از مقلد تا مبتکر: انقلاب چینی‌ها در طراحی خودروهای برقی
به محض اینکه «لی جون» -میلیاردر چینی بخش فناوری و موسس شرکت شیائومی- از نخستین خودروی تولیدشده توسط یک شرکت سازنده گوشی‌های هوشمند رونمایی کرد، شیفتگان دنیای خودرو، منشأ الهام طراحی خودروی شیائومی را می‌دانستند: تایکان که توسط شرکت آلمانی پورشه (با قدمت ۹۳ سال) ساخته شده است.
به نوشته فایننشال تایمز، شیائومی اس‌یو۷ که در ماه دسامبر رونمایی و در مارس عرضه شد، زلزله‌ای در بزرگ‌ترین بازار خودروی جهان ایجاد کرد. تعداد سفارش‌های ثبت‌شده توسط شیائومی تا پایان آوریل، بیش از ۸۸ هزار دستگاه از این خودرو بوده است. این شرکت در ماه گذشته میلادی هدف فروش خود برای سال ۲۰۲۴ را از ۱۰۰ هزار دستگاه به ۱۲۰ هزار افزایش داد.
در مقابل، شرکت پورشه با افت ۲۴ درصدی سالانه برای فروش خودروهای خود در چین طی سه‌ماهه نخست ۲۰۲۴ میلادی مواجه شد و میزان فروش این شرکت به ۱۶ هزار و ۳۴۰ خودرو کاهش پیدا کرد.
نمایش خیره‌کننده شیائومی در تولید نخستین خودروی خود، پیشرفت سریع صنعت خودروهای الکتریکی چین را برجسته می‌کند؛ خودرو‌هایی که از مدل‌های غیر جذاب و دارای کیفیت پایین به خودروهای مجلل، دارای فناوری بسیار پیشرفته و مقرون‌به‌صرفه تحول یافته‌اند.
یکی از کارشناسان خودرو به نام لی شینگ به فایننشال تایمز اعلام کرد: «دیدگاه‌های شرکت بی‌وای‌دی که اکنون صنعت خودروسازی چین را رهبری می‌کند و برای کسب عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده خودروهای برقی جهان به رقابت با تسلا می‌پردازد، حدود چهار سال پیش و با طراحی خودروی هان توسط این شرکت تغییر کرد.»
در سال ۲۰۱۹ همچنین استارتاپ چینی «نیو» از طراحی خودروی خود به نام «ای‌تی» (ET) رونمایی کرد که بعدا به مدل لوکس و پرچمدار این شرکت تبدیل شود؛ این یک مثال دیگر از پیشرفت طراحی خودروهای چینی محسوب می‌شود.
طبق اعلام لی شینگ، استایل، طراحی و اِسپرت بودن، مفاهیم جدیدی برای بی‌وای‌دی بودند که این شرکت چینی پیش‌تر در نظر نمی‌گرفت، درست مانند خودروی نیو ای‌تی.
از آن زمان تاکنون، صنعت خودروهای الکتریکی چین با رونق همراه شده و اعتبار طراحی صنعت داخلی این کشور با پیشرفت‌های چشمگیری همراه بوده است.
آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که در سال جاری میلادی، ۱۰/۱ میلیون دستگاه خودروی برقی در چین به فروش خواهد رسید، در حالیکه این آمار در اروپا معادل ۳/۴ میلیون دستگاه و در آمریکا ۱/۷ میلیون دستگاه است.
تو لو، بنیان‌گذار شرکت مشاوره سینو اتو اینسایتس، به «های‌فی ایکس» (HiPhi X) -یک خودروی شاسی‌بلند لوکس که در سال ۲۰۲۰ توسط شرکت «هیومن هِرایزنز» (Human Horizons)، سازنده خودروهای برقی در شانگ‌های که اکنون با مشکلاتی مواجه است- اشاره کرد و آن را به عنوان نخستین وسیله نقلیه فوق مدرن و آینده‌گرایانه واقعی که برای متمایز شدن طراحی شده است، توصیف کرد.
در طرف دیگر این طیف، «وب‌لیو هونگگوانگ مینی ای‌وی» (Wuling Hongguang Mini EV)، که از سال ۲۰۲۰ توسط یک سرمایه‌گذاری مشترک شامل جنرال موتورز آمریکا و دو خودروساز دولتی چین تولید می‌شود، «یک روند عظیم» را برای میکروکار‌های (خودروی بسیار کوچک) قابل شخصی‌سازی آغاز کرد.
با این حال، برخی کارشناسان اعلام کرده‌اند شباهت مشخص شیائومی اس‌یو ۷ به طراحی پورشه، چالش بلندمدت صنعت خودروهای برقی چین در پیدا کردن هویت خود را برجسته می‌کند.
«رابرت دلی»، یک استراتژیست در شرکت تحقیقات طراحی خودرو مستقر در بریتانیا، اعلام کرده: «نخستین محصول شیائومی به شکل واضح تقلیدی از پورشه تایکان است. از منظر طراحی، این مسئله یک فرصت از دست رفته است.»
این کارشناس همچنین گفته: «در بسیاری از عناصر طراحی خودرو، از جمله تجربه کاربری، فناوری و فضای داخلی، برخی از برند‌های چینی از رقبای غربی خود پیشی گرفته‌اند؛ با این حال، بسیاری از این شرکت‌ها در نمایش ویژگی‌های منحصربه‌فردی که نشان دهد این خودرو‌ها دارای طراحی اصیل چینی هستند، با چالش همراه شده‌اند.»
