آفتابنیوز : آفتاب: این روزها، ترکش تنشهای سیاسی به دستاندرکاران حوزه فرهنگ هم برخورد میکند و طبیعتا به سوی چهرههای مطرحتر، ترکشهای اساسیتری پرتاب خواهد شد. ماجرای مطلب تند روزنامه کیهان علیه محمدرضا شجریان را نیز میتوان در این باب ارزیابی کرد.
مطلبی که شکایت شجریان علیه کیهان را به دنبال داشت. محمدحسین آقاسی وکیل استاد آواز ایران درباره علت انجام این شکایت به اعتمادملی میگوید: «مدتها بود که استاد شجریان به صداوسیما تذکر میدادند که آثار ایشان را بدون اجازه از شبکههای مختلف پخش نکنند، کتبا هم نامه نوشتند اما صداوسیما به این خواهش ایشان ترتیب اثر نداد. در نتیجه استاد شجریان در گفتوگو با یکی از شبکههای بینالمللی، در اینباره دوباره صحبت کردند که این صحبتها منجر به انتشار مقالهای علیه ایشان در شماره روز 14 تیرماه سال جاری در بخش خبرهای ویژه روزنامه کیهان شد. من شخصا نمیتوانم درک کنم چطور یک هنرمند محبوب و ملی که اصلا هم چهرهای سیاسی نیست و فقط علاقهمند نیست که آثارش از شبکههای مختلف صداوسیما پخش شود، «وطنفروش» نامیده شود. این مساله خجالتآور است و استاد هم از این مساله بسیار رنجیدهخاطر و ناراحتاند. به همین دلیل هم تصمیم گرفتند از روزنامه کیهان شکایت کنند. روز چهارشنبه این شکایت طرح شد، قطعا دادگاه به این شکایت رسیدگی خواهد کرد».
ماجرای شکایت شجریان از کیهان چند روز پس از اعلام طرح شکایت او از صداوسیما منتشر شد که بهزعم آقاسی به اعتراضات و خواهشهای شجریان بیتوجهی کردند: «بهرغم درخواستهای مکرر استاد از صداوسیما، این سازمان در جریانات اخیر، با ساختن کلیپهایی از خیابانها و تصاویر اشخاصی که مورد علاقهایشان نبودند، از صدای ایشان بهرهبرداری غیرمجاز کردند. این تصاویر به عنوان تبلیغات تلویزیونی و توجیه اعمالی که مورد قبول بسیاری از مردم نبود، تهیه و روی آنها از سرودهایی از استاد استفاده میشد که مربوط به دوره اولیه انقلاب بودند، به نحوی که بینندگان این تصاویر اینگونه برداشت میکردند که استاد همسو با بخشی از حکومت و در واقع به عنوان تاییدکننده آن تصاویر از پخش آنها رضایت دارد. به همین دلیل هم به من مراجعه کردند و از من خواستند تا در این زمینه اقدام جدی به عمل آید». بنا به گفته آقاسی با وجود درخواست شجریان پخش صدای او، کماکان از شبکههای مختلف رادیو و تلویزیون ادامه داشت و با وجود اعتراضات فراوان به این مساله ترتیب اثر داده نشد: «من تاریخ پخش تمام این سرودها را یادداشت کردهام. آخرین مرتبه پخش کلیپهایی با صدای استاد از تلویزیون هم به زمان بازگشت پنج نفر از ایرانیان بازداشتشده در موصل عراق به کشور مربوط میشود.»
اما صرف طرح شکایت از صداوسیما و کیهان شاید بیشتر یک حرکت نمادین از سوی شجریان قلمداد شود تا شکایتی که انتظار برخورد با متهم را در برداشته باشد. آقاسی در اینباره میگوید: «در مورد روزنامه کیهان، صرفنظر از اینکه استاد قصد داشتند حرکت ناشایست این روزنامه را با این شکایت تقبیح کنند، به احتمال بسیار قوی در اثر طرح موضوع در رسانههای مختلف، دادگاهی تشکیل خواهد شد. اما آنچه در سابقه شکایت از کیهان به آن برخوردهام، محکوم شدن این روزنامه به جریمهای معادل 200 تا 400 هزار تومان بوده است. البته اگر کیهان از انتشار این مطلب عذرخواهی کند، از شکایت صرفنظر خواهیم کرد. اما درباره شکایت از صداوسیما باید بگویم که شکایت ما علیه معاونت رادیویی صداوسیما و با ذکر این نکته که هر کسی که نسبت به پخش این آثار در صداوسیما دستور داده، به دادسرای کارکنان دولت ارائه شد. در حال حاضر، بازپرس پرونده کتبا از صداوسیما خواسته تا مجوز پخش آثار شجریان را اعلام کند. چون اگر مجوزی نداشته باشد که ندارد، طبق ماده 23 قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان بین 6 تا 3 سال حبس در انتظار کسانی است که مسوولیت پخش این آثار را به عهده دارند».
اما نکته اساسی اینجاست که شبکههای مختلفی در عرصه رادیو و تلویزیون مشغول فعالیتاند و هر برنامهای هم تهیهکنندهای دارد که خودش تصمیم میگیرد چه قطعاتی در برنامهاش پخش شوند. در نتیجه کار پیدا کردن متهم به صورت شخصی کار بسیار سختی خواهد بود، اما آقاسی به مساله دیگری اشاره میکند: «بعد از طرح شکایت، بررسیهای زیادی در اینباره کردهایم و میدانیم که بخشی در صداوسیما وجود دارد که مرکز موسیقی و سرود صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نام دارد و پخش یا عدمپخش هرگونه موسیقی با موافقت کتبی این بخش به زیر مجموعهها اعلام میشود. بنابراین در حال حاضر بالاترین مقام مرتبط با این بخش تحت تعقیب قرار خواهد گرفت. چراکه اگر مسوول این بخش حق اجازه پخش این آثار را صادر نکند، هیچیک از تهیهکنندگان و کارگردانان شبکههای مختلف حق استفاده از آنها را ندارند».
اما اگر این آثار دوباره از صداوسیما پخش شدند، چه باید کرد: «فعلا درصدد صدور دستور موقتی برای جلوگیری از پخش صدای ایشان در شبکههای مختلف هستیم اگر این روند غیرقانونی هم ادامه پیدا کند، تاثیری در میزان مجازات نخواهد داشت.» شجریان فقط اجازه پخش «ربنا» را صادر کرده و بنا به گفته وکیلش تا زمانی که وضعیت قلب واقعیتها در صداوسیما صورت میپذیرد. به پخش سایر آثارش از شبکههای مختلف آن رضایت نخواهد داد.