کولیک چیست؟
دکتر علیرضا جشنی مطلق گفت: کولیک انقباض عضلات صاف شکمی است که در گروه شیرخواران ایجاد می‌شود، ما در نوزادان یک ماهه چیزی به عنوان کولیک نوزادی نداریم. در خیلی از مواردی که نوزادان به غلط شیردهی می‌شوند، دچار دلدرد شده و به غلط تشخیص کولیک روی آنها گذاشته می‌شود. این تصور باعث می‌شود به غلط داروهای متداولی که با انواع و اقسامی زیادی در بازار موجود است، به نوزاد بدهند، در حالی که از نظر ما اصلا این انقباضات در دوران نوزادی کولیک نیست و مربوط به اختلال یا پوزیشن غلط شیردهی است.
وی افزود: اما کولیک شیرخوارگی معمولا از سن یک ماهگی تا یک‌سالگی دیده می‌شود، معمولا بیشترین میزان و شدت آن دردهای قولنجی روده‌ای بین سه تا شش ماهگی است که کودک را خیلی ناآرام و اذیت می‌کند. این دردها بیشتر اوقات در زمان بعدازظهر و شب رخ می‌دهد و بعضی اوقات این انقباضات آنقدر شدید است که شیرخوار گریه و بی‌قراری شدیدی نشان می‌دهد.
دکتر جشنی مطلق ادامه داد: گاهی اوقات دردهای قولنجی شیرخوار کار را به بیمارستان می‌کشاند اما شیرخواران معمولا توام با این درد علائم گوارشی خاصی مثل اسهال و استفراغ ندارند و این انقباضات معمولا طوری است که به شکل ناگهانی بروز کرده و بعد از مدتی فروکش می‌کند، در خیلی از کشورهای دنیا معتقدند که کولیک یک بیماری نیست و جز مراحل رشد سیستم گوارشی شیرخواران است و نیاز به درمان دائمی و دارویی خاصی ندارد.
فوق تخصص نوزادان و کودکان اظهار کرد: با توجه اینکه قولنج‌های روده‌ای منشأ بیماری ندارد، خیلی از اوقات برای کاهش دردهای کولیک شیرخواران، ایجاد شرایط آرامبخشی را توصیه می‌کنند. در قدیم هم با قنداق کردن این کار انجام می‌شد، همین قدر که پارچه‌ای به دور بچه پیچیده شود و می‌تواند او را آرام کند. گاهی بغل کردن شیرخوار هم کمک کننده است، به این ترتیب که سرشیرخوار زیر چانه پدر و مادر بوده و پشت شیرخوار چسبیده به قفسه سینه والدین قرار گیرد. سپس روی شکم او را آهسته نگه می‌دارند، به طوری که انقباضات شکمی که موجب آزار و بی‌قراری شیرخوار شده، را آرام کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز اظهار کرد: روش‌های دیگری هم وجود دارد مثل ایجاد صداهای ممتد مثل جارو برقی یا سشوار و یا گاهی حرکت دادن شیرخوار با خودرو که موجب آرام شدن او می‌شود. گاهی وسیله‌های دیگر قدیمی مثل ننو و حرکات آرام ممکن است به شیرخوار آرامش دهد. از آنجایی که حرکات اسپاسمودیک عضلات صاف شکمی به خصوص در سیستم گوارش بیماری نیست، خطری برای شیرخوار نخواهد داشت و نباید والدین را دچار اضطراب کند.
دکتر جشنی مطلق افزود: گاهی مرزبندی یا تعریف خاصی از کولیک ارائه می‌شود. با توجه به اینکه کولیک شیوعی بین هشت تا ۴۰ درصد در شیرخواران دارد، اگر در حملات، گریه بیشتر از سه ساعت در روز سه بار در هفته و بیشتر از سه هفته باشد باید اطلاق کولیک بکنیم یعنی اطلاق هر درد شکمی، کولیک شیرخوارگی نمی‌شود. بنابراین یک مرزبندی را در مورد شیوع آن قائل می‌شویم و در نهایت یکسری اقدامات دارویی که امروزه خیلی به وفور در حال انجام است، صورت می‌گیرد.
وی درباره داروهای تسکین دهنده کولیک گفت: برای تسکین کولیک‌های شیرخواران از ساده ترین داروهای ضد نفخ مثل دایمتیکون گرفته تا داروهای کلویت و داروهای پروبیوتیک مثل پدی لاکت نوع خارجی معادل مثل بایوگایا استفاده می‌کنیم. چون پروبیوتیک به عنوان فلور میکروبی روده شناخته شده‌اند، تصورشده که می‌توانند این تاثیرات قولنجی را کمتر کنند. اما در عمل می‌بینیم که خیلی از اوقات همه این داروها هم که استفاده می‌شود شیرخوار آرامش لازم را پیدا نمی‌کند. وقتی شیرخوار دچار کولیک می‌شود به خاطر شدت درد، به جز دردهای شکمی، حالت جیغ، گریه، برافروختگی، حالت نفاخی شکم، گاهی یبوست و حتی مشت های گره کرده پیدا می‌کند، این علائم بالینی است که در ظاهر شیرخوار والدین می بینند.
دکتر جشنی مطلق تاکید کرد: به هر حال کاری که ما به عنوان اصل درمان باید انجام دهیم، اطمینان بخشی است. یعنی اینکه والدین بدانند کولیک یک پروسه تکاملی است و علت آن به شکل دقیقی شناخته شده نیست. انواع و اقسام داروهایی هم که استفاده می‌شود، هیچگونه اثر درمانی پیشگیرانه برای آن ندارد. اما هر زمانی که شیرخوار دچار این حالت شد والدین باید یک مراجعه داشته باشند و شرح حالی و معاینه فیزیکی کاملی از شیرخوار انجام شده و تا مشخص شود که علت این ناراحتی و برافروختگی کولیک بوده و یک بیماری دیگر در کار نباشد.
