دود شدن سرمایه‌های مردم در ماه سیاه بورس
کاهش مستمر ارزش بازار سهام، خبر تکراری این روز‌های رسانه‌ها است. خروج سرمایه و افت شاخص‌ها روزانه ادامه دارد و در ماه‌های گذشته، کمتر شاهد روز‌های مثبت پی در پی در این بازار بوده ایم. وخامت وضعیت بازار سرمایه آنچنان شدت گرفته که کاندیدا‌های انتخابات ریاست جمهوری در اولین اظهارنظر‌های خود به آن پرداختند و وعده‌هایی در رابطه با آن دادند. اما این وعده و وعید‌ها هم هیچ کدام نتوانستند امیدی در بازار ایجاد کنند.
امروز شاخص کل با افت سه هزار واحدی در سطح ۲۰۶۱۳۳۰ واحد ایستاد و شاخص هم وزن نیز افت ۳۱۶۷ واحدی داشت. در پایان معاملات امروز ۷۴ درصد نماد‌ها منفی بودند و صف فروش ۳۵ درصد و صف خرید تنها ۶ درصد بود.
هومن عمیدی در گفتگو با جماران با بیان اینکه در یک ماه اخیر، ۹۴.۷ درصد شرکت‌های فهرست شده در بورس و فرابورس بازده منفی داشته اند، تصریح کرد: در برخی از روز‌های گذشته، وضعیت بورس به حدی نگران کننده بوده که حتی هیچ یک از نماد‌های پتروشیمی و پالایشی بورس نتوانستند صعودی شوند. وضعیت فعلی در بازار سرمایه به دلیل وعده‌هایی است که دادند و بعد خلاف آن‌ها عمل کردند. دولت نه تنها وعده‌های خود را محقق نکرد بلکه کاملا خلاف آن‌ها عمل کرد. حتی اگر هیچ کاری هم نمی‌کردند، اوضاع به بدی امروز نمی‌رسید. بازار ۴۰۰ میلیارد دلاری به بازار حدود ۱۵۰ میلیارد دلاری رسیده است!
وی با بیان اینکه حدود ۲۵۰ میلیارد دلار از سرمایه مردم و خود دولت در بازار سرمایه دود شد و به هوا رفت!، ادامه داد: هر چند که سهامدار حدود ۷۰ درصد بازار سرمایه خود دولت است و بیشتر زیان سنگین یا افت ارزش بازار، از جیب دولت رفته، اما سهامدارانی که در بازار سرمایه بودند هم کاملا متضرر شدند و زیان‌های بسیار سنگین ۶۰ تا ۷۰ درصدی تجربه کردند.
عمیدی با تاکید بر اینکه کاندیدا‌ها باید برنامه خود را با جزئیات مطرح کنند و از بیان صحبت‌های کلی خودداری کنند، اظهارداشت: در نهایت این صحبت‌های کلی به همان بدقولی‌ها و اظهارات ناصادق منجر می‌شوند. بازار سرمایه حافظه کوتاه مدتی ندارد، هنوز هم صحبت‌های آقای قاضی‌زاده هاشمی که می‌خواستند مشکلات بازار سرمایه را سه روزه حل کنند فراموش نشده است! کاندیدا‌های همسوی آقای رئیسی هم اگر بخواهند در انتخابات شرکت کنند قطعا درباره وعده‌هایی که دادند، مورد سوال قرار خواهند گرفت که چگونه و چرا اولویت اولشان را که در انتخابات وعده داده بودند فراموش کردند و بلکه خلاف جهت آن وعده‌ها حرکت کردند.
این کارشناس بازار سرمایه به برخی انتقادات و ادعا‌های مطرح شده درخصوص هماهنگی سازمان برنامه و بودجه و برخی فعالان در بازار سرمایه برای فروش اوراق دولتی اشاره کرد و توضیح داد: متاسفانه جلساتی در سازمان بورس و سازمان برنامه و بودجه با حضور کارشناس‌های دستوری و افرادی که به جای نقد فنی تنها تعریف و تمجید می‌کنند، برگزار می‌شود و هماهنگی‌ها با آن‌ها صورت می‌گیرد. ما آن‌ها را به عنوان فعال بازار سرمایه نمی‌شناسیم؛ چرا که آن‌ها تنها تایید کننده رفتار‌های غلط مسئولان بوده‌اند. عده‌ای آب را گل آلود دیده‌اند و با حضور در این جلسات و تعریف و تمجید از مسئولان می‌خواهند فضا را آرام نشان دهند، در حالی که آنچه رخ داده زیان سنگین و ناامیدی مردم بوده است.
به گفته عمیدی؛ اینکه سرمایه‌ها از بازار خارج شده و ارزش معاملات افت کرده و مردم حاضر نیستند پول در بازار سرمایه بیاورند، محصول همین اشتباهات دولت، زیاده‌خواهی آن‌ها و دست درازی در جیب شرکت‌ها و همچنین سکوت و بی‌تفاوتی مسئولین سازمان بورس و تایید آن‌ها بوده است. با این حال برخی به اسم فعال بازار سرمایه در این جلسات شرکت می‌کنند و اجازه نمی‌دهند حقیقت به سمع و نظر مسئولان بالادستی برسد.
