توصیه‌های طب ایرانی در ایام گرم سال
دکتر هایده گل سرخی درباره راهکارهای طب سنتی و ایرانی برای حفظ سلامت بدن در فصل گرما گفت: از دیدگاه طب ایرانی فصل تابستان به دلیل افزایش دما مزاج گرم و خشکی دارد و این افزایش دما باعث می‌شود افرادی که طبع گرم دارند، در فصول گرم سال احساس راحتی نداشته باشند. لذا با توجه به اینکه در طب سنتی هم پیشگیری مقدم بر درمان است، باید در ایام گرم سال به رعایت نکاتی که مرتبط با تغذیه و سلامت بدن است، بیشتر دقت کرد تا آسیب کمتری ببینیم.
وی افزود: کلیه افراد و کسانی که طبع گرم و خشک دارند باید از خوردنی‌ها و نوشیدنی‌هایی که حرارت بدن را بالا می‌برد و مزاج گرمی دارند، خودداری کرده یا مصرف آن را کمتر کنند. چون بدن در فصل تابستان به آب و رطوبت بیشتری نیاز دارد و مزاج گرم این خوراکی‌ها رطوبت بدن را کم کرده و یا از بین می‌برند.
دکتر گل سرخی ادامه داد: مواد غذایی خوراکی با مزاج گرم شامل فلفل، زنجبیل، دارچین، زعفران، سس‌های تند و خردل، سبزیجات تند مثل سیر، پیاز، ترخون، تره، نعنا، شاهی و شوید هستند که مصرف زیاد آن در روزهای گرم سال مناسب نیست. توصیه می‌شود در طبخ غذاها از ادویه‌هایی که این مواد در آن به کار نرفته، استفاده شود، چون باعث می‌شود طبع گرم غذا بیشتر شود. به جای ادویه‌های گرم استفاده از زردچوبه بیشتر توصیه می‌شود.
این متخصص طب ایرانی و مکمل بیان کرد: بهتر است در این ایام در مصرف زیاد نمک، غذاها و تنقلات شور احتیاط کرده و از انواع تنقلات خام و بدون نمک استفاده شود. همچنین مصرف غذاهای سرخ شده و بو داده شده در این فصل باید کم شده و سعی کنیم که بیشتر از غذاهای پخته شده استفاده کنیم.
وی ادامه داد: مصرف شیرینی‌ها، شکلات، عسل، کشمش، مویز و میوه‌های شیرین مثل انجیر، نارگیل، موز، خربزه و آناناس ترجیحا محدود و یا کمتر مصرف شوند. همچنین مصرف گوشت قرمز چون مزاج گرمی دارد باید در ایام گرم کمتر شود. توصیه می‌شود گوشت ماکیان در برنامه غذایی گنجانده شود. اما چون طبع این نوع از غذاها هم گرم است، امکان دارد افراد دارای طبع گرم را اذیت کند. لذا این افراد باید مصرف گوشت پرندگانی مثل کبک و بلدرچین، شتر و شترمرغ را محدود کنند.
دکتر گل سرخی گفت: در این ایام باید غذاهایی مصرف شود که رطوبت بدن را حفظ و تامین کند. بر این اصل مصرف غذاهایی مثل آب‌دوغ خیار و ماست و خیار مناسب است و افرادی که طبع سرد دارند برای اینکه سردی این غذا در آنها غلبه نکند می‌توانند از چاشنی‌های گرم مثل نعنا، پونه و گل سرخ در آن استفاده کنند. مصرف غذاهایی مثل فسنجان، که طبع گرمی دارد باید کمتر شده و خوردن کاهو، کدو خورشتی، گشنیز و اسفناج در این فصل توصیه می‌شود.
وی با بیان اینکه مصرف غذاهای کبابی باید کمتر شود، اظهار کرد: بهتر است در روزهای گرم از غذاهایی که حاوی سبزیجات تازه هستند مثل آش، انواع سوپ‌ها به ویژه سوپ جو و خورشت سبزیجات استفاده شود تا به نحوی رطوبت بدن به وسیله این نوع غذاها تامین شود. همچنین می‌توان با افزودن کمی ترشیجات مثل آبلیمو، لیمو، نارنج و غوره برای تغییر طبع غذاها استفاده کرد.
این متخصص طب ایرانی یادآور شد: همچنین استفاده از مرکبات و میوه‌هایی مثل زرشک، آب زرشک، توت، تمشک، سیب ترش، آلبالو گوجه سبز و انار که طعم ملسی دارند در حد متعارف و به اندازه توصیه می‌شود. خوردن سالاد با محتوای سبزیجات تازه در روزهای گرم مفید بوده و برای تعدیل طبع آن می‌توان از کمی آویشن، روغن زیتون یا رب انار ملس استفاده کرد تا افرادی که مزاج سرد دارند، دچار مشکل نشوند.
دکتر گل سرخی خاطرنشان کرد: بهترین نوشیدنی در این فصل شربت سکنجبین، لیمو، غوره، اسفرزه، خاکشیر و آب هندوانه است. بهتر است در ساعاتی که اوج گرما است فعالیت روزانه محدود شده و در ابتدای صبح و یا عصرها انجام شود تا باعث تشدید گرمازدگی نشود. در این فصل انجام ورزش‌های سنگین توصیه نمی‌شود تا آب بدن حفظ شود. حمام منظم با آب ولرم و پوشیدن لباس‌های خنک از گرمازدگی جلوگیری می‌کند.
وی ادامه داد: بهتر است ناهار با غذاهای سبک صرف شود و ترجیحا از مصرف غذاهای چرب و غلیظ و فست فودها خودداری کرده یا کمتر مصرف شود. چون هضم این غذاها سنگین است و از طرفی گرمای هوا باعث می‌شود که خون بیشتر در اعضای محیطی جریان داشته باشد و به اعضای مرکزی مثل معده نرسد. بنابراین غذاهای مصرفی باید سبک باشد تا هضم غذا به خوبی صورت بگیرد.
