چرا با شروع فصل گرما درگیری‌های مرگبار افزایش می‌یابد؟

«یک لیوان آب بخور تا آرام شوی». حتما شما هم وقتی عصبانی می‌شوید، این جمله را از اطرافیانتان شنیده‌اید. اما آیا می‌دانستند که خنک شدن تاثیر مستقیمی در فروکش کردن عصبانیت دارد و برعکس. گرما می‌تواند عصبانیت شما را تشدید کند. به همین دلیل است که با شروع فصل گرما، آمار درگیری‌ها و زد و خورد‌ها نیز صعودی می‌شود و این مساله احتمالا بر آمار قتل‌هایی که به خاطر درگیری رخ می‌دهند، می‌افزاید. مثل جمعه گرم پایتخت که در آن ۳درگیری خونین در نقاط مختلف تهران رخ داد و باعث قتل ۴نفر شد. اما جزئیات این قتل‌ها چه بود و چطور می‌شود آمار درگیری و به تبع آن قتل را در فصل گرما کاهش داد؟

بازی مرگبار

یکی از آثار گرم شدن هوا، وقت گذراندن بیشتر جوانان در خارج از خانه و مشغول شدن آن‌ها به بازی و سرگرمی است. اما گاهی هولناک‌ترین درگیری‌ها در همین تفریحات شکل می‌گیرد. درست مانند حادثه که شامگاه جمعه در یکی از محله‌های پایتخت رخ داد. آن شب چند جوان که همگی کمتر از ۳۰سال سن دارند، در پاتوق خود جمع شده بودند تا کارت‌بازی کنند. آن‌ها با هم شرط بندی کرده و برای یکدیگر کری می‌خواندند، اما رفته رفته کری‌خوانی‌ها بین برنده و بازنده باعث وقوع یک درگیری خونین شد. یکی از پسران جوان که به شدت عصبانی بود، با چاقو ضرباتی به دیگری زد و هرچند جوان مجروح به بیمارستان انتقال یافت، اما به دلیل شدت خونریزی جانش را از دست داد. گزارش این جنایت به قاضی سالار صنعتگر بازپرس جنایی تهران اعلام شد و به دستور وی جسد مقتول به پزشکی قانونی انتقال یافت. همچنین تیمی از کارآگاهان اداره دهم پلیس آگاهی تهران، ماموریت یافتند تا عامل جنایت را که پس از قتل پسر جوان پا به فرار گذاشته بود، دستگیر کنند. این درگیری در شرایطی اتفاق افتاد که به گفته شاهدان متهم به قتل، ناگهان خشمگین شد و کنترلش را از دست داد.

درگیری به خاطر یک قلیان

عدم کنترل خشم، مهم‌ترین دلیل وقوع درگیری‌های خیابانی است. حادثه دیگری که روز جمعه هجدهم خرداد ماه در پایتخت رخ داد، بر سر قلیان بود.

جوانی به نام فرهاد، قلیان خود را به دوستش محسن امانت داده بود. او چندین بار از دوستش خواسته بود تا قلیان را برگرداند، اما محسن امانت دار خوبی نبود و بدقولی می‌کرد. روز حادثه فرهاد تصمیم گرفت به سراغ دوستش محسن برود و هرطور شده قلیانش را پس بگیرد. او با پرس و جو از دوستان و بچه‌های محل متوجه شد که محسن برای انجام بازی‌های اینترنتی به گیم نت رفته است. او به سراغ محسن رفت، اما بین آن‌ها مشاجره سختی درگرفت که به بیرون از گیم نت هم کشیده شد. هردو به شدت عصبانی بودند و در این هنگام بود که محسن ۲۹ساله با چاقو به فرهاد ۲۳ساله ضربه زد.

قتل به خاطر جای پارک خودرو

صفحه حوادث روزنامه‌ها را که مرور کنید، با درگیری‌های مرگبار زیادی روبه‌رو می‌شود که بر سر جای پارک ماشین رخ داده‌اند. مثل سومین جنایتی که روز جمعه در پایتخت رخ داد. ماجرا از این قرار بود که راننده خودرویی قصد داشت در یکی از خیابان‌های گاندی پارک کند، اما یک دستگاه خودروی جک که ۳ سرنشین داشت در خیابان توقف کرده و به نظر می‌رسید راننده جک هم قصد پارک ماشینش را داشته است که درگیری میان دو راننده بر سر جای پارک شکل گرفت. پایان این دعوا، اما اتفاق مرگباری رقم خورد و یکی از سرنشینان جک، با چاقو ضربه‌ای به راننده خودروی دیگر زد. وقتی راننده جوان غرق در خون روی زمین افتاد، سرنشینان جک به سرعت از محل حادثه گریختند و با تماس شاهدان با پلیس و اورژانس، پیکر جوان مجروح به بیمارستان انتقال یافت، اما وی به دلیل شدت جراحات وارده جانش را از دست داد و حالا تحقیقات برای دستگیری عامل جنایت از سوی کارآگاهان جنایی آغاز شده است.

