زیباکلام: در ماجرای چین شعار عزت دولت كجا رفت؟

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: ماجرای کشتار مسلمانان چین از زمانی در داخل کشور به‌طور ویژه از سوی رسانه‌های داخلی پیگیری شد که دستگاه دیپلماسی کشورمان نسبت به این موضوع سکوت اختیار کرد. این در حالی بود که مراجع تقلید و همچنین رسانه‌های مستقل و اصلاح‌طلب ضمن محکوم کردن اقدامات دولت کمونیست چین در سرکوب مسلمانان با انتقاد از وزارت امور خارجه خواستار برخورد جدی با چین شدند؛ روزنامه آفتاب یزد در شماره امروز خود طی گفتگوهایی به ابعاد مختلف این موضوع پرداخته که در پی می‌آید:

آیت‌الله مکارم شیرازی با صدور بیانیه‌ای اعلام کـرد کـه «در برابر کشتار مسلمانان چین، دولت ایران نباید سکوت کند». 

آیت‌الله صافی نیز در دیدار جمعی از طلاب از وزارت امور خارجه خواست تا نسبت به این موضوع، موضع بگیرد و اعتراض نماید. 

پس از آن آیت‌الله نوری همدانی هم عنوان کرد «جنایتی که در چین اتفاق ا‌فتاد وحشتناک‌تر از حادثه آلمان بود».‌ ‌

همچنین آیت‌الله صانعی با صدور بیانیه‌ای شدیداللحن کشتار مسلمانان در چین را محکوم ‌ ‌کرد. 

در نهایت آیت‌الله دستغیب شیرازی نیز اظهار کرد که «هرکس ندای استغاثه مسلمانی را بشنود اما پاسخی ندهد مسلمان نیست».

‌‌ این در حالی بود که علی‌رغم تمام این اعتراضات، وزارت خارجه که شعار «عزت» در سیاست خارجی را سر می‌دهد تنها به یک «ابراز نگرانی» ساده بسنده کرد. به عبارت دیگر واکنش دولت نهم نسبت به این موضوع نتوانست افکار عمومی را قانع سازد. از سوی دیگـر در ایـن میـان بـرخی حامیان دولت با بیان برخی اظهارات سعی کردند کوتاهی وزارت خارجه دولت نهم را تـــوجیـــه کننـــد از جملــه ایـن مـوضـع‌گیری‌ها اظهارات یک حامی دولت بود که بیان کرد: «به نظر می‌رسد موضوع کشتــار مسلمــانــان چیــن بــا تــوطئــه آمــریکـا برای انجام یک انقلاب رنگین در چین ادغام شده است». 

از سوی دیگر خبــرگـزاری دولـت هـم در تحلیلـی نسبـت به این موضوع اعلام کرد: «در پشت پرده ناآرامی‌های سین کیانگ، آمریکا قـرار دارد». ‌‌اما موضوع به همین جا ختم نشد و برخی نمایندگان اصولگرای مجلس نیز در این خصوص تلاش کردند از کنار موضوع بگذرند و با بیان اینکه اطلاعی در این زمینه ندارند موضوع کشتار مسلمانان چین را نادیده بگیرند. ‌ ‌

در مورد چین مصلحت گرایانه تصمیم گیری شد 

یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در ارزیابی خود نسبت به عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور در مورد وقایع چین و کشتار وسیع مسلمانان در این کشور اظهار کرد: «اگر در این خصوص سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان موضع‌گیری می‌کرد ضربه‌ای به ارتباط میان ایران و چین نمی‌زد. نبایستی در مورد این موضوع این مقدار مصلحت‌گرایانه تصمیم گیری می‌شد. 

حشمت‌الله فلاحت پیشه نماینده اصولگرای مجلس که با آفتاب یزد گـفـتـگـو می‌کرد تصریح کرد: «کشور ما معمولاً در مورد هر کشتار در جهان موضع می‌گیرد و در مورد وقایع فرانسه و تظاهرات در آن جا می‌بینید که سفیر فرانسه در تهران احضار شد. در خصوص چین هم که بحث کشتار مسلمانان بـود بـه نظر می‌رسد بایستی واکنش‌های جدی‌تری به این موضوع می‌شد. سخنگوی وزارت خارجه حداقل باید واکنشی صورت می‌داد». 

