آسیب بافت غضروفی یکی از چالشهای جهانی است که درصد زیادی از مردم را درگیر میکند. عامل اصلی این بیماری که به استئوآرتریت معروف است و در مفاصل مختلف بدن دیده میشود، ضربه و یا بیماری تحلیل برنده وابسته به سن است.
در استئوآرتریت، مفاصل دچار درد و سفتی آزاردهندهای میشوند. زانو، یکی از مهمترین مفاصلی است که در این خصوص بیشترین آسیبپذیری را دارد. در واقع ابتلا به استئوآرتریت زانو باعث میشود ساختارهای مختلفی که مفصل زانو را تشکیل میدهند، دچار صدمه جدی شوند.
در بیماری استئوآرتریت، به مرور غضروفها از دست میروند و این موضوع باعث میشود که استخوانها بر روی یکدیگر حرکت کنند. این مسئله حتی میتواند شکل استخوانها را تغییر دهد و احتمالا باعث رشد استخوانهای ناهنجاری به نام استئوفیت یا خار استخوانی شود.
علاوه بر این، غشاهایی که مفصل زانو را جدا میکنند نیز ممکن است در اثر این بیماری دچار التهاب شوند. این تغییرات همگی بر عملکرد زانو به عنوان یک مفصل بسیار باهمیت در بدن اثر گذاشته و علائمی مانند درد و سفتی را در آن به همراه دارند. مشکل مفصلی فوق بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده میشود و احتمالاً بیشترین دلیل آن، تغییرات مربوط به افزایش سن است.
در رابطه با این مشکل معمول سلامت، یکی از پزشکان بخش ارتوپدی کشور اقدام به انجام پژوهشی کرده است که در آن، تاثیر سلولهای بنیادی را در ترمیم غضروف تخریب شده مفصل زانو مورد ارزیابی واقع شده است.
در این پژوهش که روی موشهای صحرایی آزمایشگاهی انجام شده، از سلولهای بنیادی مزانشیمی و مواد دیگر استفاده گردیده و اثر هریک به صورت مجزا و همراه با یکدیگر بررسی شده است.
یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که سلولهای بنیادی مزانشیمی گرفته شده از مغز استخوان و همچنین ترشحات این سلولها میتوانند اثر ترمیمی قابل قبولی در بهبود آسیبهای وارده به بافت غضروف مفصل زانو داشته باشند.
در این خصوص، آقا داود عسگری، مجری پژوهش فوق میگوید: «نتایج به دست آمده نشان داد که تزریق مقدار مشخصی از سلولهای بنیادی مد نظر، به خوبی در ترمیم ضایعات غضروفی جانوران مدل مورد استفاده تاثیر دارد».
به گفته این محقق، «مطالعات هیستولوژیک یا بافت شناسی نشان داد که میزان فیبری شدن و همچنین وجود شکافهای ریز و شکافهای عمیق در زانوی موشهایی که تحت درمان با سلولهای بنیادی قرار گرفته بودند، کاهش یافت. به علاوه میزان پروتئین مهم موسوم به پروتئوگلیکان در زانوی این موشها افزایش قابل توجهی نشان داد که خود در بهبود موثر است».
این یافتههای پژوهشی که بار دیگر تاثیر موجه استفاده از سلولهای بنیادی را در درمان و بهبود آسیبهای وارده به نقاط مختلف بدن نشان میدهند، در فصلنامه «جراحی استخوان و مفاصل ایران» وابسته به انجمن جراحان ارتوپدی ایران منتشر شده اند.