رابرت دلی همچنین گفته: «اگرچه آن‌ها از منظر فناوری در برخی موارد از شرکت‌های غربی پیشرفته‌تر هستند، شرکت‌های چینی به شکل گسترده‌ای تلاش دارند از بِرند‌های غربی تقلید کنند. از نظر من، این یک چالش بزرگ محسوب می‌شود که هنوز از میان نرفته است.»
شرکت‌های خودروساز چین در حال حاضر به استخدام کارکنان چینی بیشتری می‌پردازند چراکه آن‌ها نیاز مشتریان داخلی را بهتر درک می‌کنند. شیائومی در سال ۲۰۲۱ به استخدام لی تیان‌یوان پرداخت و او را به عنوان رئیس بخش طراحی خودرو منصوب کرد؛ تیان‌یوان نخستین طراح چینی محسوب می‌شود که توسط بی‌ام‌و استخدام شده است. در موارد دیگر، کارکنان چینی ۹۰ درصد از تیم طراحی شرکت جیلی مستقر در شانگ‌های را تشکیل می‌دهند.
ظهور صنعت خودروهای الکتریکی این کشور همچنین این امکان را فراهم آورده تا ادغام سیستم‌های دستیار راننده پیشرفته و همچنین سیستم‌های سرگرمی در طراحی خودرو، سریع‌تر از سایر نقاط جهان انجام شود.
گوئو، یک خریدار خودروی ۲۷ ساله در پکن که تمایل خود را به فضای داخلی جادار و دکوراسیون مجلل نشان می‌دهد، به فایننشال تایمز اعلام کرده: «سیستم سرگرمی رسانه‌ای بِرند‌های خارجی ممکن است به خوبی سازندگان خودروهای برقی چین نباشد.»
بِرند‌های مورد علاقه او شامل «لی آتو» و «آیتو» است که با شاسی‌بلند‌های خود که به مانیتور‌های بزرگ و صندلی‌های دارای ماساژور مجهز هستند، شناخته می‌شوند.
خودروسازان چینی به شکل فزاینده‌ای در حال بازنگری و طراحی مجدد فضای داخلی خودرو هستند تا آن را بیش از پیش به سلیقه و سبک زندگی مردم چین نزدیک کنند.
در بسیاری از مدل‌های لوکس، توجه بسیار بیشتری به طراحی ردیف دوم داده می‌شود، جایی که اکثر مدیران کسب‌وکار که راننده شخصی دارند، در آن ردیف می‌نشینند.
نتیجه این تلاش‌ها به دنبال سال‌ها کوشش برای جذب استعداد‌های برتر طراحی از غرب شامل کریس توماسون - طراح پیشین فورد و بی‌ام‌و که در سال ۲۰۱۵ به نیو پیوست - اکنون دیده می‌شود.
توماسون که اعتبارات طراحی صنعتی او از جت تجاری Gulfstream G۶۵۰ تا بطری کوکاکولا را در بر می‌گیرد، گفت که ویلیام لی (بنیان‌گذار استارتاپ نیو) از همان ابتدا درک کرده بود که "طراحی قوی" برای این شرکت بسیار مهم است، زیرا می‌تواند رقبای خود را با چندین دهه تجربه به چالش بکشد.
توماسون می‌گوید: «توانایی‌ها، استعداد و تخصص در اینجا (چین) به‌طور قابل توجهی رشد کرده است.» او اشاره می‌کند که خودروسازان چینی اکنون تجربه طراحی خودرو را به دست آورده‌اند. توماسون همچنین می‌گوید رقبای خارجی هنوز سرعت شرکت‌های چینی در فرآیند طراحی را دست‌کم می‌گیرند.
«استفان سیلاف» که سال‌ها در شرکت‌های خودروساز اروپایی کار کرده است، می‌گوید خواسته‌های بالای مصرف‌کنندگان علاقه‌مند به فناوری چین، او را به سمت توسعه سریع‌تر خودروهای متصل و خودران سوق داده است. او می‌گوید مصرف‌کنندگان چینی بسیار پرانرژی، پذیرای فناوری و دارای سبک زندگی پرشتاب هستند، در حالیکه در سایر نقاط جهان، مردم هنوز فکر می‌کنند خودرو صرفا وسیله‌ای برای رفتن از نقطه‌ای به نقطه دیگر است.
برند «زیکر» (Zeekr) که شرکت «سیلاف» (Sielaff) در راه‌اندازی آن نقش داشته، معمولا دو سال برای تولید یک مدل جدید زمان صرف می‌کند که کمتر از نصف چرخه توسعه در اکثر خودروسازان اروپایی است. سیلاف این سرعت را به «سلسله مراتب سازمانی کم‌رنگ» در شرکت نسبت می‌دهد که به آن‌ها کمک کرده است تا به تغییرات اخیر در سلیقه مصرف‌کنندگان چینی، که سادگی و تجمل کمتر، اولویت‌های جدید هستند، پاسخ دهند.
شرکت سیلاف در انتها می‌گوید خودروسازان غربی از مزیت بِرند قوی و ارزش بالا در نظر مشتریان برخوردارند، اما زمانی که صحبت از نوآوری می‌شود، این موضوع می‌تواند یک مانع هم باشد. این مانعی است که ما [خودروسازان چینی]نداریم.
