نرگس آبیار «بامداد خمار» را به سرانجام می رساند؟
برخلاف قابلیت‌های زیاد رمان برای تبدیل به سریال یا فیلم، این اتفاق اما برایش نیفتاد تا دهه ۹۰ که بعد از چیزی حدود ۲۵ سال سریالی بر اساس این رمان شروع به ساخت کرد. اما ساخت سریال ظاهرا به اندازه خود رمان پرماجراست.
حسن فتحی
سال ۹۷ خبرهایی از ساخت سریال بامداد خمار به کارگردانی حسن فتحی منتشر شد. بعد از چند روز فتحی که در آن زمان به تازگی پخش سریال شهرزاد را پشت سر گذاشته بود، اعلام کرد این اخبار صحت ندارد و او پیشنهاد کارگردانی این سریال را بررسی و بعد هم رد کرده است و همراه نغمه ثمینی در حال نگارش فیلمنامه‌ای بر اساس رمان «کنتس سلما» نوشته فریده گلبو است.
کیانوش عیاری
دو سال بعد و زمانی که کیانوش عیاری همچنان درگیر سریال ۸۷ متر بود، تصمیم گرفت تا بر اساس بامداد خمار سریالی بسازد. او ظاهرا تا مراحلی هم پیش رفت و حتی در جاهایی عنوان شد برای این سریال قرارداد هم بسته است. اما در نهایت پروژه به جایی نرسید.
دوباره بامداد خمار
تیرماه ۱۴۰۰ پیش تولید سریال بامداد خمار با کارگردانی ابراهیم ایرج‌زاد، کارگردان فیلم عنکبوت شروع شد و بازیگران اصلی آن هم آنطور که اعلام شده بود، ساعد سهیلی، مهرداد صدیقیان و سارا رسول‌زاده بودند. مدت کوتاهی بعد ایرج‌زاد از این پروژه کناره‌گیری کرد. در آن زمان و بعد از کناره گیری ایرج‌زاد، محمد رحمانیان، نمایش‌نامه‌نویس و کارگردان تئاتر که فیلمنامه سریال شبکه مخفی زنان را هم نوشته، کار را با تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی در دست گرفت و شروع به بازنویسی فیلمنامه کرد. با تغییر کارگردان بازیگران قبلی از کار انصراف دادند و پروژه دو باره وارد مرحله انتخاب بازیگر شد که البته به جایی نرسید. دی ماه ۱۴۰۱ زمانی که فهرست مجموعه‌های در حال ساخت شبکه نمایش خانگی توسط ساترا منتشر شد، نام بامداد خمار هم در میان این سریال‌ها به چشم می‌خورد. البته با تغییرات بزرگ. این بار نام امیرحسین عسگری، کارگردان فیلم برف، به عنوان کارگردان این سریال ثبت شده بود و بازیگران آن هم تغییر کرده بودند. این بار به جای ساعد سهیلی، برادرش سینا مهراد بازی می‌کرد و از میلاد کی‌مرام و پردیس احمدیه هم به عنوان دیگر بازیگران اصلی سریال اسم برده شد. اما این دو از بازی در پروژه انصراف دادند. بعد از مدتی هم به دلیل آنچه کند بودن روند فیلمبرداری اعلام شده بود، پروژه به کلی متوقف شد.
این بار نرگس آبیار
بهمن ماه گذشته بود که صفحه رسمی‌سریال بامداد خمار از شروع ساخت سریال بامداد خمار این بار با کارگردانی نرگس آبیار، تهیه‌کنندگی حسن مصطفوی و بازی ترلان پروانه و سینا مهراد خبر داد.
نرگس آبیار که حالا کارگردانی بامداد خمار را بر عهده دارد، سریال سووشون را هم بعد از یک سال فیلمبرداری آماده پخش دارد که در واقع اولین فعالیت او در حوزه سریال‌سازی است و پیش از نمایش آن و دریافت بازخوردها سریال دوم را در دست ساخت دارد. جالب است که هر دو سریال او که خودش هم داستان نویس است، اقتباسی از رمان‌هایی هستند که توسط نویسندگان زن نوشته شده اند. سووشون بر اساس رمان سیمین دانشور و بامداد خمار بر اساس رمان معروف فتانه حاج سیدجوادی به همین نام. زمانی که فیلم «نفس» او اکران شد، نظر بعضی منتقدین بر این بود که به دلیل بازنمایی دوره‌های مختلف زمانی در این فیلم او حتما می‌تواند سریال ساز خوبی باشد و حالا واقعا این اتفاق افتاده است.
در باره رمان
تیرماه سال ۱۳۷۴ یکی از مهم‌ترین اتفاقات چاپ و توزیع ادبیات مردمی به وقوع پیوست. اولین رمان «فتانه حاج سید جوادی» با عنوان «بامداد خمار» از سوی انتشارات البرز در ۲۰۰۰ نسخه به بازار کتاب آمد. به فاصله ۹ ماه کتاب به چاپ نهم رسید. در چاپ نهم ناشر ۲۰ هزار نسخه از کتاب را به بازار فرستاد ولی این تازه آغاز ماجرا بود. کتاب تا پاییز سال ۸۱ به متوسط تیراژ ۱۰ هزار نسخه به چاپ سی‌و یکم رسید و بازار کتاب ایران را متحول کرد.
تحولی که با انتشار بامداد خمار به وقوع پیوست چندین پیامد داشت. پیامد اول آن رفع اتهام بازاری و سخیف و مبتذل بودن از آثار مردمی بود. به عبارت دیگر با استقبال چشمگیری که از این کتاب شد بسیاری از نشریات حتی نشریات روشنفکری به تحلیل این گونه کتابها روی آوردند. از سوی دیگر انتشار کتابهای عامه‌پسند از سوی ناشران، نوعی کار غیرفرهنگی تلقی نشد و باعث گسترش فعالیت آنان و افزایش تعداد ناشران این گونه کتابها شد.
همچنین چرخه عرضه و تقاضای کتاب در شهرستان‌ها بهبود یافت و همگان به اهیمت بازار کتاب شهرستان‌ها بیشتر پی بردند. از دیگر ثمرات انتشار موفق بامداد خمار افزایش چشمگیر نویسندگان زن در بازار کتاب بود. حالا دیگر می‌توان انتشارات مشخصی چون البرز، زریاب، علم و شادان را مثال آورد که به طور دقیق و مستمر به انتشار کتابهای داستانی عامه پسند روی آورده‌اند. به طور مثال انتشارت شادان با تمرکز بیشتری روی انتشار رمانهای مردمی با ایجاد سایت اینترنتی و انتشار یک خبرنامه با عنوان «دفترک» با علاقه‌مندان کتابهای داستانی مردمی ارتباط دارد.
بامداد خمار همچنین باعث شد که بسیاری از نشریات خانوادگی و جدول به چاپ پاورقی روی بیاورند و نویسندگانی چون امیر عشیری و ر. اعتمادی پاورقی‌ها و داستانهای تازه‌ای را عرضه کنند. و حتی برخی کتابهای قدیمی خود را تجدید چاپ نمایند.
در حال حاضر بازار کتاب ایران به طور شاخص دارای ناشران معین و پرکاری‌ست که کتابهای داستانی مطابق سلیقه عمومی منتشر می‌کنند.