نماینده اسلام آباد غرب ادامه داد: «برای جمهوری اسلامی ایران که در سیاست خارجی‌اش بحث اصولی دفاع مسلمانان جایگاه دارد بایستی در مورد حوادث چین نیز موضع گیری صورت می‌گرفت. به طور طـبـیعی رابطه چین و ایران به گونه‌ای می‌باشد که با یک موضع‌گیری سیاسی این رابطه دچار خدشه نمی‌شود». 

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه در این مورد خواست عمومی مردم و مراجع تقلید این بود که واکنش جدی از سوی دستگاه دیپلماسی کشور رخ می‌داد گفت: «در کل، عملکرد دستگاه دیپلماسی دولت را در حد جمهوری اسلامی ایران ندیدم». 

عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس بـا رد هـرگـونـه مقایسه این عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور با گذشته اظهار کرد:‌ «مقایسه حال حاضر با گذشته درست نمی‌باشد و مقصود من از این اظهارات در خصوص حال حاضر می‌باشد که اقتضا می‌کرد ما واکنش‌های جدی‌تری را از وزارت خارجه می‌داشتیم». 

‌‌وی در بیان اینکه واکنش ایران در خصوص عملکرد چین باید در چه سطحی می‌بود خاطر نشان کرد: «حداقل سخنگوی وزارت خارجه بایستی این اقدام را به‌طور رسمی محکوم می‌کرد. ما می‌توانستیم سفیر چین را هم احضار کنیم و از ایشان در باره آن چیزی که در چین می‌گذرد توضیح بخواهیم». ‌ ‌

مسلمانان چین هم خواهر و برادرانمان هستند اما ...

‌ ‌دبیرکل جامعه زینب (س) هم در این خصوص و انتقادهایی که در مورد نحوه مواجهه دستگاه دیپلماسی کشــور نسبـت بـه شهــادت بــانـوی مصری در فرانسه و کشتار مسلمانان چین وجود دارد گفت: «این خانمی که در فرانسه به قتل رسیده است در رابطه با عقیده و حجابشان کشته شده‌اند و این اقدام در محلی اتفاق افتاده است که به اصطلاح امن و افرادی که به آنها ظلم می‌شود به آنجا پناه می‌آورند. در واقع دادگاه مکان دادخواهی است». 

مریم بهروزی که با آفتاب یزد گفتگو می‌کرد ادامه داد: «به‌خاطر اینکه در چنین مکانی چنین اتفاقی افتاده موجب حساسیت شده است». 

این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه باید از مسلمانان چین هم حمایت شود و آنها نیز برادر و خواهران ما هستند در عین حال گفت:‌ «موضوع زن محجبه مصری به دلیل اینکه خاص بوده باید به آن، به طور جد پرداخته شود. در واقع حساسیت روی این موضوع بیشتر است». 

وی تاکید کرد:‌ «در واقع این اقدام درآلمان یک مشت نمونه خروار است. درست است که در این حادثه دو نفر کشته شده است امـا مـوضـوع کمیت نیست بلکه حساسیت موضوع مهم می‌باشد». 

بهروزی در پایان و در بخش دیگری از اظهاراتش گـفت: «همان‌طور که در مورد مسلمانان دیگر کشورها دستگاه دیـپلـمـاسی کشور واکنش جدی نشان می‌دهد انتظار می‌رود در خصوص کشتار مسلمانان چین نیز واکنش دولت جدی باشد». ‌ ‌


از متکی و الهام انتظار داشتیم ‌ ‌

در همین حال نماینده اصولگرای مشهد در این باره در ابتدای اظهاراتش با بیان شعر معروف سعدی مبنی بر «بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند . ‌چو عضوی به دردآورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار» گفت: «ما انسـانیـم و اگـر حـادثـه‌ای بـرای فردی پیش بیاید متاثر می‌شویم. همچنین در یک دایره محدودتر ما مسلمان هستیم و نمی‌توانیم ببینیم مسلمانان قتل عام می‌شوند و ما عکس‌العملی نداشته باشیم». 

عفت شریعتی که با آفتاب یزد گفتگو می‌کرد تصریح کرد: «من فکر می‌کنم درحال حاضر باید دیپلماسی کشور ساز و کار برخورد با این حوادث را از منظر دیپلماسی مشخص کند. متاسفانه چون در تعطیلی مجلس بودیم ما نتوانستیم از طریق مجلس و تریبون آن این مسئله را عنوان کنیم». 

