پلنگ جانوری از زیرراستهٔ گربهسانان است که در میان پنج گونه از این راسته در سردهٔ پلنگمانندها پس از پلنگ برفی کوچکترین به حساب میآید؛ ببر، شیر و جگوار به ترتیب سه گونهٔ بزرگتر این سرده هستند.
جَگوار یا پلنگ آمریکایی، اما یک گونه از سرده پلنگمانندها و بزرگترین جانور از تیرهٔ گربهسانان در قاره آمریکا است. جگوار پس از ببر و شیر سومین گربهسان و پلنگمانند بزرگ جهان به حساب میآید.
تفاوت از حیث موقعیت جغرافیایی
اولین تفاوت بین جگوار و پلنگ به موقعیت جغرافیایی محل زیست آنها مربوط میشود که کار تمایز بین این دو گونه از گربهسانان را راحتتر میکند. جگوارها در آمریکای مرکزی و جنوبی یافت میشوند و بزرگترین گربهسان بومی این مناطق به شمار میروند. زیستگاه اصلی پلنگها، اما آفریقا و آسیا است؛ این موجودات در مقایسه با جگوار در زیستگاه خود گربهسانان کوچکتری محسوب میشوند.
پلنگ ایرانی به لحاظ جثه از بزرگترین زیرگونههای این سرده به شمار میرود که بومی غرب آسیا است و در فهرست جانوران «در معرض خطر انقراض» اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت قرار دارد.
علاوه بر این تفاوت، موارد دیگری نیز وجود دارد که میتوان برای تشخیص جگوار از پلنگ از آنها استفاده کرد.
اندازه جثه و وزن
جگوارها معمولا بزرگتر و قویتر از پلنگها هستند. وزن جگوار تا حدود ۱۱۰ کیلوگرم میرسد در حالیکه پلنگها حداکثر حدود ۸۰ کیلوگرم وزن دارند.
گاهی اوقات پلنگها یا جگوارها به دلیل یک جهش ژنتیکی به نام ملانین گرایی، دارای خز سیاه هستند. به این حیوانات پلنگ سیاه یا جگوار سیاه و به طور کلی پلنگ سیاه گفته میشود. این رنگ پوست در برخی از گربهسانان بزرگ در واقع به دلیل ژنی است که بیش از حد رنگدانه ملانین تولید میکند.
ملانین رنگدانهای است که به پوست و موی حیوانات رنگ میدهد. در پلنگها و جگوارهای سیاه، جهش ژنتیکی باعث تولید ملانین بیشتر میشود و در نتیجه خز آنها به طور کامل سیاه میشود.
پلنگها و جگوارهای سیاه در طبیعت نسبتاً نادر هستند و به همین دلیل معمولا بیشتر مورد توجه قرار میگیرند.
از سوی دیگر، این گونه از گربهسانان بزرگ در فرهنگهای مختلف به عنوان نماد قدرت، زیبایی و رمز و راز تلقی میشوند.
پلنگها چابک و پر جنب و جوشترند
پلنگها در کل از جگوارها بسیار چابکتر هستند؛ به نحوی که به طور مشخص قادرند به سرعت یک ایمپالا از درخت بالا بروند.
از سوی دیگر، با دقت کردن از فاصله نزدیک میتوان به این تفاوت ظاهری دیگر پی برد که لکههای با ظاهر هندسی رزت شکل روی پوست پلنگ برخلاف لکههای جگوار، در داخل توخالی هستند.
تفاوت دیگر میان این دو گونه به محیط مورد علاقه آنها برای زیست مربوط میشود؛ جگوارها بیشتر جنگلهای انبوه، دشتها و کنار رودخانهها را ترجیح میدهد.
پلنگها، اما در طیف وسیعتری از زیستگاهها از جمله جنگلها، کوهها، دشتها و حتی اطراف مناطق شهری یافت میشوند.