تنهاییِ مسعود
از دیروز که فهرست وزرای پیشنهادی دولت به مجلس به صورت رسمی منتشر شد، هنوز واکنش‌های مثبت و منفی به آن ادامه دارد. اعلام خبر استعفای محمدجواد ظریف، معاون راهبری و یکی از چهره‌های کلیدی کمپین انتخاباتی پزشکیان، رئیس شورای راهبری و معاون راهبردی رئیس‌جمهور هم این واکنش‌ها را بیشتر کرد. در کابینه پیشنهادی پزشکیان، یک گزینه زن وجود دارد، جوان‌ترین گزینه‌ها ۴۷ ساله هستند و نامزدی از متخصصان اقلیت‌های قومی و دینی قرار داده نشده است.
اختلاف نظر‌ها درباره وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم از زوایای مختلفی به وجود آمده است. برخی معتقدند که این کابینه نمی‌تواند خروجی آن سازوکار طراحی شده برای انتخاب وزرا باشد. برخی دیگر به مساله نبود گزینه‌های بیشتری از زنان و اقلیت‌ها اشاره دارند. قسم دیگری از منتقدان، می‌گویند اصلاح‌طلبان در این فهرست نادیده گرفته شدند. در هر صورت، کابینه پیشنهادی موجب انتقاد‌ها و گاهی حمله‌های تند به مسعود پزشکیان شده است.
در این میان، بخشی از ناظران معتقدند که باید به نتیجه کار کابینه نگاه کرد، به دولت فرصت داد و پشت پزشکیان را خالی نکرد. بعضی تحلیلگران این حقیقت را یادآوری می‌کنند که پزشکیان باید بتواند کابینه خود را از فیلتر این مجلس عبور دهد. واکنش‌های گوناگون به فهرست وزرای پیشنهادی ادامه دارد و روند بررسی گزینه‌های پیشنهادی و برنامه‌های آنان در کمیسیون از امروز آغاز شد.
حمایت رئیس‌جمهور
به گزارش سایت ریاست‌جمهوری، مسعود پزشکیان عصر روز یکشنبه در دیدار‌های جداگانه با مجمع نمایندگان استان‌های فارس، سیستان و بلوچستان و کرمان، برگزاری نشست‌های کاری با نمایندگان مجلس شورای اسلامی قبل از تشکیل رسمی کابینه را گواه اراده دولت چهاردهم در همکاری و هم‌افزایی قوای مجریه و مقننه برای رفع مشکلات و آبادانی کشور دانست.
رئیس جمهور با اشاره به فرآیند چینش وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم در قالب شورای راهبری، تلاش برای تشکیل کابینه فراجناحی و تمرکز بر ملاک‌های اصلی توانمندی، تخصص و سوابق مرتبط افراد را از ویژگی‌ها فهرست کابینه پیشنهادی به مجلس دانست و از همه نمایندگان مجلس و نخبگان کشور خواست دولت را در ادامه مسیر انتصاب مدیران و مسئولان دستگاه‌های اجرایی بر اساس ویژگی‌های بیان شده و همچنین تعهد آن‌ها به اجرای اسناد و سیاست‌های کلان کشور یاری کنند.
اظهارنظر معاون اول
محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهور، در پنجمین جلسه شورای اقتصاد که صبح روز دوشنبه به ریاست او برگزار شد، انتخاب وزرای پیشنهادی را غیرسیاسی دانست و گفت: «راهبرد انتخاب مدیران و وزرا در این دولت توجه به تفکر سیاسی نیست و باید مدیران دولت چهاردهم به دنبال تحقق آرمان‌ها و ارزش‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و مطالبات مردم و و وعده‌های داده شده توسط رئیس‌جمهور و در رأس همه آن‌ها حل مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم باشند.»
واکنش رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان
علی عبدالعلی‌زاده در پاسخ به سوالی مبنی بر تحلیلش از کابینه پیشنهادی گفت: «بیشترشان را چندان نمی‌شناسم، برای همین ارزیابی خاصی ندارم و آرزو می‌کنم کابینه ایشان موفق شود.»
هشدار درباره گزینه وزارت کشور
غلامحسین کرباسچی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفتگویی با روزنامه هم‌میهن، به بررسی فهرست پیشنهادی وزرا پرداخت. کرباسچی گفت: «در نقاط مختلف کشور افرادی معترض هستند و در بخش‌های مختلف توقع داشتند که تغییر و تحولی رخ دهد. ما می‌فهمیم که ایشان محظوریت زیادی داشته، اما این هشدار را می‌دهم که عدم توجه به شعار‌های انتخاباتی و خواسته‌هایی که آقای پزشکیان در جامعه احیا کرده، در کل به ضرر کشور خواهد بود و به نفع امنیت و جو سیاسی کشور نیست، ولی به هر صورت انتخاب ایشان است و ما به ایشان اعتماد داریم و امیدواریم که ایشان بتوانند با همین همکاران و همراهی مجلس پیش بروند و همین همکاران مطابق با شعار‌ها و خواسته‌های ایشان عمل کنند.»
