صحنههای زد و خوردی که برای ساعتی همه عابرین پیاده را محو تماشای خود میکند. البته نزاع و درگیری بین افراد چیزی نیست که فقط در خیابانها شاهدش باشیم و خیلی از اوقات از صدقه سر زندگی اپارتمان نشینی حتی در بین خانوادهها هم دیده میشود و دیوارهای پیش ساخته و ضعیف نمیتواند به خاطر ضعف در برابر صدای بلند برای اهالی خانه ابروداری کنند و خلاصه همسایهها از حالشان با خبر میشوند.
آخرین آماری که روی سایت سازمان پزشکی قانونی کشور قرار گرفته است حکایت از ان دارد که تهرانیها با ثبت ۸۰ هزار و ۹۸۳ مورد شکایت نزاع، رتبه اول نزاعهای ثبت شده را به خود اختصاص داده اند. یا بهتر است بگوییم تهرانیها عصبانیترین مردم ایران در سال گذشته شناخته شده اند. امیرحسین عباسی روانشناس معتقد است عوامل زیادی در عصبانی بودن و پرنزاع بودن مردم پایتخت موثر است که از جمله انها میتوان به شرایط پر استرس کار و زندگی در این شهر در اندشت و بزرگ اشاره کرد. شهری که در آن مردم روزها ساعتهای زیادی را در ترافیکهای سرسام آور برای رسیدن به محل کار، منزل یا مراکز مورد مراجعه برای انجام کارهای روزانه باید تلف کنند و همین مسئله روح و روان انها را به هم میریزد و با کوچکترین تلنگری ممکن است با هم درگیر شوند: «البته خیلی از امار نزاعها در هیچ مراجع و مرکزی ثبت نمیشود و بخش قابل توجهی از این مسئله هم ریشه در فرهنگ ایرانی ما دارد.»
البته بالابودن آمار نزاعها تنها مختص پایتخت و مردمش نیست چرا که آمارهای سازمان پزشکی قانونی حکایت از آن دارد که بعد از تهران این مردم استان خراسان رضوی بوده اند که بیشترین آمار نزاعهای ثبت شده را به خود اختصاص داده اند موضوعی که البته طی سالهای گذشته هم تکرار شده است. آمارهای ثبت شده نزاع در سازمان پزشکی قانونی حکایت از آن دارد که خراسان رضوی با ثبت ۴۴ هزار و ۳۱ مورد نزاع ثبت شده در سال گذشته بعد از استان تهران بیشترین نزاع ثبت شده را به خود اختصاص داده است. شاید یکی از تلخترین نزاعهایی که سال گذشته در استان خراسان رضوی اتفاق افتاد و کلی هم سرو صدا به پا کرد نزاع دست جمعی میان چند نوجوان بود که در آن متاسفانه یک نوجوان ۱۷ ساله جانش را از دست داد و این مسئله باعث شد تا فعالان اجتماعی و کارشناسان آسیبهای اجتماعی خراسان زنگ خطر افزایش نزاعها را در این استان به صدا درآورند. آمارهای موجود حکایت از آن دارد که از ۴۴ هزار و ۳۱ مورد نزاع ثبت شده در استان خراسان رضوی ۲۷ هزار و ۵۲۹ مورد شکایت ثبت شده مردان بوده و ۱۶ هزار و ۵۰۲ مورد هم شکایت ثبت شده زنان بوده است. در گفتگو با کارشناسان اجتماعی و روانشاسان اهل این استان آنها معتقدند افزایش حاشیه نشینی و شکل گیری محلههای پر آسیب یکی از دلایل افزایش آمارهای نزاع در استان خراسان رضوی است
از این دو کلانشهر بزرگ که بگذریم نوبتی هم باشد نوبت نصف جهان است که سومین آمار نزاع و درگیری در کشور را به خود اختصاص دهد. اگر کمی این آمار را بین شهرستانهای استان صنعتی اصفهان خرد کنیم میبینیم لنجانیها و نجف آبادیها بعد از مردم اصفهانها عصبانیترین مردم استان اصفهان هستند.
درست است وقتی حرف از نزاع و درگیری میشود تصویری از دعواهای مردانه در ذهنمان ترسیم میشود، اما باور کنید حدود نیمی از ۴۷۳ هزار و ۶۸۳ مورد نزاعی که در سازمان پزشکی قانونی کشور به ثبت رسیده مربوط به زنان بوده است. لعیا محمدی روانشناس معتقد است درگیری زنان با مسائل ومشکلات اقتصادی و اجتماعی و حضور بیشتر آنها در جامعه آستانه صبر آنها را کاهش داده و ما شاهد شکل گیری پروندههای نزاع از سوی زنان در جامعه هستیم. البته او معتقد است آگاهی زنان به حق و حقوقشان هم بی تاثیر در بالا بودن نرخ آمارهای نزاع شده از سوی زنان نیست و این مسئله باعث شده تا در صورت وقوع نزاع به خصوص نزاعهای خانوادگی شاهد شکایت این قشر برای احقاق حقوق قانونی اشان باشیم.
عباس مهدوی روانشناس ریشه تمام علل موثر بر شکل گیری نزاعها را کم توجهی به حوزه سلامت روان و سلامت اجتماعی میداند و معتقد است وقتی امکانات لازم برای بهره مندی همه اقشار جامعه از خدمات حوزه سلامت روان وجود ندارد فشارهای تحمیلی بر مردم باعث میشود تا ما هر روز شاهد افزایش مردم عصبیتر و پرخاشگر باشیم که دارای آستانه ظرفیت پایین و بسیار شکننده در شرایط خاص هستند. این روانشناس ضعف مهارتهای زندگی و تعامل با همدیگر در جامعه و خانواده را علت موثر دیگر در شکل گیری نزاعها برمی شمارد.