این عضو فراکسیون اصولگرایان با بیان اینکه این موضوع دلیل نمی‌شود که مسئولان وزارت خارجه آن کاری را که باید انجام دهند در آن تعلل داشته باشند، در خصوص اینکه واکنش وزارت خارجه به این موضوع در چه سطحی باید باشد گفت: «انسان هنگامی که از منظر عاطفی و دینی مسئله را در نظر می‌گیرد باید یک واکنشـی بـاشد که حداقل مردم کشور خودمان هم در جـریـان ایـن اقـدام قرار بگیرند. ما از آقای متکی و سخنگوی دولت توقع داریم که انزجار مردم ایران را از این حرکت ددمنشانه و این جنایتی که بر مسلمانان چین وارد شد را منعکس کنند». 

وی افزود: «این موضوع حق ملت ایران است. فکر می‌کنم هنوز وزارت خارجه آن طوری که باید و شاید در این قـضیـه وارد نشـده اسـت. واقعیـت ایـن اسـت کـه دلیـل این موضوع را نمی‌دانیم. در واقع نمی‌دانیم علت چیست که وزارت خارجه به طور شفاف در این خصوص موضع‌گیری نمی‌کند». ‌ ‌

‌پشت پرده وقایع چین
نـمـایـنـده اسـدآبـاد در مجلس نیز در این خصوص معتقداست مسائلی که در خصوص اسلام و مسلمانان اتفاق می‌افتد همیشه همانی نیست که مامشاهده می‌کنیم. 

رنجبر زاده که با آفتاب یزد گفتگو می‌کرد افزود: «در واقع لایه‌هایی در پشت پرده این جریانات وجود دارد که توسط افرادی این وقایع طراحی و برنامه‌ریزی می‌شود و دستگاه دیپلماسی ما بایستی علاوه بر اینکه به بررسی لایه اول ماجرای چین می‌پردازد باید مراقب لایه‌های بعدی آن نیز باشد. بالاخره همواره شیطنت‌هایی در رابطه با مسلمانان در سطح جهان وجود دارد». 

این عضو فراکسیون اصولگرایان مـجلـس خـاطر نشان کرد: «نگرانی جدی غرب و حکام غیر مسلمان آن از اسلام برای بقای پایه‌های حکومتشان اسـت و آنهـا طـراحـی‌هـایی می‌کنند تا اسلام گسترش پیدا نکند. در واقع نیروهای مختلفی تلاش دارند که اسلام را وارونه جلوه دهند».

استانداردهای دوگانه در برخورد با موضوعات

امـا دکتـر صـادق زیبـاکلام در ایـن خصوص معتقد است که دستگاه دیپلماسی ما به دلیل اینکه ایدئولوژیک محور است همه چیز را از عینک ایدئولوژی نگاه می‌کند. ایـن استـاد علـوم سیـاسی دانشگاه تهران که با آفتاب یزد گفتگو می‌کرد تصریح کرد: «به‌عبارت دیگر به دلیل اینکه نـظـام مـا خودش یک حکومت ایدئولوژیک محور است بنابراین جهان و کشورهای دیگر را نیز ایدئولوژیک می‌بیند. در واقـع کشـورهای دیگر یا از چارچوب ایدئولوژیک ما رد می‌شوند - یعنی مطابق ایدئولوژی ما هستند و ما با آنها خوب هستیم - یا اینکه ما با این کشورها مشکل ایدئولوژیکی داریم و از چارچوب ما رد نمی‌شوند. بنابراین نکته خیلی مهم این است که چین در دیدگاه ایدئولوژیکی ما در کجا قرار دارد»؟ 

زیباکلام ادامه داد: «از نظر دولتمردان ایران، ایدئولوژی چین مطلوب ما می‌باشد. این در شرایطی است که ما مسلمان می‌باشیم و به خدا اعتقاد داریم و طرف مقابل مارکسیست و کمونیست می‌باشد و اصلاً به خدا اعتقاد ندارد». 

وی با بیان اینکه با وجود تمام این موضوعات، ما وحدت ایدئولوژیک با چین داریم ابراز عقیده کرد: «بنابراین اگر چینی‌ها سر تمام مسلمانان چین را هم سر باغچه بگذارند و ببرند و قتل عام کنند ما به هیچ وجه اعتـراض نمی‌کنیم. همچنان که دستگاه دیپلماسی ما هیچ گاه به چین اعتراض نکرد».

این استاد دانشگاه ادامه داد: «مشابه همین موضوع را در روسیه می‌بینید. کارهایی که روس‌ها ظرف چندین سال گذشته در چچن کردند واقعاً هولناک بوده است. یعنی بلایی نبوده که روس‌ها بر سر مسلمانان چچن نیاورده باشند. منتها دستگاه دیپلماسی کشورمان حتی یک بار به روس‌ها اعتراض نکرد که چرا با مسلمانان اینگونه رفتار می‌کنید». 