وی در پاسخ به سوالی درباره تاثیر و توان این لیست برای برآورده‌سازی شعار‌های انتخابات پزشکیان، افزود: «بسیار سخت و دشوار است. افرادی که این شعار‌ها را قبول ندارند و یا همراه با این شعار‌ها نبوده‌اند و یا در زندگی‌شان آدم سیاسی نبوده‌اند و در بخشی مثلاً کار انتظامی می‌کردند، چطور می‌توانند مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را در وزارت‌خانه‌ای مثل وزارت کشور اداره کنند؟ این‌ها کار دشواری است و از همه بیشتر برای خود آقای پزشکیان مشکل درست می‌کند.»
عبدی: صریح بگویید آیا منعی برای حضور زنان در دولت دارید؟
عباس عبدی روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی، در یادداشت خود در روزنامه اعتماد، به بررسی زوایای مختلف این فهرست پرداخت. او در بخشی از یادداشت خود به مساله عدم حضور بیشتر زنان در لیست وزرا اشاره کرد: «به نظرم آقای پزشکیان باید صریح و شفاف بگوید آیا منعی برای حضور زنان دارد یا خیر؟ اگر بلی آیا از نظر تعداد هم منعی بود؟ به علاوه چرا مسوولیت را به عهده همان گروه‌هایی که مانع می‌شوند، نمی‌اندازد؟ چرا باید خودش در این زمینه مسوولیت بپذیرد؟ درباره هموطنان اهل سنت که مساله بسیار روشن‌تر است. در برخی از پست‌های پیشنهادی افراد شایسته از این هموطنان پیشنهاد شده بودند که معلوم نیست به چه دلیل آقای رییس پزشکیان ماجرا را شرح نمی‌دهد؟ البته هنوز وقت هست و در روز معرفی وزرا باید صریحا در این باره سخن بگوید.
بحث فعلی این نیست که آیا زنان، جوانان و اهل سنت در کابینه باشند یا نباشند، بحث اصلی این است که ریشه نبودن آن‌ها چیست و مسوولیت متوجه چه جناحی است؟»
معاون زنان را هم مرد می‌گذاشتید!
شیهندخت مولاوردی، یکی از اعضای دولت‌های یازدهم و دوازدهم بود که در دو جایگاه معاونت زنان و سپس دستیار رئیس‌جمهور در امور شهروندی فعالیت می‌کرد. مولاوردی در اعتماد نوشت: «مردم از ما در خصوص انتخاب کابینه پرسش‌های جدی دارند و می‌خواهند بدانند چرا روند انتخاب و معرفی وزرا اینگونه شده است؟ یکی از مهم‌ترین وعده‌های ارایه شده در خصوص کابینه، مشارکت زنان در کابینه و سهم حداقل ۲۰ درصدی زنان از کابینه است. باید توجه داشت کابینه اعم از وزیر و معاونان رییس‌جمهور است. از سوی دیگر هنوز ۲ الی ۳ معاونت رییس‌جمهور باقی مانده که انتصاباتی در آن‌ها صورت نگرفته است. امیدواریم سهم زنان در معاونت‌های باقی مانده و در مراحل بعدی معاونت‌های وزرا ارتقا پیدا کند. یکی از جایگاه‌های سنتی زنان معاون امور زنان و خانواده رییس‌جمهور است که طبیعتا باید در اختیار یک خانم قرار بگیرد. لطیفه جالبی میان زنان در این زمینه شکل گرفته که بر اساس آن گفته می‌شود، اگر مسوولان رودربایستی نداشتند، برای معاونت زنان هم یک آقا انتخاب می‌شد!»
سوئیس نیست، ایران است
محمد فاضلی استاد سابق دانشگاه یکی از همراهان پزشکیان در میزگرد‌های تلویزیونی بود که در یادداشتی تلگرامی به تحلیل رفتار منتقدین فهرست پیشنهادی پرداخت. فاضلی در این یادداشت خطاب به منتقدان اصلاح‌طلب پزشکیان نوشت: «[اصلا‌طلبان]حتماً در جریان جزئیات مذاکرات منجر به انتخاب کابینه هستند، می‌دانند چه تلاش‌هایی شده و چه گزینه‌هایی رد شده‌اند و امکانی برای قرار دادن آن‌ها در فهرست نبوده است. اما حالا شاکی فهرست وزرای پیشنهادی هستند. حداقل ۱۰ وزیر پیشنهادی کاملاً قابل دفاع در فهرست پیشنهادی را نمی‌بینند و کلیت کابینه را زیر سؤال می‌برند و مسعود پزشکیان را در همین ابتدای کار تنها می‌گذارند و سودای بی‌اعتبار کردنش را دارند.»