وی با بیان اینکه سازمان برنامه فقط دغدغه فروش اوراق خود را دارد، اضافه کرد: بعد از برگزاری جلسه در نهایت چند خبر منتشر شد و گفتند دولت روی موافقت و همراهی بازار سرمایه برای فروش اوراق خود حساب کرده است! در حالی که این آقایان به اسم فعال بازار سرمایه رفته بودند از دولت برای بهبود وضعیت بازار کمک بگیرند و از سازمان برنامه بخواهند برای تقویت بازار کمک کنند، اما آقایان در سازمان برنامه و بودجه تنها به دنبال فروش اوراق بودند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: آقای مخبر هم در جلساتی که با رئیس سازمان بورس داشت، از حمایت دولت صحبت‌هایی کرده بود، یکی دو روز بازار از وضعیت منفی خارج شد، اما دوباره همچنان روند منفی خود را ادامه می‌دهد و پولی نیست! صحبت‌های مقطعی و وعده‌های بدون عمل و پشتوانه تا کی می‌خواهد به بازار سرمایه آسیب بزند در اکثر نماد‌ها شاهد این مسائل هستیم. دامنه نوسان را محدود کرده‌اند تا زیان مردم کمتر شود، اما بین مردم فضای ترس ایجاد شده است.
عمیدی با بیان اینکه پول در بازار سرمایه نیست و بازار سرمایه در قبال بازار پول با آن نرخ بهره عجیب و غریب حرفی برای گفتن ندارد، خاطرنشان کرد: ۵۰ میلیون کد بورسی داریم، اما تنها ۱۰۰ هزار نفر معامله انجام می‌دهند، جامعه آماری این ۵۰ میلیون کد بورسی می‌تواند از کسی که فقط یک بار اوراق بانک مسکن خریده باشد و وام گرفته باشد تا هر کسی که روزانه در بازار سرمایه فعال است، باشد. با این جامعه بزرگ، وقتی مردم ببینند بازدهی مناسبی در بازار سرمایه وجود دارد چرا باید پولشان را تبدیل به رمز ارز کنند و بعد مسائلی ایجاد شود؟! چرا باید جذب شرکت‌های هرمی کلاهبردار شوند که سرمایه‌هایشان به خطر بیفتد و ترافیک سنگین در قوه قضاییه به وجود بیاید؟! چرا باید پولشان را در بازار‌های موازی سفته بازانه مانند طلا ببرند و باعث اختلال در اقتصاد کشور شود؟!
وی با بیان اینکه ارزش معاملات روزانه نات کوین با بازار سرمایه ما رقابت می‌کند، اظهارداشت: آمار کاربران یک صرافی دیجیتال داخلی را ببینید! آمار فقط یک صرافی نشان می‌دهد بیش از ۱۵ میلیون ایرانی رمز ارز دارند. در تهران از هر ۱۰ تهرانی یک نفر در بازار رمز ارزها حضور دارد. مسئولان وضعیت بازار سرمایه را که چند سال است صدای مردم را درآورده نمی‌بینند، اما به محض انتشار اخباری درباره همستر، به آن واکنش نشان می‌دهند!
عمیدی تاکید کرد: وقتی پول به طور مناسب به سمت تولید و بازار سرمایه بیاید و درست هدایت شود و از این بازار حمایت صورت گیرد، بستر واقعی برای کسب ثروت درست مردم شود، مردم هم استقبال می‌کنند، اما وقتی که این حمایت تبدیل به تله، زدن جیب مردم و محلی برای تامین مالی دولت و پر کردن کسورات از جیب سهامداران شود قطعا مردم استقبال نمی‌کنند.
وی در ادامه این گفتگو به شعار‌هایی که نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری این روز‌ها درباره بازار بورس می‌دهند اشاره کرد و گفت: استفاده ابزاری از سرمایه رسم دیرینه‌ای در انتخابات شده است؛ چه در انتخابات ریاست جمهوری و چه در انتخابات مجلس و حتی میان کسانی که به ریاست سازمان بورس انتخاب می‌شوند شاهد هستیم حرف‌های قشنگ می‌زنند وعده‌هایی بزرگ می‌دهند، اما تاکنون هیچ کدامشان محقق نشده است. بزرگترین وعده‌ای که شنیدیم و عمل نشد وعده‌های دولت رئیسی درباره بازار سرمایه بود. اولویت اولشان بود و هیچگاه به اولویت اول هم نرسیدند.
