آغاز مذاکرات سرنوشت ساز ایران و آمریکا
شنیده‌ها از چند روز پیش مبنی بر این بود که آمریکا و ایران در حال مذاکره غیرمستقیم درباره امنیت خاورمیانه هستند.
علاوه بر این برخی منابع آگاه بر این باور بودند که در این مذاکرات ایران و آمریکا بر سر دو راهی احیای برجام یا توافق موقت ایستاده اند و در این رابطه نیز مذاکراتی داشته اند.
این رایزنی‌ها به بحث درباره «پیامد‌های اقدامات ایران و نیرو‌های نیابتی آن در منطقه» و همچنین «نگرانی‌های آمریکا در مورد برنامه هسته‌ای تهران» اختصاص داشت.
پایگاه خبری آکسیوس به نقل از دو منابع آگاه گزارش داد که آمریکا و ایران برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها در خاورمیانه در هفته گذشته در عمان «مذاکرات غیرمستقیم» انجام دادند.
بر اساس این گزارش، برت مک‌گورک، هماهنگ کننده شورای امنیت ملی آمریکا در امور خاورمیانه و شمال آفریقا به همراه آبرام پیلی، سرپرست نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در این رایزنی و در غیاب رابرت مالی از طرف آمریکایی شرکت کردند.
مشخص نیست چه کسی از طرف ایرانی در این مذاکرات شرکت کرده است، اما پیش بینی می‌شود که مذاکره کننده ایران در عمان، علی باقری بوده باشد.
این گفتگو‌ها به بحث درباره «پیامد‌های اقدامات اسرائیل و تقابل با ایران در منطقه» و همچنین «نگرانی‌های آمریکا در مورد برنامه هسته‌ای تهران» اختصاص داشت.
به گفته این منابع، مک گورک و پیلی روز سه شنبه وارد عمان شدند و با میانجی‌های عمانی دیدار کردند.
این وب‌سایت خبری اشاره کرد که آخرین باری که دو کشور به طور غیرمستقیم در عمان گفتگو‌های مشابهی برگزار کردند به ماه ژانویه ۲۰۲۴ باز می‌گردد.
دور تازه این گفتگو‌های غیرمستقیم در حالی در عمان صورت می‌گیرد که «بیش از یک ماه» از حمله تلافی‌جویانه موشکی و پهپادی گسترده تهران به اسرائیل در ۱۳ آوریل (۲۵ فروردین) می‌گذرد.
پیش‌تر، روزنامه آرمان امروز نوشته بود که ایالات متحده آمریکا در ماه ژانویه مذاکرات محرمانه‌ای را با میانجیگری عمان با ایران انجام داده تا تهران را متقاعد کند که حوثی‌های یمن را از حمله به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ باز دارد.
در آن زمان، مقامات ایرانی و آمریکایی که نامشان فاش نشده به فایننشال تایمز گفته بودند که هیات‌های مذاکره کننده را از یک سو برت مک‌گورک، مشاور کاخ سفید در امور خاورمیانه و آبرام پیلی فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران و از سوی دیگر علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه ایران هدایت می‌کردند.
دو طرف مستقیماً با هم ملاقات نکرده اند و مذاکرات با میانجیگری مقامات عمانی انجام شده که بین دو هیات در رفت و آمد بودند.
واشنگتن همچنین در جریان مذاکرات ژانویه در عمان نگرانی‌های خود را از فعایت‌های هسته‌ای ایران مطرح کرده، اما درباره جزئیات صحبتی نکرده است. ابتدا قرار بود دور دوم این گفتگو‌ها برای ماه فوریه گذشته برنامه‌ریزی شود، ولی به خاطر اینکه آقای مک گورک درگیر تلاش‌ها برای رسیدن به آتش بس و آزادی گروگان‌ها بین اسرائیل و حماس بود، این مذاکرات نیز تا ماه مه به تعویق افتاد.
این مذاکرات در حالی انجام شد که کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و مشاور رهبر جمهوری اسلامی، در اوایل ماه مه در مصاحبه با شبکه الجزیره گفته بود که ایران ظرفیت تولید بمب هسته‌ای را دارد و در صورت تهدید موجودیتش به سمت آن خواهد رفت.
کمال خرازی پیش‌تر در تیر ۱۴۰۱ نیز طی اظهارات مشابهی گفته بود ایران «توانایی‌های فنی لازم برای ساخت بمب هسته‌ای» را دارد، اما «فعلاً» تصمیمی در این خصوص نگرفته است.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که چندی پیش به ایران سفر کرده بود، تنها سه هفته مانده به جلسه شورای حکام در گفت و گویی گفت که تهران برای نخستین بار طی بیش از یک سال گذشته عزم خود را برای گفت و گوی جدی با این آژانس نشان داده است.
در حالی که آمریکا و ایران بر سر حملات حوثی‌ها در عمان مذاکرات محرمانه داشته اند.
ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت خارجه روز دوشنبه ۱۳ مه (۲۴ اردیبهشت) اعلام کرد که دولت بایدن در صورت لزوم راه‌هایی برای برقراری ارتباط با ایران دارد.
وی گفت: «دولت بایدن به ارزیابی‌های خود در مورد اینکه آیا ایران در حال حاضر فعالیت‌های کلیدی لازم برای تولید یک دستگاه هسته‌ای قابل آزمایش است یا نه، ادامه می‌دهد.»
آقای پاتل افزود که ایالات متحده آمریکا معتقد نیست که رهبر ایران تصمیمی برای «از سرگیری برنامه تسلیحاتی که بر اساس برداشت ما، ایران آن فعالیت‌ها را در پایان سال ۲۰۰۳ تعلیق یا متوقف کرده است» گرفته باشد.
بر همین اساس به نظر می‌رسد مجموعه‌ای از موضوعات هم اکنون میان ایران و آمریکا قابل رایزنی هستند که مذاکره در مورد آن‌ها از هفته پیش آغاز شده است.
