بررسی آمار موجود نشان میدهد بورس تهران طی هفت روز کاری اخیر با بیش از ۱۷۲ هزار واحد ریزش شاخص مواجه شده است. این در شرایطی است که از روز چهارشنبه تا به امروز، هم زمان با شهادت اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در تهران و احتمال افزایش تنش نظامی در منطقه غرب آسیا، شاخص کل بورس با کاهش معنادار ۱۰۶ هزار واحد به محدوده ۲ میلیون واحد نزدیکتر شده است، روندی نزولی که باعث شد تا عارف، معاون اول رئیس جمهور دستور تزریق منابع صندوق توسعه ملی و شبکه بانکی به بازار سهام را صادر کرد. حمایتی که در سالهای اخیر روی میز تصمیم گیران بوده تا مانع از ضرر و زیان بیشتر به سهامداران شود، اما سوال اینجاست که چنین اقدامی تا چه اندازه مانع از ریزش بورس میشود؟
در این باره، حمیدرضا میرمعینی، کارشناس و تحلیل گر بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار تابناک با اشاره به تزریق ۶۰۰ میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه طی روزهای اخیر به تالار شیشهای اظهار داشت: چنین ارقامی، نمیتواند پاسخ مناسبی برای جلوگیری از صف فروشهای گسترده در این روزهای بورس باشد. این در حالی است که بازار سرمایه ایران تابعی از شرایط سیاسی_اقتصادی است. مسلما بورس به هر عاملی که باعث شود تا آینده سودآوری شرکتها و بنگاههای اقتصادی تحت تاثیر قرار بگیرد، واکنش نشان میدهد. بنابراین، رفتار این روزهای بازار سهام، غیرطبیعی نیست، اما ضرورت داشت تا مسئولان و شورای عالی بورس تدبیری میاندیشیدند.
وی در این باره تأکید کرد: در شرایط خاص این روزهای بازار، انتظار میرود تا مسئولان در سازمان بورس و شورایعالی بورس و وزارت اقتصاد، تصمیمات خاصی را اتخاذ کنند، چراکه فضای حاکم بر بورس و اقتصاد کشور، عادی نیست و ویژه است؛ بنابراین انتظار میرفت تا همانند اتفاقات گذشته، شاهد اقدامات مؤثر از سازمان بورس بر اساس اختیارات قانونی باشیم، اما خبری از تصمیمات مؤثر نبود. از روز چهارشنبه تا روز گذشته یعنی دو روز کاری بازار، خبری از تصمیمات کارشناسی از مسئولان و اعضای شورای عالی بورس نبود.
کارشناس و تحلیل گر بازار سرمایه ادامه داد: به عنوان نمونه، در این ایام و بهویژه در اولین روز هفته جاری، سازمان بورس باید برای محدودیت فعالیت بازار یا کاهش دامنه نوسان تصمیمات قاطعی میگرفت و حتی حمایتهای کافی در دستور کار قرار میداد، به هر حال الان تصمیم گرفتهاند تا با تزریق ۶۰۰ میلیارد تومان منابع صندوق توسعه، به کمک بازار بشتابند، اما این اعداد، رقمی نیست و نمیتواند در بهبود شرایط بازار سهام، تأثیری داشته باشد.
میرمعینی با اشاره به برنامههای سایر کشورها در شرایط بحرانی بازارهای سرمایهگذاری توضیح داد: زمانی که بحران مالی آمریکا در سال ۲۰۰۸م. اتفاق افتاد، اقدامات حمایتی دولت در تغییر شرایط بازار نقش مؤثری داشت؛ بنابراین در کشورمان انتظار داریم تا سازمان بورس به عنوان سازمان متولی بازار سهام، یک سری سناریوهای از پیش تعیین شده داشته باشد تا متناسب با اتفاقاتی که میافتد، سناریوهای از پیش طراحی شده خود را عملیاتی کند. اما در این روزها، خبری از سناریو و چارهجویی سازمان بورس نیست و در نتیجه بازار به روند منفی ادامه داده است.
به گفته این کارشناس و تحلیل گر بازار سرمایه متأسفانه سرمایه مردم در بورس، در حال پودر شدن است. بهگونهای که در دو – سه روز گذشته، ۲۰ درصد از سرمایه مردم، (علاوه بر ضرر و زیان قابلتوجه در دو تا سه سال گذشته) آب شده است. بنابراین، اگر کسی احساس مسئولیت میکند، باید بر اساس مسئولیتهایی که برعهدهاش گذاشته شده است، با تصمیمات مؤثر، اقدامات عملیاتی انجام دهد. این در حالی است که سازمان بورس به دنبال زورگویی به شرکتهای بازار سرمایه است و متأسفانه سهامداران را از یاد برده است و هیچ کاری در جهت تغییر شرایط انجام نمیدهد.
میرمعینی با بیان اینکه روند منفی بورس، ناشی از مجموعه عوامل سیاسی، اقتصادی و مدیریتی در سازمان بورس و شورایعالی بورس است، ادامه داد: در حال حاضر شرایط بهگونهای است که سهامداران نگران ادامه این روند و برخی به دنبال خروج از بازار هستند و برخی نیز چشم امید به روزهای خوب بورس دارند و همچنان با دلهره، قرار بر ماندن در بورس دارند. این در شرایطی است که وضعیت بازدهی صندوقهای سرمایهگذاری در بازار هم اوضاع خوبی ندارند و ممکن است در آینده تبعاتش به کلیت بورس برسد.
تحلیلگر بازار سهام با اشاره به روند منفی بازار در سالهای اخیر، گفت: برآوردها نشان میدهد در سه سال گذشته، ۱۰۰ میلیارد دلار کاهش ارزش در بازار سهام داشته ایم که با دلار ۶۰ هزار تومانی، رقمی در حدود ۶ هزار همت از ارزش بازار، دود شده است و سهامداران ضرر کرده اند؛ بنابراین ۱۳.۵ همت واریزی از سوی صندوق توسعه، رقمی نیست که در روند بورس تاثیرگذار باشد و دولت جدید باید در این باره تصمیمات کارشناسی و اساسی بگیرد تا اوضاع بورس بهبود یابد. در مجموع، در شرایط ویژه حاکم بر بازار سرمایه، از یک سو نیاز به سناریو از سوی سازمان بورس بود تا برای اتفاقاتی اخیر، بلافاصله تصمیمگیری میشد و از طرفی ضرورت دارد تا هرچه زودتر تیم اقتصادی دولت تعیین شود و برنامههای حمایتی از بازار سرمایه را اعلام کنند.