همین چند روز پیش بود که انتشار ویدئویی از نایبرییس هیاتمدیره یکی از سکوهای نمایش خانگی، مخاطبان را انگشت به دهان گذاشت. این عضو هیاتمدیره در اظهاراتی عجیب عنوان کرد: بازیگران این سریالها (محصولات پلتفرم مذکور) خیلی بیاخلاقاند. بازیگران و تهیهکنندهها همه بیاخلاقیهای خاص خودشان را دارند و به قرارداد و حرفشان متعهد نیستند. من در چند صنعت مختلف از لوازم خانگی تا کاشیکاری و خودرو بودم، من به بیاخلاقی اینها هیچ جا ندیدم. اسمشان این است که هنرمندند، اما بسیار بیاخلاقاند. اول و آخرشان پول است. پول بده هر کاری میکنند ...
این صحبتها با واکنشهایی مواجه شد و جالب آنکه تمام این واکنشها، در نفی این حرکت و نکوهش چنین ادبیاتی بوده است. برخی هنرمندان ازجمله حسین فرحبخش، همایون اسعدیان و مازیار میری اعلام کردند که تا زمان عذرخواهی رسمی، هیچگونه همکاری با این پلتفرم نخواهند داشت. نهادهایی، چون انجمن تهیهکنندگان مستقل سینمای ایران، خانه سینما و انجمن صنفی بازیگران سینما با انتشار بیانیههایی، اعتراض شدید خود را نسبت به این باور و ادبیات اعلام کردند. برخی هنرمندان همکار با این پلتفرم نظیر مهدی امینی که دوبلور و مدیر استودیو همکار با این پلتفرم در دوبله و صداگذاری محصولات سینمایی است نیز ادبیات تندی در برابر این اظهارات بیان کرده است. بسیاری از بازیگران و اهالی سینما نیز در صفحات خود، واکنشهای نسبتاتندی به این گفته داشته و خواهان عذرخواهی این چهره شدهاند.
شدت این واکنشها به اندازهای بود که روابط عمومی این پلتفرم، طی اطلاعیهای، اگرچه قصد دلجویی داشته، اما به دلیل مهندسی غیرهوشمندانه در ترسیم فضای عذرخواهی، نتوانسته خشم اهالی هنر را کاهش دهد. در این اطلاعیه، با تقلیل مخاطبان هدف آقای نائبرئیس به یک سریال، عنوان شده که مجموعهای علیرغم صرف هزینههای گزاف، با بدعهدی به پخش نرسیده است، اما بدیهی است که چنین مشکلاتی عمومیت ندارند و مصاحبه اخیر نایبرئیس هیاتمدیره این پلتفرم را میباید صرفا واکنشی به موردی مشخص تلقی کرد. در وهله اول، آنچه برداشتی واضح و شفاف از اظهارات آقای نائبرئیس برمیآید این است که اشاره ایشان، مستقیما به جامعه هنرمندان بوده و هیچ محدودیتی در کلام ایشان به چشم نمیخورد. ثانیا، اینطور به نظر میرسد که عدمعذرخواهی رسمی این چهره تا این لحظه که چند روز از انتشار آن ویدئو میگذرد، نشان از ثابتقدم بودن ایشان در بیان آن عقاید دارد و درست به همین دلیل است که اطلاعیه روابط عمومی آن پلتفرم نهتنها نتوانسته در هیبت یک عذرخواهی رسمی برآید بلکه خشم جامعه هنری را نیز بیشتر کرده است.
خود از دردی بود که ایشانند
اینکه این صحبت تا چه اندازه درست است، یک بحث است و چرا این شخص، چنین ادبیاتی را به کار برده، یک بحث دیگر. بسیارواضح است که اگر هر مقامی، چنین ادبیاتی را درباره هر صنفی به کار میبرد، با واکنشهای تندی مواجه میشد. حتی اگر هم بخواهیم نفس گفته این مدیر را درست بدانیم، در وهله نخست باید انگشت اتهام را به سمت این فرد و نهاد تحت امر ایشان دراز کنیم که در دوران کرونا و بنا بر یک توفیق اجباری که منجر به تعطیلی گسترده سینماها در کشور شد، بر پایه شانس، مردم به سمت این سکوهای محدود گسیل داشته شدند.