زیبا کلام با طرح این پرسش که «چرا دستگاه دیپلماسی کشورمان اینگونه اقدام می‌کند»؟ افزود: «این موضوع به خاطر این است که طبق همان نگاه ایدئولوژیک، روسیه با ما همخوانی دارد بنابراین روس‌ها اگر سر تمام مسلمانان را ببرند و هر بلای دیگری بر سر مسلمانان در چچن یا در مناطق دیگری بیاورند فی‌الواقع ایران هیچ اعتراضی نمی‌کند». 

این استاد دانشگاه تهران در بیان مثالی در این خصوص گفت: «در بسیاری از کـشــورهــای اروپــایـی مـا جـریانات نئونازیستی، شبه فاشیستی و جـریـانـات نـژاد‌پـرسـت داریـم. ایـن جـریان‌ها که در کشورهایی مانند اتریش، آلمان، انگلستان و فرانسه وجود دارند معمولا با یهودی‌ها، مسلمانان و سیاه پوست‌ها بد می‌باشند. در روسیه هم این پدیده وجود دارد، جوانانی در این کشور هستند که از تحصیلات خیلی پایینی برخوردارند و موی خود را تیغ می‌‌اندازند و بارها و بارها به مسلمانان حمله کرده ‌و حتی در موارد بسیاری مسلمانان را به قتل رسانده‌اند». 

وی در ادامه گفت: «یعنی بدون آنکه آن مسلمانان گناهی داشته باشند این اقدام صورت گرفته است. گناه آنها این بوده که مثلا در مکانی بوده‌اند که یک‌مرتبه آن گروه‌ها به آنها حمله کرده‌اند. برای مثال دلیل حمله این بوده است که صورت شخص مضروب شبیه آسیایی‌ها بوده یا ظاهرش نشان دهنده این بوده که سفید پوست نیست». 

وی افزود: «من حتی به خاطر دارم که به پسر یکی از مسئولان ایران در روز روشن حمله کرده و او را به قتل رساندند. متاسفانه نمی‌شود صدا و سـیـمـا و روزنـامـه‌هـای دولـتـی و هـمـچـنین مسئولان از تریبون‌های مختلف مثل نماز جمعه، مجلس و مصاحبه‌ها حتی این موضوع را مطرح کنند. حتی بیان نشد که مثلا کارهای روس‌ها کار خوبی نبوده است. اما می‌بینید هنگامی که مشابه همین عمل در آلمان یا فرانسه اتفاق می‌افتد بلافاصله دستگاه دیپلماسی ما سفیر آن کشور را احضار می‌کند که چرا این جنایت صورت گرفته است». 

زیباکلام ادامه داد: «این در شرایطی است که کل مسلمانانی که بعد از جنگ جهانی دوم در آلمان به دست نئونازی‌ها به قتل رسیده‌اند فکر نمی‌کنم به تعداد انگشتان یک دست هم برسد. ‌‌اما می‌بینید که در چین بارها و بارها مسلمانان آن کشور که خودمختاری،‌ حــقــوق مــدنــی و آزادی بــیـشتر می‌خواهند، تظاهرات و حرکاتشان سرکوب و به خاک و خون کشیده شده است و مسئولین حتی یکبار هم اعتراض نکرده اند». 

‌وی با بیان اینکه این موضوع یادآور مسئله‌ای است که خود مسئولین از آن انــتـقـاد مـی‌کـنند گفت: «در واقع رفتار مسئولین در این خصوص و موضوع حقوق بشر دوگانه می‌باشد. این در شرایطی است که ما به غربی‌ها می‌گوییم اگر کشوری هم پیمان شما باشد و در آن کشور حقوق بشر نقض شود هیچ واکنشی نشان نمی‌دهید اما اگر کشوری که با شما مخالف است مثل ایران در آن حقوق بشر نقض شود شما چرا اعتراض می‌کنید؟ حال نکته جالب این است که ما خودمان هم دقیقاً همین کار را انجام می‌دهیم. یعنی در کشورهایی که هم پیمان ما می‌باشند مثل چین، کوبا و روسیه هر گونه تجاوز و نسل کشی که نسبت به اقلیت‌ها صورت بگیرد دستگاه دیپلماسی ما سکوت می‌کند و موضع نمی‌گیرد. امـا اگر در کشوری که ما با آن مخالف می‌باشیم مثل آلمان، فرانسه یا انگلستان اگر چنین موضوعی اتفاق بیفتد بلافاصله اعتراض می‌کنیم».
 
