دلایل پرخاشگری نوجوانان و جوانان
پرخاشگری و خشونت از جمله مشکلات اجتماعی هستند که در تمام جوامع به درجات مختلفی وجود دارند. این مشکلات می‌توانند زمینه‌ساز بروز آسیب‌های دیگر اجتماعی، مانند قتل و جرایم دیگر شوند. در جامعه‌ی امروزی، افزایش نزاع‌های کلامی و غیرکلامی میان افراد، به ویژه جوانان، نگران‌کننده است. این رفتارها، علاوه بر افزایش خشونت‌های روزمره، می‌توانند دیگر مشکلات اجتماعی را نیز تشدید کنند. بخش قابل توجهی از اخبار جنایی در نشریات مربوط به نزاع‌های خونین و دیگر حوادث ناشی از رفتارهای پرخاشگرانه است که این موضوع اهمیت بررسی و پیشگیری از این رفتارها را نشان می‌دهد.
درک بهتر دلایل و زمینه‌های بروز پرخاشگری در جوانان می‌تواند به برنامه‌ریزی بهتر برای پیشگیری از این رفتارها کمک کند. جوانانی که احتمال دارد مرتکب خشونت شوند، معمولاً به دستورات والدین و معلمان گوش نمی‌دهند، احساسات و حقوق دیگران را نادیده می‌گیرند و برای حل مشکلات به خشونت یا تهدید به خشونت متوسل می‌شوند. این افراد، اغلب در تحصیل دچار مشکل هستند و ممکن است به گروه‌های خلافکار بپیوندند. این مسائل نشان می‌دهند که خشونت و پرخاشگری در جوانان ریشه‌های عمیقی در زمینه‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی دارند و نیازمند بررسی دقیق‌تر هستند.
در همین راستا، ذبیح اله کرمی از گروه روانشناسی دانشکده مدیریت منابع دانشگاه افسری و تربیت پلیس امام حسن مجتبی(ع)، با همکاری پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی، تحقیقی را انجام داده است. این پژوهش با نگاهی نو به بررسی پرخاشگری جوانان پسر ۲۵-۱۸ ساله در شهر شهرکرد پرداخته است. هدف اصلی این تحقیق، شناسایی و تحلیل عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی مؤثر بر بروز پرخاشگری در این گروه سنی است.
داده‌های این تحقیق از طریق پرسشنامه‌ای شامل ۲۸ سوال جمع‌آوری شدند که به سه بخش فردی، خانوادگی و اجتماعی تقسیم می‌شوند. در این مطالعه، ۱۲۰ نفر از جوانان مورد بررسی قرار گرفتند و اعتبار و دقت پرسشنامه‌ها نیز با روش‌های معتبر تایید شد.
نتایج به دست آمده از تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که ویژگی‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی نقش مهمی در بروز رفتارهای پرخاشگرانه دارند و بررسی های آماری تحقیق نشان‌دهنده‌ی تأثیر قابل توجه این عوامل بر بروز پرخاشگری هستند.
بر اساس یافته‌های این تحقیق، تمایل به پرخاشگری در جوانان به ویژگی‌های فردی مانند مهارت‌های ارتباطی موثر، مدیریت هیجان و کنترل خشم، و ویژگی‌های خانوادگی مانند نحوه تربیت فرزندان و خشونت والدین، و ویژگی‌های اجتماعی مانند آسیب‌های اجتماعی بستگی دارد. برای کاهش خشونت در میان جوانان، باید برنامه‌هایی برای ارتقای این مهارت‌ها و بهبود شرایط خانوادگی و اجتماعی آن‌ها اجرا شود.
این تحقیق نشان می‌دهد که برگزاری کارگاه‌های مهارت‌های روانشناختی مانند حل مسئله، مدیریت هیجانات و تاب‌آوری، می‌تواند به کاهش پرخاشگری در جوانان کمک کند. همچنین، تشویق جوانان به ادامه تحصیل در رشته‌های کاربردی و دارای بازار کار مناسب و تقویت بنیه اعتقادی و مذهبی آن‌ها نیز از دیگر پیشنهادات ارائه شده است. آموزش خانواده‌ها برای پرورش و تربیت صحیح جوانان و حمایت از خانواده‌های دارای مشکلات اجتماعی نیز از دیگر راهکارهای مهم پیشنهادی این پژوهش است.
یافته های فوق در فصلنامه «ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی» وابسته به باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی منتشر شده اند. این نتایج می‌توانند به سیاست‌گذاران و مسئولین کمک کنند تا برنامه‌های مؤثری برای کاهش پرخاشگری و خشونت در جامعه تدوین نمایند.