تلاش سازمان سینمایی و مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن برهه در جهت رونق دادن به این سکوها برای سرگرمی مردمی که در خانه قرنطینه شده بودند، سبب رونق چشمگیر اقتصادی این سکوها شد تا جایی که آنها ره چندده ساله را طی یک سال طی کردند. پلتفرمهایی که چند سال از حیات آنها میگذشت و عملا هیچ توفیقی را به دست نیاورده بودند به نعمت برخورداری از تولیدات دستاولی که سازمان سینمایی در اختیار آنها قرار داده بود و البته آبونمانی که از مشترکان میگرفت، به سودهایی رسید که اکنون میتواند برای هر قسمت ضعیفترین سریال خود، ۳ میلیارد تومان هزینه کند.
همین بریزوبپاشهای بیحسابوکتابی که در طول این سالها در برخی از این سکوها رقم خورده سبب شده تا هزینه تولید در سینمای ایران، بهمراتب بالاتر برود. چطور و بر مبنای کدام منطق ساختاری، برای درآوردن یک سریال ضعیف ۴۵ دقیقهای، ۳ میلیارد تومان هزینه میشود و این هزینهها تا قسمتی ۸ میلیارد تومان افزایش پیدا میکند؟ اگر هم جامعه سینمایی کشور پولکی شده (که مطلقا چنین نیست)، چنین رسمی را کدام نهاد بنیان گذاشته است؟ تا قبل از سریالسازی این پلتفرمها، اصلا چنین حرفهایی در سینمای ایران مطرح نبود؛ بنابراین اگر هم اوضاع به گونهای باشد که آقای نائبرئیس عنوان کرده، مقصر پدید آمدن آن، فقط و فقط چنین سکوهایی بودهاند که با نداشتن سابقه اجرایی مکفی و عدمتجربه بهینه در حوزه سینما، از مشاغلی، چون سرامیکسازی به این سمت گسیل داشته شدند و حالا برای کسانی که ریشهشان در سینما و فیلم و سریال است، چنین شاخ و شانههایی میکشند؛ و مگر غیر از این است که، چون احساس شد در سینما و پلتفرم، سود مالی سرشاری نهفته است، افرادی از مشاغل مختلف، به این سمت گسیل پیدا کردند تا با هدف کسب منفعت مادی، در این حوزه به فعالیت بپردازند و حالا، افرادی دیگر را به این مفسده متهم میکنند؟ آنهم برای سینمایی که درصد بسیار اندکی از فعالان آن، در رفاه نسبی به سر میبرند و مابقی آنها، چالشهای بسیاری در زندگی خود دارند. این گفته آقای نائبرئیس نشان میدهد که ایشان نسبت به واضحات سینمایی کشور، اطلاعی نداشته و حالا در برابر دوربین و برای مخاطبان عام بسیار، چنین اظهارنظری را عنوان کرده است؛ و اگر این هنرمندان به گفته ایشان پولکی نبودند، آقای نائبرئیس اکنون چگونه میتوانستند با این میزان اعتمادبهنفس که قطعا ناشی از تمکنی نسبی است، چنین اظهاراتی را نسبت به، ولی نعمتان خود بر زبان بیاورد؟
قطعا انتشار یک اطلاعیه ساده از سوی روابط عمومی این سکو، نمیتواند این زخم تفدیده را درمان کند. این سکو اگر حقیقتا با حسننیت اقدام به انتشار آن اطلاعیه کرده، باید در گام ابتدایی، نسبت به برکناری این مقام اهتمام کرده تا حداقل در بعد اقتصادی، جنس همکاری هنرمندان با این سکو، خدشهدار نشود. این اقدام میتواند کمترین میزان مطالبه جمعی هنرمندان از این سکو باشد تا دیگر مدیری به خود این جرات را ندهد که اندیشههای شخصی و سلیقهای خود را اینگونه به شکلی عمومی فریاد بزند.