این استاد علوم سیاسی تصریح کرد: «این موضوع نشان می‌دهد که ما هم استانداردهای متفاوت در این خصوص داریم. البته با این تفاوت که اساساً حقوق بشر در کشورهای غربی جدا از حکومت است، آنها یکسری نهادها و سازمان‌ها دارند که کار اینها در حقیقت نگاه بانی حقوق بشر می‌باشد. این تشکل‌ها که ربطی به دولت ندارند و در اکثر کشورهای اروپایی وجـود دارنـد کاری ندارند که حقوق بشر در اسرائیل یا عربستان نقض می‌شود بلکه آنان به وظیفه خود عمل می‌کنند. در هر کجا که ببینند حقوق بشر در حال پایمال شدن می‌باشد، اعتراض می‌کنند». 

این استاد دانشگاه تصریح کرد: «حـجم اعتراض‌هایی که این ‌NGO‌ها ظرف چند سال گذشته در مـورد مـسئله فلسطین داشتند خیلی زیاد بوده - و حتی گزارش‌های خیلی جالبی توسط خود ‌NGO‌های اسرائیلی حقوق بشر در این مورد منتشر شده -که موجب افـشـاگـری شـده اسـت. می‌خواهم بیان کنم که اساساً ‌دیده‌بان حقوق بشر خیلی ربطی به حکومت‌های غربی پــیــدا نـمـی‌کـند اما متاسفانه در ایران نهادهای مدافع حـقـوق بشر کم داریم، زیرا توان خوبی ندارند واین تنها دولت می‌باشد که در این خصوص متولی است. در واقع این متولی در برابر حقوق بشر استاندارد‌های دو گانه دارد و به صورت تبعیض آمیز و دوگانه با موضوع حقوق بشر برخورد مـی‌کـند». 

وی در بیان آسیب‌های این نوع موضع‌گیری دستگاه دیپلماسی کشور با بیان اینکه این نوع اقدامات بــنـا به دلایلی خیلی آسیب در داخل وخارج از کشور ندارد گـفـت: «مـثـلا در مـورد چین کسانی که باید اعتراض می‌کردند این کار را کردند. مثلا در‌ روزنامه‌های مستقل و اصلاح طلب، کلی در این خصوص مطلب وجود داشت و حتی برخی از علما و مراجع نسبت به این موضوع اعتراض کردند. بعد از اعتراض علما و مراجع و همچنین مطالب روزنامه‌های اصلاح طلب بود که تازه وزارت خارجه به خودش آمد. به هرحال یادداشت اعتراض آمیزی در این خصوص که به صورت خیلی ملایم نگاشته شده بود برای چین ‌ ‌فرستادند». 

زیباکلام در ادامه گفت: «واقعاً این رفتاری که دولت در قبال نقض آشکار حقوق بشر در چین و روسیه می‌کند، نشان می‌دهد ما که این قدر شعار عزت در سیاست خارجی می‌دهیم چقدر این شعار درست می‌باشد». 

وی افزود: «به نظر من عزت آن است که ترک‌ها در این خصوص به چین اعتراض کردند و آقای رجب طیب اردوغان به عنوان یک مسلمان به دولت چین اخطار داد و کشته شدن مسلمانان چین را نسل کشی عنوان کرد. به نظر من این عزت است. این عزت نیست که ما به دلیل وابستگی که به چین و روسیه داریم روی خود را از قتل‌هایی که علیه مسلمانان می‌شود برگردانیم من هیچ عزتی در این موضوع نمی‌بینم». 

وی خاطرنشان کرد: «اگر بنا به دلایلی به غربی‌ها سرسپرده باشیم نمی‌توانیم در موضوع سیاست خارجی‌مان ازموضع عزت تعیین تکلیف کنیم. عکس آن هم وجود دارد؛ اگر ما بنا به دلایلی در قبال روسیه وچین مجبور به سکوت باشیم، باز هم ما از موضع عزت حرکت نمی‌کنیم به نظر من کشوری از موضع عزت در سـیاست خارجی‌اش حرکت می‌کند که وابستگی نداشته باشد. هیچ فرقی ندارد که ما به چین، روسیه یا آمریکا و انگلیس وابسته باشیم. وابستگی،‌ وابستگی است و فرقی نمی‌کند به کدام کشور باشد».