فاضلی در بخش دیگری نوشت: «به سرعت یادشان می‌رود که تا همین سه ماه پیش، تنها ابزارشان برای اثرگذاری بر سیاست، توییت زدن بوده است و به کلی در سیاست ایران امروز نادیده انگاشته شده بودند... هنوز نه وزیری به دار است و نه سیاستی به بار، چنان ژست فرار و پشیمانی گرفته‌اند که انگار از سوئیس به سودای بهشت وارد سیاست ایران شده‌اند و یکباره با جهنم صحرای آفریقا مواجه شده‌اند. این‌جا ایران است و صدای سیاست را از یک نظم دسترسی محدود درگیر صلح مسلح در درون و بیرون مرز‌ها می‌شنوید.»
با این ترکیب کابینه چه کسانی خوشحالند؟
محسن رنانی، استاد دانشگاه در یادداشتی، مسعود پزشکیان را خطاب قرار داد و نوشت: «شما برای تحقق شعار‌هایی که داده‌اید و آنچه گفته‌اید، در کنار حمایت حکومت، نه تنها به حمایت ۱۶ میلیون رأی دهند خود نیازمندید، بلکه باید بتوانید حمایت بخشی از ایرانیان تحریم‌کننده را هم به‌دست آورید؛ و گرنه آنان که با رانت قدرت فربه شده‌اند و اکنون با رانت ثروت همه را می‌خرند، یک لحظه به شما امان نخواهند داد. چه کسانی امروز با این ترکیب کابینه شما بیش از همه خوشحالند؟ تندرو‌های داخلی به علاوه براندازان خارجی؛ و تقریبا بخش اعظم رای‌دهندگان به شما دلخور یا خشمگین اند؛ و این بسیار نگران کننده است.»
باید از پزشکیان حمایت کرد
رسول جعفریان، استاد دانشگاه تهران در حمایت از رئیس‌جمهور اظهار داشت: «باید حامی دکتر پزشکیان بود، و دست از انتقاد‌هایی که اغلبِ بانیان آن دستی از دور بر آتش دارند وشرایط چند ماه پیش کشور را فراموش کرده اند، برداشت. بدانیم درکل، انتقاد خوب و لازم، اما شرایط هم حساس است. تعهدات پزشکیان با همین ترکیب امکان تحقق دارد. مزاحمت هم در کار خواهد بود.»
نباید پزشکیان را تنها گذاشت
اسحاق جهانگیری معاون اول سابق رئیس‌جهور درباره انتقاد‌ها به پزشکیان، گفت: «عزیز شرایط گذشته را به یاد آوریم و نگران آینده هم باشیم. به تجربه آموخته‌ام که اگر حامیان رئیس‌جمهور او را تنها بگذارند همه ضرر می‌کنند. البته رابطه میان رئیس جمهور و حامیان و پایگاه رای‌اش نیز دوطرفه و تعاملی است. مقدورات و معذورات را می‌توان و باید با گفتگو و از طریق ارتباط با بدنه اجتماعی در حد امکان بیان کرد. به حفظ نیرو‌های توانا و موثر برای کشور کوشید. برغم همه این‌ها و با وجود نقد‌های بجا و نابجا نباید پزشکیان را تنها گذاشت. راه دشواری در پیش است. ولی به معجزه گفتگو باور و امید داشته باشیم.»
حمایت احمد زیدآبادی؛ پزشکیان را روی مین فرستادند و به رگبار بستند
احمد زیدآبادی روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی در دو پست کوتاه تلگرامی به این مساله واکنش نشان داد. زیدآبادی در یادداشت اول با عنوان برای چه؟ نوشت: «بعد از این همه تجربه‌های رنگارنگ، آیا اصلاح‌طلبان هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند که اگر ارکان اصلی قدرت نخواهند تغییر و تحول و اصلاحی در رویه‌های جاری رخ دهد، از قوی‌ترین کابینه‌ها هم کاری ساخته نیست و اگر بخواهند، همین کابینه‌های متوسط و ضعیف هم می‌توانند کار را از پیش ببرند؟ پس این مقدار حساسیت بر سر ترکیب کابینه که انتظار بالایی هم از آن نمی‌رفت، برای چیست؟» او در یادداشت دوم خود با عنوان «بعدش چی؟» هم اظهار داشت: «پزشکیان را روی میدان مین فرستادند و قبل از اینکه حتی مینی منفجر شود، او را نه فقط وسط معرکه به حال خود رها کردند بلکه به رگبار هم بسته‌اند! این نوع سیاست‌ورزی هر نوع حکمرانی در این مملکت را به امری غیرممکن تبدیل می‌کند! خب حالا به فرض پزشکیان را پاک از اعتبار انداختید. بعدش چی؟ می‌خواهید چه کنید؟»
