تصویر ۲۵ ساله تولید و مصرف برق در ایران
در دهه ۸۰ حدود ۷۵ درصد انرژی الکتریکی تولید شده به مصرف بخش‌های مختلف اقتصادی می‌رسید. این درحالیست که در نیمه اول دهه ۹۰ میزان مصرف بخش‌های مختلف اقتصادی از انرژی الکتریکی تولید شده به ۸۰ درصد رسید. در نیمه دوم این دهه مصرف انرژی الکتریکی افزایش پیدا کرد و به حدود ۸۴ درصد در سال ۱۳۹۹ رسید. این درحالیست که در تمامی این سال‌ها تولید برق از ۱۷۸ هزار گیگاوات ساعت به ۳۴۰ هزار گیگاوات ساعت رسیده؛ یعنی تقریبا دو برابر.
بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از مرکز آمار مجموع انرژی الکتریکی ناویژه تولید شده در واحدها، در سال ۱۳۸۴ حدود ۱۷۸ هزار گیگاوات ساعت بوده است. در آن دوره زمانی تا سال ۱۳۹۰ مجموعا حدود ۷۴ تا ۷۶ درصد انرژی الکتریکی تولید شده به مصرف بخش‌های مختلف اقتصادی می‌رسید. «انرژی الکتریکی ناویژه» بیانگر کل انرژی تولید شده با محاسبه انرژی مصرفی داخل نیروگاه‌ها تعریف می‌شود.
حدود ۳۳ درصد مصرف کل انرژی الکتریکی در این سال‌ها به مصرف بخش خانگی می‌رسید، بخش صنعتی با سهم حدود ۳۲ درصد، دومین مصرف‌کننده انرژی الکتریکی در ایران بود.
در سه سال ابتدایی دهه ۹۰ تولید انرژی ناویژه الکتریکی بین ۲۴۰ تا ۲۷۰ گیگاوات ساعت قرار داشت، سهم بخش خانگی مختصری کاهش یافت و به ۳۰ تا ۳۲ درصد رسید. صعنت در عوض شاهد رشد سهم خود از مصرف بود.
در این سال‌ها بخش کشاورزی که قبلا حدود ۱۳ درصد از انرژی الکتریکی تولید شده را در اختیار داشت، مصرف خود را افزایش داد و سهم آن به بیش از ۱۶ درصد رسید. در این دوره علاوه بر تغییرات یاد شده، میزان مصرف برق از کل تولید ناویژه از ۷۶ درصد تا ۸۰ درصد افزایش یافت.
در نیمه دهه ۹۰ علی‌رغم تجربه افزایش سهم بخش خانگی از انرژی الکتریکی و رسیدن آن به ۳۳ درصد، مجددا در نیمه دوم مصرف این بخش کاهش یافت و سهم حدود ۳۱ تا ۳۲ درصدی را رقم زد. در مقابل بخش کشاورزی با تجربه کاهش مصرف، حدود ۱۴ درصد از تولید ناویژه الکتریکی را به خود اختصاص داد. در این دوره زمانی میزان تولید انرژی الکتریکی از ۲۸۰ گیگاوات ساعت افزایش یافت و در سال ۹۹ بالغ بر ۳۴۰ گیگاوات ساعت رسید.
رشد مصرف به دنبال رشد تولید برق
بررسی‌ها نشان می‌دهد از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۹ علی‌رغم رشد تولید از ۱۷۸ به ۳۴۰ هزار گیگاوات ساعت، سهم مصرف بخش‌ها از کل انرژی الکتریکی از حدود ۷۴ درصد رشد کرده و به ۸۴ درصد رسیده است. همچنین به‌طور کلی در این سال‌ها میانگین سهم بخش صنعت ۳۳.۵ درصد، خانگی ۳۲.۵ درصد، عمومی حدود ۹ درصد، بخش تجاری ۷ درصد و حمل و نقل یا سایرمصارف مجموعا کمتر از ۲ درصد کل مصرف برق را به خود اختصاص داده اند.
