در ابتدا «حسین صمصامی مزرعه آخوند» نماینده دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس افزود: رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با نمایندگان شورای اسلامی ۱۲ ویژگی برای وزیر نام بردند که کارآمدی یکی از مهمترین آنها بود. بررسی عملکرد همتی در زمان تصدی ریاست بانک مرکزی نشان میدهد که نه تنها نمره قابل قبولی نمیگیرند بلکه مدیریت ناکارآمد وی زمینه ساز بروز بحرانهای متعدد در جامعه شده است.
وی افزود: همتی از دریافت اختیارات ویژه از سران قوا جهت ساماندهی بازار ارز و اصلاحات بانکی خبر دادند. این اختیارات خاص و ویژه در سال ۹۸ و ۹۹ تمدید شد، اما ماحصل این اختیارات ویژه چه شد؟ آیا شرایط کشور با این مجوز خارج از روال قانونی بهتر شد؟
این نماینده مجلس اعلام کرد: در سال ۱۳۹۳ مبلغ ۹ هزار میلیارد تومان بدهی بانک آینده به بانک مرکزی بود. تعیین تکلیف بانک آینده در دوران همتی در دستور کار قرار گرفت. در برخی سالها بیش از ۵ واحد درصد تورم کل مربوط به عملکرد این بانک بود. اما این استخوان لای زخم باقی ماند و موضوع به تغییر هیات مدیره تقلیل داده شده.
وی تاکید کرد: زمانی که قرار است با فساد مقابله شود، زبانها الکن، قلمها نا نویسا میشود. همتی در این چالش مهم همان مسیر نادرست مدیران قبلی را ادامه داد. اکنون که کشور به وزیر مقتدر، تحولگرا در حوزه اقتصاد نیاز دارد چگونه میتوان به وی اعتماد کرد. نتیجه این میراث، طبق آمار فعلی بدهی ۱۹۰ میلیارد تومانی و زیان انباشه ۳۶۰ همت یعنی معادل عملکرد ۲ برابر بودجه عمرانی است که این نشان دهنده وضعیت بانک آینده در زمان مدیریت همتی است.
صمصامی تصریح کرد: بانک سپه قبل ادغام که هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار شد و در نتیجه سو تدبیر هم اکنون ۲۵۰ همت به بانک مرکزی بدهکار است. ریشه مشکلات به شیوه نادرست ادغام برمیگردد. شیوه درست این است که اگر غده سرطانی کشف شود باید تلاش حداکثری برای جداسازی آن از بافتهای سالم صورت بگیرد.
وی گفت: همتی در برنامه اعلامی حفظ و ارتقا ارزش پول ملی را به عنوان هدف خود اعلام کرده اند. در زمان تصدی وی در بانک مرکزی جلوی دوربین به مردم قول دادند که ارزش پول ملی را تقویت کنند. معنای تقویت ارزش پول ملی الان کاملا مشخص است. نرخ ارز در دوره وی از ۹ هزار تومان به ۲۵ هزار تومان رسید.
این نماینده مجلس افزود: اکنون با عدم حسن شهرت، حضور وی در راس وزارت اقتصاد نتیجهاش بدبینی مردم و فعالان واقعی اقتصاد نسبت به امور اقتصادی است.
صمصامی افزود: در زمان وی رشد نقدینگی از ۲۶ درصد به ۳۷ درصد و نقدینگی از ۱۵۰۰ همت به بیش از ۳۳۸۰همت رسیده است. همتی در ماجرای چای دبش دولت مظلوم رئیسی را متهم میکرد در حالیکه بر اساس گزارش رسمی، خودش جزو متهمان چای دبش است و در آن زمان ترک فعل کرده است.