عمیدی با بیان اینکه در ادامه نیز در این دولت شاهد حرف درمانی بودیم و همه شعار‌ها وعده بیش نبود، ادامه داد: این وعده‌ها تبدیل سیاستی برای جمع کردن آرای فعالان بازار سرمایه شده است. ۵۰ میلیون کد سهامداری وجود دارد اگر کسی در رابطه با این بازار برنامه مناسبی داشته باشد، قطعا در آرای او آثار زیادی خواهد داشت. اگر کاندیدا‌ها در عمل برنامه جامعی برای بازار سرمایه ارائه دهند، مورد استقبال فعالان بازار سرمایه قرار می‌گیرد و در آرایشان تاثیر بسیار ویژه‌ای خواهد داشت. در واقع پاس گلی است که بازار به کاندیدایی که برنامه جامعی داشته باشد، می‌دهد.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه بازار سرمایه هوشمند است و اظهارات غیر واقعی را تشخیص می‌دهد، ادامه داد: باید با عبور از کلی گویی، ضمانت اجرای برنامه خود را اعلام کنند. بسیاری گفته‌اند که نباید دست در جیب شرکت‌ها کرد، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را اصلاح کنیم، عوارض ناعادلانه را حذف کنیم، این‌ها کلیات است، اما کارشناسان می‌گویند به دلیل شرایط مالی دولت، امکان اجرای این سیاست‌ها با این شرایط وجود ندارد! بنابراین باید این مسائل به طور زیرساختی در اقتصاد حل شود. کاندیدایی که بتواند حل این مشکلات برنامه ارائه دهد مورد تایید فعالان بازار سرمایه قرار می‌گیرد.
عمیدی با تاکید بر اینکه تا زمانی که نرخ سود در این کشور بین ۲۵ تا ۴۰ درصد باشد هیچ سرمایه‌ای به سمت بورس نخواهد رفت، اظهار داشت: باید مشوق مناسب سرمایه گذاری برای همه صنایع اعلام شود و ضمانت اجرایی داشته باشد. اینکه فقط بگویند تلاش می‌کنیم فلان کار را کنیم هیچ ثمره‌ای نخواهد داشت. باید به طور عملیاتی گفته شود چگونه می‌خواهند قیمت گذاری دستوری شرکت‌های خودرویی را اصلاح کنند. عوارض معادن را حذف و نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را به قیمت مناسب برسانند. حاشیه سود شرکت‌ها نرخ پالایشی‌ها و سود بانک‌ها به هم ریخته، همه فاکتور‌های موثر بر بازار سرمایه دستخوش تغییراتی شده که به سمت زیان سهامداران بوده است. هیچ کدامشان در جای مناسبی نیستند و تصمیمات مناسب اتخاذ نشده، تنها وعده داده‌اند.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه؛ بازار سرمایه را به شکل قلک دیده‌اند و هر بار با فروش و انتشار اوراق، بخشی از کسری بودجه را جبران کرده‌اند رفته‌اند و پول از این بازار خارج کرده‌اند. باید برنامه دهند که به چه ترتیبی می‌خواهند، این اتفاق بیفتد. حتی اگر می‌خواهند «اخزا» بفروشند برنامه بازارگردانی منسجمشان چیست؟! نرخ آن‌ها به حدود ۴۰ درصد رسیده بود، برنامه شما برای اینکه نرخ سود را در این کشور بین ۲۰ تا ۲۳ درصد نگه دارید و اجازه رشد ندهید و حتی پایین‌تر بیاورید چیست؟!
عمیدی با بیان اینکه برای بازار سرمایه گرایش سیاسی کاندیدا تفاوتی ندارد مهم است که فردی باشد که بعد از ۴ تا ۵ سال ریزش سنگین بازار بورس و افت عجیب وارد می‌شود، ارزش کل بازار سرمایه را به نقطه امن و قابل اتکا برساند، تصریح کرد: چگونه است که مردم حاضرند در ارز‌های دیجیتال وارد شوند و به سراغ هرچه که به آن‌ها وعده مالی بدهد می‌روند! بازار سرمایه که می‌تواند تولید را در این کشور متبلور کند و دستاورد‌های آن می‌تواند اشتغال رشد قدرت پول ملی باشد، را متاسفانه در این ۴ سال فقط تخریب و سرکوب کردند و حتی کسانی که در راس تنظیم‌گری سازمان قرار گرفتند، کوچک‌ترین توانی برای مقابله با این وضعیت نداشتند.
وی در پایان با بیان اینکه بورس در رکود و اصلاح قرار دارد و شاخص هنوز به سقف مرداد ۹۹ نرسیده است، گفت: این وضعیت به معنای این است که ۴ سال زیان برای مردم و سرمایه‌گذاران رقم زده، این در حالیست که ما هر سال بین ۴۰ تا ۶۰ درصد تورم داشته ایم! سرمایه مردم در بازار سرمایه از بین رفته آن کسی که می‌خواهد درباره بهبود بازار سرمایه و برنامه دهد باید به صورت عملیاتی وارد کار شود و از بیان کلی گویی و توضیح واضحات خارج شود.
