نفس قم تنگ شد
امروز ۱۷ تیرماه، خبری از آسمان آبی قم نیست و تا جایی که چشم کار می‌کند، گردوغبار و آلودگی فضای شهر را در بر گرفته است. امروز همانند روز‌های قبل شاخص کیفیت هوا در شرایط خطرناک قرار گرفته و این موضوع مشکلات بسیاری را برای مردم شهر به‌ویژه بیماران گروه‌های مختلف، ایجاد کرده است.
گرمای شدید هوا و آلودگی، نفس مردم شهر را تنگ کرده است و بسیاری از آن‌ها به‌خاطر داشتن سابقه بیماری، جرئت خروج از منزلشان را ندارند.
قم را هلالی از بیابان‌ها محاصره کرده است، این بیابان‌ها از ۱۰ تا ۲۰ کیلومتری خارج از شهر شروع می‌شود. اگر مسیرتان به جاده گرمسار خورده باشد و گوشه‌ای از این بیابان‌های با خاک روان را دیده باشید می‌دانید که با وزش حداقلی باد، طوفانی از خاک را بلند می‌کند.
۱۱۰ تا ۲۵۰ هزار هکتار از اراضی اطراف قم بیابان است و ۵۰۰ هزار هکتار هم در حال بیابان شدن است. چاره کار کاشت درخت و مالچ‌پاشی است، اما حداقل در ۳۰ سال گذشته فقط ۱۳ هزار هکتار، یعنی کمتر از ۱۰ درصد از بیابان‌های استان قم بوته‌کاری شده است.
هشدار معاون رئیس‌جمهور در مورد کانون‌های گردوغبار قم
مشکل گردوغبار قم به‌حدی ضروری و مهم است که مقامات کشوری هم به حل آن تأکید دارند و دستور رسیدگی فوری به این امر مهم را دارند.
نمونه آن، سفر معاون رئیس جمهور در تاریخ ۲۰ اردیبهشت امسال به منطقه سراجه قم است که در اردیبهشت ماه انجام شد و در جریان این سفر، علی سلاجقه، در بازدید از کانون بحرانی گردوغبار در منطقه سراجه قم، اظهار داشت: این معضل در استان قم مشکلات متعددی ایجاد کرده و حتی استان‌های همجوار را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
وی با بیان اینکه اقدامات خوبی برای بهبود و کنترل گردوغبار در قم به انجام رسیده است، آن‌ها را بسیار ناکافی دانست و افزود: باید اقدامات مصوب با همکاری همه دستگاه‌ها، تحت نظارت ستاد ملی مقابله با گردوغبار در قم انجام شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضرورت مشارکت جوامع بومی و محلی در کاهش معضل گردوغبار در استان قم را نیز مورد توجه قرار داد و گفت: وضعیت چرای دام به‌ویژه شتر در این مناطق بحرانی باید محدودتر شود و معیشت جایگزین برای مردم مناطق فراهم شود.
معاون رئیس جمهور خواستار رسیدگی فوری به وضعیت کانون گردوغبار سراجه شد و عنوان کرد: اعتبارات لازم برای نهال‌کاری در این منطقه و همچنین مالچ‌پاشی دوستدار محیط زیست در ۲ هزار هکتار منطقه اختصاص خواهد یافت و این اقدام باید هرچه سریعتر انجام شود.
بیش از ۳۰ روز ناسالم طی سال ۱۴۰۳ در قم
محمدحسین بازگیر، مدیرکل محیط زیست استان قم نیز در گفتگو با خبرنگار تسنیم در قم، ابراز کرد: در چند سال اخیر سالانه حدود ۷۰ روز هوای ناسالم داشتیم، اما امسال از ابتدای سال تا کنون بیش از ۳۰ روز را هوای ناسالم داشتیم.
وی افزود: تعدادی از روز‌های امسال آلودگی هوای شدید و در حد ناسالم برای همه گروه‌ها بوده است.
مدیرکل محیط زیست استان قم گفت: استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی و چرای بی‌ضابطه دام، بسیاری از مراتع را نابود کرده و باعث ایجاد ۴۰ هزار هکتار کانون‌های بحرانی گردوغبار در استان قم شده است.