وی گفت: پیشنهاد شوک افزایش قیمت بنزین نیز حاصل کار همتی بود. او در نامهای به رهبر معظم انقلاب اسلامی پیشنهاد افزایش قیمت بنزین به ۵ هزار تومان را دادند و از تبعات اندک اجتماعی سخن گفت. تاثیر این سیاست بر بی ثباتی اقتصادی دیده نشد و بعد از اجرای این سیاست و شروع شدن اعتراض که منجر به کشته شدن دهها نفر از مردم در سال ۱۳۹۸ شد، بازگشت آرامش به جامعه با ورود شخص رهبری اتفاق افتاد. در این شرایط نرخ ارز نیز افزایش یافت.
مخالف وزیر پیشنهادی وزیر اقتصادی تاکید کرد: همتی اعلام کرد مخالف سیاست افزایش قیمت بنزین بوده است، در حالی که افزایش قیمت پیشنهاد شخص خودشان بود.
صمصامی افزود: دامنه وقایع آبان ۹۸ و کاهش سرمایه اجتماعی تا جایی پیش رفت که امریکا به خود جرات داد بعد از ۵۰ روز دست به ترور ناجوانمردانه سردار دلها بزند.
وی گفت: آقای رئیس و نمایندگان عزیز، گفت آزموده را آزمودن خطا است. هشدار میدهم حجت بر ما نمایندگان تمام است و چنانچه در انتخاب فرد اصلح کوتاهی کنیم در ایجاد نابسامانیهای اینده مسئول خواهیم بود و باید پاسخگو باشیم.
در ادامه، «محسن زنگنه» به عنوان نماینده دیگر مخالف وزیر پیشنهادی اقتصاد به سخنرانی پرداخت و اظهار داشت: همتی در عمل اعتقادی به حفظ ارزش پول ملی ندارد.
وی افزود: وزیر اقتصاد فرمانده اقتصادی است و باید ثبات در تفکرات داشته باشد.
این نماینده مخالف وزیر پیشنهادی اقتصاد با بیان اینکه ما در برابر خداوند و مردم مسئول هستیم، ادامهداد: امروز باید به آنچه رسیدهایم عمل کنیم.
وی خاطرنشانکرد: همتی اعتقادی به نظام بندی نظام بانکی ندارند.
زنگنه با بیان اینکه به مقام معظم رهبری قول داده ایم تا به دولت پزشکیان کمک کنیم تا بهترین انتخاب را داشته باشد، گفت: مجیز گویی خطایی است که سه سال پیش انجام دادیم و اکنون نباید مجیزگو باشیم.
این نماینده مخالف وزیر پیشنهادی اقتصاد ادامهداد: ما اقتصادیها نباید احساسی عمل کنیم و نباید تنها به مدارک و مدارج افراد توجه داشته باشیم.
زنگنه با بیان اینکه برای بررسی برنامه وزیر اقتصاد چهار شاخص در نظر گرفتم، خاطرنشان کرد: عملکرد گذشته، تفکرات اقتصادی، تناقضات و برنامههای آینده این چهار شاخص هستند.
وی با طرح این سوال که آیا تورم شاخص هست یا نه، گفت: آقای همتی تورم در سال ۹۶ را ۹ درصد و در سال ۹۷، ۲۰ درصد اعلام کرد در حالی که در پایان دولت تورم ۴۶ درصدی تحویل دادند.
وی گفت: وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی فرمانده اقتصادی دولت است، مردم باید براساس نظرات شما تصمیم بگیرند.
نماینده مخالف وزیر پیشنهادی اقتصاد ادامه داد: بنده با ارز ۴۲۰۰ تومانی و آن سیستم مخالف بودم، در دولت رئیسی اعلام کردم اکنون نیز اعلام میکنم. اقتصاد باید مبنا داشته باشد و نمیشود براساس دولتها نظرات را تغییر بدهیم.
زنگنه با بیان اینکه ما باید بر اساس شاخص با مردم صحبت کنیم، افزود: باید تکلیفمان را با مردم مشخص کنیم ما نمیتوانیم یک تفسیر جدیدی از اقتصاد بنا کنیم و به مردم بگوییم.
