سکوت در برابر سقوط بورس
در نهایت محدودیت، دستکاری و دستور جوابگو نبود و شاخص کل بورس تهران روز گذشته به کانال ۱. ۹ میلیونی سقوط کرد. به عقیده بسیاری از کارشناسان این سقوط با توجه به قیمت‌ها باید پیش از این انجام می‌شد و اعداد شاخص کل بورس واقعی نیست.
این سقوط شاخص به یک کانال پایین‌تر درحالی رخ می‌دهد که دولت چهاردهم اعضای کابینه خود را به مجلس معرفی کرده و در انتظار تأیید صلاحیت این افراد هستند. نکته قابل تامل اینجاست که مسعود پزشکیان با وعده حمایت از بورس روی کار آمده بود، اما از روز پیروزی وی تا به امروز خبری از صحبت و حمایت از بورس نیست. شاخص کل به یک کانال جدید سقوط کرد و محدویت دامنه نوسان، دستکاری و دستور تا به امروز جوابگو نبوده و به نظر نمی‌رسد که فعلا (تا پایان ماه جاری) بورس بتواند تکانه‌های مثبتی داشته باشد و شرایط خوبی را پشت سر بگذارد. درهر حال دولت چهاردهم و رییس سازمان بورس باید کاری برای بورس کنند. البته به نظر نمی‌رسد که رییس سازمان بورس به فکر بورس باشد و دولت چهاردهم نیز درحال انتخاب اعضای کابینه خود است و در نتیجه به نظر می‌رسد که بازار سرمایه فعلا به همین شکل بماند.
بورس متولی ندارد
بار‌ها گفته شده که بورس تهران متولی ندارد، سقوط شاخص و عدم سازمان بورس به این تغییر کانال نشان می‌دهد که سازمان بورس متولی ندارد و به نوعی وضعیت بازار برای مجید عشقی، رییس سازمان بورس اهمیتی ندارد. از اردیبهشت ماه تا به امروز بازار سرمایه روز خوشی به خود ندیده و تنها دو روز پس از انتخابات مثبت شد و پس از آن خبری از مثبت شدن یا سبزپوشی نیست. البته نباید فراموش کرد که بازار همچنان شوک‌های ناشی از تصمیمات دولت سیزدهم را به دنبال دارد و رییس سازمان بورس نیز نمی‌تواند نسبت به این موضوع واکنشی نشان دهد. بازار سهام به معنای واقعی قربانی کسری بودجه و شوک دولت رییسی به صنایع و دست‌اندازی به سود آنان شده است و به نظر می‌رسد که نیمه دوم سال صورت مالی قابل توجهی از شرکت‌های بورسی روانه کدال شود. بازارسرمایه مشکلات زیادی دارد که بخش عمده‌ای از این مشکلات در دوران دولت سیزدهم به وجود آمده و اکنون تأثیر بسزایی روی معاملات دارد.
دستاورد مدیران در بورس!
علی فراقی، کارشناس بازار سرمایه درخصوص شرایط این روز‌ها گفت: «در حقیقت باید گفت بورس یک دستاورد برای مدیران حاضر بازار سرمایه و سیاست‌گذاران دست کم یک الی دو سال اخیر است که بازاری با چنین پتانسیلی را در این عصر تکنولوژی و گرایش بیشتر افراد در جهان و حتی ایران با توجه به گسترش اینترنت و امکان خرید و فروش به راحتی هرچه بیشتر و امکان ورود به آن در سریع‌ترین حالت ممکن، به چنین وضعیت خرابی برساند.
اولین و مهم‌ترین علت این اتفاق، مسیر انقباضی چهار ساله در اقتصاد است که این مسیر انقباضی روز به روز بیشتر و بیشتر شده است و پس از آن رفته رفته شاهد ستیز مستقیم در بسیاری از ارکان‌های کشور با بازار سرمایه چه به صورت مستقیم و غیر مستقیم بوده‌ایم، موردی که شاید قبل‌تر به صورت عیان و واضح انجام نمی‌شد، ولی در سال‌های اخیر رفته رفته به صورت واضحی نمایان بوده است. در قسمت‌های مختلف بازار شاهد چربش برخی از مجوز‌ها نسبت به قسمت‌های دیگر بودیم، این مورد وزنه قسمتی از بازار را سنگین‌تر و بقیه قسمت‌ها را به سمت حاشیه‌ها هدایت می‌کرد و این عدم توازن در حال حاضر نیز گریبان بازار را گرفته است که یکی از آن‌ها رشد ناگهانی مجوز‌های انواع مختلف صندوق‌ها در بازار بود، با توجه به اتفاقات چندسال اخیر که شاهد کاهش یکباره عمق بازار در معاملات بودیم شاهد رشد و تعدد یکباره چنین صندوق‌هایی نیز بودیم که با بازاری بی‌توان و بی‌رمق مواجه شدند و عملاً از تمام زوایا نقدشوندگی و پویایی در بازار را با چالش‌هایی جدی‌تر از گذشته رو به رو ساخته است. رشد میزان ریسک‌های وارد شده به بازار (از لحاظ اتفاقات منطقه‌ای و سیاست‌گذاری‌های مختلف و شبانه و مواردی از این قبیل) نسبت به گذشته باعث شده است شاهد یکی از پیش‌بینی ناپذیرترین بازار‌های چند سال اخیر باشیم و حتی این بازار دست کمی از بازار در شرایط جنگ نداشته است (چون حداقل در شرایط جنگی به قطعیت در اکثریت موارد، بازار به یکباره تعطیل خواهد شد) که با اکثریت سبک‌ها و شیوه‌های بررسی و تحلیلی قابل