بازگیر با اذعان به اینکه "در زمان حاضر وضعیت طبیعت و محیط زیست ما مساعد نیست. "، تصریح کرد: ما پاسخ مهربانی و بخشندگی طبیعت را به‌خوبی نداده‌ایم و این در حالی است که همه ما بر اساس آیات و روایات در برابر طبیعت و این همه نعمت و موهبت‌های الهی مسئولیم.
وی در رابطه با عوامل مؤثر در آلودگی زمین، هوا و محیط زیست در استان، خاطرنشان کرد: قم، یکی از کلان‌شهرهاست و در کلان‌شهر‌ها علاوه بر بحث مدیریت شهری و اجتماعی، فعالیت‌های شهری که خود منشأ تولید برخی آلودگی‌هاست، قرار دارد و این استان به‌لحاظ طبیعی با بحث ریزگرد‌ها و گردوغبار ناشی از کانون‌های فرسایش‌یافته اطراف شهر و آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی، خودروها، کارخانه‌ها، فاضلاب و نابسامانی در حوزه مدیریت پسماند مواجه است.
بیابان‌ها کانون ایجاد ریزگردهاست
محمد شعاعی، مدیرکل منابع طبیعی استان قم نیز دراین‌باره متذکر شد: یکی از علل اصلی پدیده گردوغبار در قم وجود بیابان‌هاست که تبدیل به کانون‌های ایجاد ریزگرد‌ها شده است و اگر زود برطرف نشود فراتر از قم می‌رود و پایتخت را هم در بر می‌گیرد.
وی در رابطه با معضل حل‌نشده گردوغبار در استان تصریح کرد: مهمترین مسئله‌ای که در سال‌های اخیر با آن درگیر هستیم موضوع گسترش بیابان، فرسایش خاک و گردوغبار است که زندگی مردم و شهروندان قم را دچار اختلال کرده است.
شعاعی اضافه کرد: از نظر آماری بیش از ۸۴ درصد از مدیریت عرصه‌های استان در اختیار منابع طبیعی است که معمولاً در ۴ محور حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری تعریف شده است و موضوع پدیده گردوغبار گره خورده است به بحث بیابان، که تقریباً حدود ۲۰ درصد یعنی ۲۰۰ هزار هکتار عرصه‌های بیابانی داریم.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم با بیان اینکه ۳۰۰ هزار هکتار از مساحت قم مستعد تولید گردوخاک است، گفت: حدود ۱۰۵ هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی قم عرصه‌هایی هستند که تبدیل به کانون‌های ایجاد گردوغبار شده است.
اعتبارات پاسخگوی مقابله با بیابان‌زایی نیست
آبروش، رئیس اداره بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم نیز به خبرنگار تسنیم گفت: عمده مشکل ما بحث اعتبار است، با اعتبارات کنونی نمی‌توان برای مقابله با بیابان‌زایی کاری کرد.
وی تصریح کرد: از سال ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۱ اعتباری که از محل استانی برای این موضوع تخصیص پیدا کرده، ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است که بسیار ناچیز است.
آبروش افزود: با این اعتبارات نمی‌شود با بیابان‌زایی مقابله کرد، وقتی اعتبارات استانی تا این حد کم است یعنی گردوغبار اصلاً اولویت استان ما نیست.
به گزارش تسنیم از قم، آلودگی هوا کنار همه مشکلاتی که برای شهر و شهروندان ایجاد می‌کند، یکی از مهمترین آسیب‌های آن مربوط به بیماران زمینه‌ای است که سبب تشدید بیماری‌شان می‌شود.
سلیمان‌زاده رئیس مرکز بهداشت شهرستان قم با تأکید بر اینکه افراد سالمند، بیماران مبتلا به آسم، بیماران قلبی و عروقی، مادران باردار، بیماران مبتلا به سرطان و تحت‌درمان شیمی‌درمانی باید در روز‌های آلوده مراقبت بیشتری داشته باشند، تأکید کرد: استفاده از ماسک در فضای بیرون از منزل، مصرف آب و نوشیدنی‌های سالم، سبزیجات سالم و بهداشتی، مصرف شیر و لبنیات الزامی است.
چند سالی است گرمای هوای قم با خاکی‌ترین روز‌ها همراه شده است، گرما را نمی‌توان کاری کرد، اما با گسترش پوشش گیاهی و مدیریت بهتر می‌توان شاهد روز‌های خاکی کمتری شد.
