این چهار زن شاید ستاره این دهه سینمای ایران باشند
ستاره زن فعلی سینمای ایران کیست؟ ستاره را به شکل‌های مختلفی می‌شود تعریف کرد، اما به طور خلاصه ستاره بازیگری است که تماشاگر برای دیدنش، فارغ از داستان و ژانر و کارگردان و کیفیت فیلم، به سینما می‌رود. ستاره همیشه همانی است که قبلا بوده و هر فیلم جدید فرصتی است برای دیدن ستاره در موقعیتی تازه. توقع تماشاگران از ستاره‌ها این نیست که مدام تغییر کنند و نقش‌های‌شان با هم خیلی فرق داشته باشد. اتفاقا ستاره شمایلی کم‌وبیش ثابت و مقاوم در برابر گردش روزگار دارد که همین تغییر نکردنش به او وجهی اسطوره‌ای و مقام ستاره‌ای می‌دهد. به این معنا در دهه ۱۳۶۰ افسانه بایگان، در دهه ۱۳۷۰ نیکی کریمی، در دهه ۱۳۸۰ هدیه تهرانی و در دهه ۱۳۹۰ لیلا حاتمی ستاره بودند. مسلما این تقسیم‌بندی به این معنی نیست که مثلا افسانه بایگان در دهه ۱۳۷۰ نقش مهمی بازی نکرده یا حرفه‌اش در این دهه به پایان رسیده. به طور مشخص در مورد بایگان باید گفت که او در سال ۱۳۷۴ یکی از مهم‌ترین فیلم‌های کارنامه‌اش یعنی «خواهران غریب» را بازی کرده. این تقسیم‌بندی صرفا نشان می‌دهد که هر کدام از این بازیگران در کدام دهه به اصطلاح روی بورس بوده و تعداد فیلم موفق بیشتری در آن دوران داشته است. بعد از اتفاقات سال ۱۴۰۱، سینمای ایران با کمبود بازیگر زن مواجه شده و حتی جوایزی که در دو سه دوره اخیر جشنواره فیلم فجر به بازیگران زن جوان در رشته‌های بهترین بازیگر نقش اول و بهترین بازیگر نقش مکمل داده شد، نتوانست به ستاره شدن آن‌ها کمکی کند. با همه این تفاصیل اگر بخواهیم ستاره زنی برای سینمای فعلی ایران انتخاب کنیم، کدام بازیگر شایسته این عنوان است؟
پریناز ایزدیار
اولین فیلم مهم پریناز ایزدیار سال ۱۳۹۰ در «ورود آقایان ممنوعِ» رامبد جوان بود. او نقش یکی از شاگردان مدرسه‌ای را بازی می‌کرد که مدیرش به مردان اجازه ورود نمی‌داد تا اینکه دبیر شیمی مدرسه به علت زایمان مرخصی می‌گیرد و مدیر مدرسه ناچار به استخدام یک دبیر مرد می‌شود. بعد از آن از ایزدیار تقریبا خبری نیست تا سال ۱۳۹۴ که با «ابد و یک روز» سعید روستایی همه را غافلگیر کرد و جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را از جشنواره فجر گرفت. سال بعد در «ویلایی‌ها»ی منیر قیدی بازی قابل قبوی داشت. سال ۱۳۹۷ در مقابل نوید محمدزاده در «سرخپوست» نیما جاویدی در نقش مددکار زندان ظاهر شد که فیلم نسبتا موفقی بود. سال ۱۴۰۱ «ملاقات خصوصی» را روی اکران داشت و سال گذشته هم «سه کام حبس» را که هر دو فیلم تقریبا گیشه موفقی در میان فیلم‌های غیر کمدی داشتند. شاید اگر درام‌های اجتماعی دوباره رونق بگیرد، ستاره بخت ایزدیار هم دوباره درخششی تازه پیدا کند.