بررسی و پیش‌بینی نبوده است (یا حداقل میزان درصد موفقیت پیش‌بینی‌ها بسیار ناچیز و متفاوت از شرایط واقعی بازار بوده است) و با توجه به این دیدگاه مه آلود بازار در آینده که امکان هیچ گونه اظهارنظر مطمئنی نداشته است سیل عظیمی از سرمایه‌گذاران را به سمت خروج هدایت کرده به گونه‌ای که در طرف دیگر شاهد هیچ گونه ورود دلگرم‌کننده‌ای به این بازار به واسطه موارد گفته شده و موارد دیگری که به آن اشاره نشد، نبوده‌ایم و این یک هشدار جدی از هر جهت برای بازار سرمایه یک کشور و اقتصاد کشوری به وسعت جغرافیایی همچون ایران است. تصمیمات ناکارآمد و همچنین فاصله واکنش برای تصمیم‌گیری باعث می‌شود تا ناکاراترین تصمیم لحاظ گردد و علی‌رغم مشکلات عدیده در بازار شاهد معضلات جدیدی باشیم که اعتماد و جذابیت بازار را بیش از پیش در حاشیه قرار می‌دهد، زیرا متولیان این بازار هیچ دلسوزی نسبت آن ندارند. مدت‌هاست بازار سرمایه با موارد مثبت و منفی مختلفی دست و پنجه نرم می‌کند، (می توان گفت در این مسیر موارد منفی نسبت به موارد مثبت رشد بیشتری داشته‌اند)، اما همچنان این مسیر به اتمام نرسیده و انتظار می‌رود این مسیر ادامه‌دار به سمت بالا باشد مگر شاهد تغییر بنیادین و اساسی در بازار یا اقتصاد باشیم تا باعث ترمیم بخشی از این عدم جذابیت و اعتماد گردد، زیرا چه قبول کنیم یا نکنیم یکی از مسیر‌های پیشرفت و توسعه از این بازار گذر می‌نماید.»
بازار از دریچه معاملات
طی معاملات سومین روز کاری هفته یعنی دوشنبه شاخص کل بورس تهران ۴ هزار و ۷۲۱ واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر‌ایستاد و به سطح یک میلیون و ۹۹۸ هزار و ۶۵۳ واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با ریزش ۸۴۷ واحدی در رقم ۶۳۳ هزار و ۷۰۶ واحدی‌ایستاد. شاخص کل فرابورس ۱۸ واحد افت کرد به رقم ۲۰ هزار و ۶۸۵ واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با کاهش ۱۱۷ واحد به سطح ۱۰۹ هزار و ۱۴۶ واحد رسید.
روز دوشنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی برای دوازدهمین روز متوالی منفی شد و ۳۲۷ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. در این روز نماد فولاد بیشترین خروج پول حقیقی را داشت که ارزش آن ۶۴ میلیارد تومان بود. پس از فولاد، نماد‌های وبملت، فملی، نوری و شستا بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نماد‌های وبانک، نیان، وخاور، کایزد و بوعلی تعلق داشت.
روز شنبه نماد‌های فولاد، فملی و شپنا نماد‌های قرمزپوش بورس بودند که بیشترین اثر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در سوی دیگر نماد‌های بوعلی، حکشتی و وبانک نماد‌های سبزی بودند که بیشترین اثر مثبت را بر شاخص داشتند. در فرابورس نیز نماد‌های فصبا، آریا و زاگرس بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص کل داشتند و نماد‌های شاوان، ساوه و نیان بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص داشتند. در بین نماد‌های پرتراکنش بورس نیز نماد فولاد بیشترین تراکنش را داشت و وبملت و ذوب در رتبه‌های بعدی بیشترین تراکنش قرار گرفتند. در فرابورس نیز خنور، فصبا و وسپهر بیشترین تراکنش را داشتند.
روز دوشنبه ارزش معاملات کل بازار سهام به ۴۲ هزار و ۹۰۵ میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۳۵ هزار و ۷۴۶ میلیارد تومان بود که ۸۳ درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز تشکیل می‌دهد. ارزش معاملات خرد نیز با افزایش ۵ درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم هزار و ۷۳۴ میلیارد تومان رسید. در معاملات روز گذشته نماد فملی بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن ۶۴ میلیارد تومان بود. پس از فملی، فولاد بیشترین ارزش معاملات را داشت و وبملت رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد وخاور و نوری در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.
در معاملات دوشنبه، ۴۷ نماد صف خرید داشتند و ۴۹۷ نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت ۷۸ درصدی نسبت به روز کاری قبل به ۶۳ میلیارد تومان کاهش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با افزایش ۵۶ درصدی به رقم هزار و ۲۵۹ میلیارد تومان رسید.
