سعید جلیلی نامزد دور دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری یکی از عوامل وجود ناترازی را در نبود انضباط مالی ریشه یابی میکند و بر لزوم وجود شفافیت مالی در بستر سامانههایی که حاکمیت ریال را تقویت میکنند، تاکید دارد و معتقد است در بستر حاکمیت ریال و شفافیت ملی میتوان ناترازی بانکها را کاهش داد. وی همچنین معتقد است باید میزان خلق پول بانکها شفاف شود و باید مشخص شود خلق پول بانکها در چه جهتی است.
به عقیده برخی از کارشناسان اقتصادی و اساتید علم اقتصاد باید در رابطه با موضوع ناترازی بانکها به صورت مشخص و با برنامه مدون اقدام کرد و بیان دیدگاههای کلی بدون راهکارهای اصلی و روش و چگونگی انجام رفع ناترازی نتیجه بخش نیست.
کامران ندری – کارشناس اقتصادی – در گفتگو با ایسنا ضمن اشاره به مشکل ناترازی بانکها و در رابطه با ارائه دیدگاههای کلی در مورد رفع ناترازی شبکه بانکی کشور میگوید: در این دیدگاه مبحث جدیدی وجود ندارد و نمیتوان در رابطه با همه بانکها یک حکم کلی صادر کرد. مسئله این است که اگر دارایی و بدهی برخی از بانکها با یکدیگر برابری نداشته باشد، چگونه میتوان این بانک را تراز کرد.
وی با اشاره به اینکه آمار و اطلاعات مورد نیاز در شبکه بانکی کشور موجود است، گفت: اگر سرمایه بانک ناکافی است و نمیتواند نیازهای شبکه بانکی را پوشش دهد، با ایجاد شفافیت مسئله حل نمیشود. ضمن اینکه در شرایط فعلی نیز به اندازه کافی اطلاعات در رابطه با بانکها و شبکه بانکی کشور وجود دارد و میدانیم که کفایت سرمایه خیلی از بانکها فراتر از حد مجاز شده است و براساس اصول بانکداری و قانون تجارت باید گفت که بسیاری از بانکها ورشکسته هستند.
این استاد دانشگاه افزود: مسئله این است که آقای جلیلی باید بگوید چگونه میخواهد بانک ورشکسته را اصلاح کند و چه برنامه مشخصی برای آن دارد. یا باید بانک منحل شود و فعالیتهای آن متوقف شود و یا دولت کسری بانکها را جبران کند که اگر دولت بخواهد مورد دوم را با خلق پول جبران کند، نتیجه آن تورم میشود که همه مردم جامعه در حال تجربه آن هستند. در طرف دیگر اگر بخواهد از طریق سایر درآمدها ناترازی بانکی و کسری آنها جبران شود باید گفته شود که درآمد جبران این کسری و ناترازی قرار است از کجا تامین شود.
وی اظهار کرد: در این شرایط چگونه قرار است ناترازی بانکها از سوی دولت نجات یابد؛ چراکه به منابع نیاز دارد. اگر قرار است کجدارومریز با شبکه بانکی و ناترازی آن برخورد شود، دولتهای گذشته که به همین شیوه رفتار کردند و وضعیت به نقطه فعلی رسیده و با این کلی گوییها ناترازی شبکه بانکی برطرف نمیشود. در هر صورت یا باید سرمایه به شبکه بانکی تزریق شود و یا تراز میان دارایی و بدهی بانک برقرار شود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به مدیریت شبکه بانکی و عدم پاسخگویی مدیران بانکها نسبت به ناترازی بانکها گفت: مشکلی که در این مقطع وجود دارد، موضوع نحوه مدیریت و مدیران بانکها است. باید گفته شود با مدیریت بانکها به روش فعلی چه برخوردی قرار است صورت بگیرد. بخش عمده مدیران بانکها توسط گروه مافیایی اقتصاد ایران مشخص میشودند و بانکهای ما دچار یک کج منشی شده و هر بلایی که این مدیران بر سر بانک میآوردند، نمیتوانند برشکستگی آن را اعلام کنند و آنچه که مهم است این است که صاحبان بانکها با علم به اینکه میدانند کسی با آنها کاری ندارند، منابع را در جهت منافع خود مصرف میکنند و مسئله پیچیدهتر از صبحتهای مطرح شده در رابطه با رفع ناترازی بانکها است.
ندری گفت: در رابطه با موضوع ایجاد حاکمیت ریال در اقتصاد کشور برای رفع ناترازی بانکها، این موضوع نیز یک مسئله مطرح شده مبهم است که متاسفانه نمیدانیم منظور از حاکمیت ریال برای رفع ناترازی بانکی در کشور به چه معنا است. در درون کشور ریال حکمرانی میکند.