طناز طباطبایی
طناز طباطبایی چند سالی از شروع کارش در سینما و تلویزیون می‌گذشت، اما اولین بار در سال ۱۳۸۷ در «صداها»ی فرزاد مؤتمن نشان داد که استعداد تازه‌ای در سینمای ایران پیدا شده. با «مرهم» محمدرضا داوودنژاد و با بازی در نقش دختری که از خانه می‌گریزد نامش سر زبان‌ها افتاد. سال بعد در «هیس! دختر‌ها فریاد نمی‌زنند» پوران درخشنده توجهات را به سوی خود جلب کرد. با دو فیلم «رخ دیوانه» (ابوالحسن داودی، ۱۳۹۳) و «خشم و هیاهو» (هومن سیدی، ۱۳۹۴) بیشتر مشخص شد که در کارش جدیت دارد. در نهایت یکبار برای «شنای پروانه» (۱۳۹۸) محمد کارت برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بار دیگر برای «بی‌رویا» (۱۴۰۰) آرین وزیردفتری برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از دو دوره جشنواره فیلم فجر شد. «بی‌رویا» بدون اکران قاچاق شد و بعد از آن فیلم دیگری از طباطبایی روی پرده نیامده است. پروژه جدید او «نفس خو» محمد کارت است که می‌تواند در تعیین جایگاه او در میان بازیگران زن سینمای ایران مهم باشد.
الناز شاکردوست
تقریبا بهترین گیشه از میان بازیگران زنِ نامدار سینمای ایران در سال‌های اخیر به الناز شاکردوست تعلق داشته. همین الان فیلم «بیبدن» با بازی او بیش از ۴۶ میلیارد تومان در گیشه فروخته و بار درام فیلم هم بر دوش شخصیت شاکردوست است؛ بماند که کنجکاوی تماشاگران به تماشای فیلم بیشتر به دلیل پرونده واقعی «غزاله و آرمان» بود که فیلم از روی آن ساخته شده، نه صرفا اشتیاق تماشاگر به تماشای شاکردوست که اگر این‌طور می‌بود، فیلم دیگر او که این روز‌ها روی اکران است، یعنی «یادگار جنوب»، بهتر می‌فروخت. ولی فروش نسبتا خوب سه فیلم متاخر شاکردوست، «ابلق»، «تی‌تی» و «شبی که ماه کامل شد»، نشان می‌دهد که او قدرت کشاندن تماشاگر را به سینما دارد. او یکبار برای «شبی که ماه کامل شد» از جشنواره فیلم فجر جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را گرفته و شاید در نبود رقبایی جدی و حضور در فیلمی متناسب با معیار‌های جشنواره فجر باز بتواند این جایزه را به دست آورد.
سحر دولتشاهی
اولین حضورش در سینما با آنکه با اصغر فرهادی در «چهارشنبه‌سوری» (۱۳۸۴) بود، اما کوتاهی نقشش و جنس بازی‌اش باعث شد که زیاد دیده نشود و سال‌ها طول بکشد تا نامش به عنوان بازیگری حرفه‌ای و جدی در سینما مطرح شود. سال ۱۳۸۷ در درام مذهبی «طلا و مس» نقش پرستاری را بازی کرد که مورد توجه قرار گرفت. تقریبا یک دهه بعد از اولین حضورش در سینما در «عصر یخبندانِ» مصطفی کیایی ظاهر شد که در آن با مهتاب کرامتی، آناهیتا نعمتی، مینا ساداتی و ژاله صامتی همبازی بود و توانست جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن را برای این فیلم از جشنواره فجر بگیرد. یکبار دیگر هم همین جایزه را برای دو فیلم «چهارراه استانبول» و «عرق سرد» از جشنواره سی و ششم فجر گرفت. در حال حاضر هم «یادگار جنوب» را روی اکران دارد و «نبودنت» را در نوبت اکران. شاید همکاری دیگری با مصطفی کیایی برای‌اش خوش‌یمن باشد و نامش را دوباره جدا از حاشیه‌ها سر زبان‌ها بیندازد.
