی دارند. وجود و شدت رتینوپاتی دیابتی بیشتر با سن بیمار در هنگام تشخیص و طول مدت دیابت ارتباط دارد تا شدت بیماری و کنترل قند خون. ظرف ۲۰ سال پس از شروع بیماری در ۱۰۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع یک و ۶۰ تا ۸۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ رتینوپاتی پدید می‌آید. معاینات سالانه چشم برای بررسی آسیب‌های عروق خونی این عضو بدن و بررسی علائم اولیه گلوکوم، آب مروارید، رتینوپاتی دیابتی ضروری است.
وی با بیان اینکه انجام آزمایش‌های مرتبط با سلامت کلیه از دیگر مواردی است که بیماران دیابتی باید به آن توجه داشته باشند گفت: حدود ۳۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع یک و ۱۰ تا ۴۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ در صورت عدم کنترل قند خون، دچار نارسایی کلیه خواهند شد. دیابت به عروق خونی کوچک آسیب می‌زند و وقتی عروق خونی کلیه‌ها آسیب می‌بیند، کلیه‌ها دیگر نمی‌توانند خون را به خوبی تصفیه کنند. در نتیجه بیش از آنچه که باید، آب و نمک در بدن جمع شده و باعث افزایش وزن و تورم قوزک پا می‌شود. حتی ممکن است پروتئین در ادرار ظاهر شود. آزمون میکروآلبومین برای غربالگری اختلال کلیوی احتمالی یا برای آسیب اولیه به کلیه‌ها در افراد دارای دیابت؛ پس از تشخیص دیابت یا فشارخون بالا به طور سالانه درخواست می‌شود.
وی گفت بیماری‌های لثه از عوارض کمتر شناخته شده دیابت است و زمانی که جدی گرفته نشود، منجر به عفونت و سایر مشکلات بهداشتی دهان و دندان می‌شود. دندانپزشکان اصولا، انجام معاینات دندان پزشکی را هر شش ماه یکبار به بیماران دیابتی توصیه می‌کنند. دندانپزشک با معاینه دهان شما، علائم هشدار دهنده مرتبط با دیابت را تشخیص می‌دهد و شما را برای ارزیابی پزشکی به درمانگر مربوطه ارجاع می‌دهد.