افسار خشم خود را در دست بگیرید

چرا در هوای گرم بیشتر عصبانی می‌شویم؟ آیا می‌دانید که گرمای هوا می‌تواند روی خلق و خوی افراد تاثیر مستقیمی بگذارد؟ این موضوع بار‌ها از سوی کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده که مردم در ماه‌های گرم سال، بیشتر از ماه‌های سرد عصبانیت و اضطراب را تجربه می‌کنند. قرار گرفتن در معرض هوای گرم، ضربان قلب را افزایش می‌دهد و همین موضوع، ناراحتی‌هایی را به دنبال دارد. این ناراحتی‌ها می‌تواند بر نحوه ابراز و بیان منظور تاثیر بگذارد و شاهد رفتار‌های خشونت آمیز و پرخاشگرانه از سوی افراد عصبانی باشیم. مانند درگیری‌هایی که منجر به جنایت می‌شوند. البته موضوع دیگری هم که مطرح است این است که افراد در هوای گرم، بیشتر در فضای بیرون از خانه حضور دارند و در نتیجه تعامل بیشتر و احتمالا استحکاک بیشتری با افراد دیگر هم خواهند داشت.

دکتر عزیزالله تاجیک اسماعیلی متخصص روانشناسی در این باره به همشهری می‌گوید: خشم نوعی احساس و حالت روانی است که افزایش آن به چند عامل مانند عوامل زیستی، اجتماهی و فرهنگی و روانی بستگی دارد. گاهی این عوامل دست در دست هم قرار می‌دهند و موجب می‌شود یک فرد که مستعد خشونت است در گرما خشونتش افزایش یابد. در واقع آستانه تحملش با بالا رفتن دما، کاهش یافته و اگر مهارت کنترل و مدیریت آن را نداشته باشد، می‌توان گفت که شاهد فاجعه‌های بزرگی خواهیم بود.

این روانشناس ادامه می‌دهد: اگر دقت کنید در مناطق گرمسیری، افراد استعداد خشونت را بیشتر از کسانی که در مناطق سرد بزرگ شده اند پیدا می‌کنند. حال اگر فرد به بلوغ فکری هم نرسیده باشند موجب می‌شود با یک حرف کوچک، از کوره در بروند. حالا اگر این فرد در هوای سرد قرار بگیرد به مراتب، خشونت کمتری به سراغش آمده و دست کم می‌تواند آن را کنترل کند. حتما شنیده اید که می‌گویند در اوج عصبانیت، یک لیوان آب خنک بنوشید تا دمای بدنت پایین بیاید و ضربان قلبتان که بر اثر عصبانیت بالا رفته، پایین بیاید.

دکتر اسماعیلی ادامه می‌دهد: سن هم یک عامل محرک در زمینه بروز خشم‌های هیجانی و عدم مهارت در کنترل کردن آن است. در سنین جوانی، برخی افراد از نظر شخصیتی به بلوغ نرسیده اند و یا در بستر‌های نامناسب و خانواده‌های آشفته بزرگ شده اند. به عقیده بنده راه‌های کنترل خشم در جامعه این است که مهارت‌های کنترل آن را به مردم آموزش بدهیم. آموزش از طریق مدارس گرفته تا کلاس‌های آموزشی و رسانه ها. به بچه‌ها از کودکی یاد بدهیم که چطور هنگام عصبانیت، بتوانند خشم خود را مدیریت و کنترل کنند. به آن‌ها راهکار بدهیم، مثلا نوشیدن آب خنک، تمرین تنفس، ترک کردن محیطی که در آن خشمگین شده اند و یا خیلی از موارد دیگری که باعث می‌شود فرد یاد بگیرد چطور خشمش را مدیریت کند تا شاهد حوادث فاجعه بار نباشیم.

وی ادامه می‌دهد: همه این‌ها نیازمند تمرین است برای فروکش کردن خشم. درواقع باید افراد از کودکی یادبگیرند که چطور افسار خشمشان را در دستشان بگیرند به جای اینکه خشم، افسار فرد را در دست بگیرد. به عنوان مثال یاد بگیرند وقتی عصبانی می‌شوند از خودشان بپرسند آیا گرمشان است؟ گرسنه هستند؟ دچار کم آبی شده اند یا استرس؟ شناخت دلیل بروز خشم هم خیلی مهم است که بتوانند به جای واکنش‌های تهاجمی، روی آرامش خود کار کنند. یکی دیگر از راهکار‌ها نوشتن است. تمرین کنند که دلیل عصبانیت خود را بنویسند و ببیند چطور می‌توانند خشم را کنترل کنند. در نهایت از یک متخصص روانشناس کمک بگیرند تا راهکار‌های مختلف برای مدیریت خشم خود و رسیدن به آرامش را یاد بگیرند.