مستاجرهای متقاضی وام اجاره (تسهیلات ودیعه) در سال۱۴۰۳، با دو بهانه تازه شبکهبانکی روبهرو شدهاند؛ «ابلاغیه سال جدید هنوز نیامده است»، «فعلا اعتبار نداریم».
در این مواقع بانکها در اجرای سیاست «حمایت مالی از مستاجر» سه دسته شدهاند. این مسیر ۳ اشکال دارد.
سیاست کمک مالی به مستاجرها برای پوشش بخشی از هزینه اجاره نشینی، طی نزدیک به دو ماه گذشته از ۱۴۰۳، به در بسته سیستم بانکی برخورد کرده است.
وضعیت درخواست وام اجاره، مواجهه بانکها با متقاضیان و همچنین اوضاع پرداخت این تسهیلات حاکی از آن است که در سالجاری که هنوز «فصل اصلی نقل و انتقال مستاجرها» شروع نشده، بانکهای مشمول پرداخت وام ودیعه اجاره مسکن، سه دسته شده اند.
دسته اول در لیست ثبت نام نیستند، چون اعتبار ندارند، دسته دوم در لیست هستند، اما در مراجعه حضوری متقاضی به برخی شعب، پاسخ «اعتبار نداریم» یا «منتظر ابلاغیه جدید سالجاری» هستیم را میدهند و، اما دسته سوم که هم در لیست هستند و هم اعتبار دارند، متقاضی را برای رساندن به وام اجاره وارد ماراتن پیچیده و بعضا غیرقابل رسیدن میکنند.
در این میان بررسیها درباره فرمول و مسیر تعریف شده برای ارائه وام ودیعه –فارغ از رفتار فعلی بانکها- نشان میدهد، این مسیر سه اشکال دارد بهطوری که اگرچه «مبلغ وام»، نسبتا قابل قبول است، اما توان تحت تاثیر قرار دادن حال و آینده مستاجرها را به صورت کامل ندارد.
بر اساس آخرین آمارهای رسمی ارائهشده، میزان اجاره بها در مناطق شهری کشور در سال گذشته و ابتدای امسال حدود ۴۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش پیدا کرده است.
این رشد اجاره بها با توجه به رشد درآمد و توان مالی مستاجرها، رشد بالایی به شمار میرود و این به آن معناست که باتوجه به توان مالی مستاجران، آنها در پرداخت اجاره بها و هزینه لازم و کافی برای اجاره نشینی با شرایط سختی مواجه هستند.
در چنین فضای معیشتی برای مسکن مستاجران، سیاستگذار از حدود دو سال قبل، سیاست پرداخت تسهیلات حمایتی برای پوشش بخشی از اجاره بها را در دستور کار قرار داده است.
اما از آنجا که این سیاست باید توسط شبکه بانکی به سرانجام برسد موانع، بوروکراسی و بهانه نبود اعتبار باعث شده است، این سیاست آنطور که باید تحقق پیدا نکند.