وی خاطرنشانکرد: البتهای کاش رئیس کمیسیون اقتصادی که قرار است بر وزارت اقتصاد نظارت کند، آنقدر قاطع از آقای همتی دفاع نمیکرد و اجازه میداد دیگران دفاع کنند.
نماینده مخالف وزیر پیشنهادی اقتصاد ادامهداد: مجلس ناظر است، من با کلیات دولت موافقم، اما مردم انتظار دارند مجلس نقش نظارتی خودش را حفظ کند.
زنگنه خاطرنشان کرد: ما باید بر دولت نظارت کنیم، امروز ۶۰ نفر مخالف ثبت نام کردند مجلس باید به نقش خودش بازگردد.
وی گفت: در مورد چای دبش چقدر شهید رئیسی را مورد اتهام قرار دادیم، بعد مشخص شد چای دبش از چه زمانی شروع شد که ناشی از سیاستهای غلط ارزی بوده است.
نماینده مخالف وزیر پیشنهادی اقتصاد اضافهکرد: بنده به آقای همتی علاقه دارم، اما علاقه بیشترم به مردم و رئیس جمهوری است.
زنگنه خطاب به پزشکیان گفت: اگر ترکیب کابینه شما منسجم نباشد، دچار مشکل میشوید، از یک طرف آقای عراقچی را معرفی کردید و از طرف دیگر این عزیز را معرفی کردید که همه چیز را به پالرمو و افای تی اف گره میزند.
وی ادامهداد: در برنامههای آتی آقای همتی چیزی نمیبینیم که این مسیرها اصلاح شود، وزیر اقتصاد نباید نگاه بالا به پایین داشته باشد و با رئیس بانک مرکزی فرق میکند و باید با مجلس تعامل داشته باشد.
نماینده تربت حیدریه با استناد به برنامه هفتم که توسعه مدیریت کنترل تورم را بر عهده بانک مرکزی دانسته است، ادامه داد: اکثر دلایل تورم ناشی از سیاستهای پولی است و رئیسکل بانک مرکزی نمیتواند از تورم شانه خالی کند.
زنگنه با بیان اینکه مساله ما در مورد میزان نقدینگی نیست بلکه در مورد رشد آن است، افزود: همتی نرخ رشد نقدینگی را ۲۰ درصد تحویل گرفت و ۴۰ درصد نرخ رشد را تحویل دولت بعد داد.
وی با اشاره به اینکه در اقتصاد عدد مهم نیست بلکه درصد ملاک است، خاطرنشان کرد: بیانضباطی بانکها، عامل نرخ رشد نقدینگی است و همتی اعتقادی به انضباط بخشی به نظام بانکی ندارد.
این نماینده مخالف وزیر پیشنهادی اقتصاد گفت: همتی در سال ۹۹ بانک ملی را با هفتهزار و ۴۴۵ میلیارد تومان زیان انباشته تحویل میگیرد و بعد همین بانک را با ۱۶ هزار و ۹۴۳ میلیارد تومان زیان انباشته تحویل میدهد که به معنای ۲ برابر شدن زیان است.
زنگنه گفت: همینطور میزان تسهیلاتدهی در بانکها در سالهای ۹۸ و ۹۹ کاهش قدرت وامدهی بانکها را نشان میدهد و ۳۳۰ هزار و ۳۳۳ میلیارد تومان از منابع ۱۷ بانک بورسی نه صرف اعطای تسهیلات شد و نه صرف سرمایهگذاری و به بانک دیگری نیز قرض داده نشد و معلوم نیست چه شده است؟
وی افزود: به نظر میرسد این منابع در بازار ملک و طلا رفته باشد و یادمان نرفته که در سال ۹۷ همین بانکها ۵۷ تن طلا خریدند و نسبت تسهیلات به سپرده در ۱۲ بانک کمتر از ۶۰ درصد بود.
نماینده مخالف وزیر پیشنهادی اقتصاد، ارز ۴۲۰۰ تومانی را عامل دیگر نرخ رشد نقدینگی معرفی کرد و گفت: آقای همتی وقتی شهید رئیسی میخواست ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کند، گفت این کار باعث تورم سه رقمی میشود و زمانی که باید سیاست ضد تحریمی میگذاشتید، تعهدات ارزی گذاشتید و جلوی صادرات خُرد بسته شد.
وی خاطرنشان کرد: یک تفکر افراطی در تثبیت قیمت ارز وجود دارد، اما یک تفکر افراطی دیگر هم وجود دارد که میگوید با تورم باید قیمت ارز بالا برود و حرف از نرخ حقیقی ارز میزند و آقای همتی متعلق به این تفکر است.
نماینده مخالف وزیر پیشنهادی اقتصاد گفت: همتی معتقد است اگر ما ۴۰ درصد تورم داریم، باید در پایان سال نرخ ارز ۴۰ درصد افزایش پیدا کند.
زنگنه افزود: وزیر اقتصاد باید در نظراتش ثبات داشته باشد. یک بار میگوید اف. ای. تی. اف را زندانی کردهاید و یک بار دیگر میگوید که اف. ای. تی. اف هیچ تأثیری ندارد. وقتی نظر آقای عراقچی این است که خصومت ما با آمریکا تمامی ندارد، آیا میتواند با چنین وزیر اقتصاد چهار سال کار کند؟ همتی در مناظره گفتند دولت روحانی به من ربطی ندارد و دو سال بعد نیاید بگوید که دولت پزشکیان هم به من ربطی نداشت.
این نماینده مخالف برنامههای وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی درباره برنامههای متزلزل همتی در حوزه بورس، افزود: وی در مناظرهها به نامهای که به مقام معظم رهبری نوشت اشاره کرده بود که در آن نامه نوشته بود «قبل از ریزش بورس هشدار داده بودم»، اما در اسفند سال ۹۸ هم اعلام کرد وزارت اقتصاد عصر جدی برای عرضههای جدید بورسی دارد و از رفتن مردم به بورس استقبال میکنم.
همتی روحیه فساد ستیزی ندارد
در ادامه دیگر نماینده مخالف وزیر پیشنهادی دولت چهاردهم برای وزارت امور اقتصادی و دارایی گفت: همتی در روحیه فساد ستیزی مشکل دارد.
«فاطمه محمد بیگی» در جلسه بررسی برنامههای وزیر پیشنهادی دولت چهاردهم برای وزارت امور اقتصادی و د ارایی افزود: همتی در سال ۹۵ یکی از اهداف خود را برخورد با نجومی بگیران مطرح کرد، اما زمانی که بر مسند نشست چنین کاری را انجام نداد.
وی ادامه داد: بر این اساس نجومی بگیران ابقا شدند و خبری از برخورد با مفسدان نبود.
این نماینده مخالف گزینه پیشنهادی وزارت اقتصاد خاطرنشان کرد: این نکته نشان میدهد که همتی در روحیه فساد ستیزی مشکل دارد و این میتواند برای وزارت امور اقتصاد و دارایی مشکل آفرین باشد.
محمد بیگی گفت: زمانی که همتی رئیس کل بانک مرکزی بود، شاهد عدم شفافیت عملکرد وی بودیم و حتی آمار تورم منتشر نمیشد.
وی ادامه داد: همچنین به خاطر داریم که در آن مقطع، همتی مصاحبهای انجام داد و واردات واکسن کرونا را متصل به موضوع اف. ای. تی. اف کرد. سوال ما آن است که در شرایطی که عزیزان مردم هر روز بر اثر کرونا کشته میشدند، آیا باید ما برخورد سیاسی میکردیم؟
محمدبیگی با بیان اینکه همکارانم توضیحاتی درباره ترک فعلهای همتی در خصوص چای دبش دادند که بنده از آن عبور میکنم، گفت: بالاترین رشد نقدینگی در دوره تصدی همتی در بانک مرکزی بوده و باید الان بگوید که چه برنامهای برای کنترل رشد نقدینگی و تورم دارد.