راستش انتظار شلوغی نمایشگاه صنعت ساختمان را نداشتیم، اما جنب و جوش جمعیت غافلگیرمان کرد. حال و هوای نمایشگاه که از ۸ تا ۱۱ شهریور برگزار میشود هم جالب است. انگار از هر قشر و سنی خود را به خیابان سئول رساندهاند. البته به نظر میرسد بعضیها برای وقتگذرانی آمدهاند. غرفهدارها میگویند مراجعه کننده زیاد است، اما منجر به خرید یا قرارداد نمیشود.
با این حال، در روز دوم یک توافقنامه بین ایران و عراق برای ساخت ۱۵۰ هزار خانه در عراق توسط تعاونیهای ایرانی به امضا رسید که یک دستاورد برای کشور محسوب میشود.
فارغ از رکود بخش مسکن که دست و پای صنعت ساختمان را بسته، نمایشگاه بیست و چهارم در ایران، انصافا عرصه فناوریهای نوظهور است. تجهیزات و ماشینآلات ساختمانی مدرن، قالب جدید بتن، پوششهای سقف و دیوار، تاسیسات سرمایشی و گرمایشی، تجهیزات رفاهی و ایمنی، وسایل آشپزخانه، در و پنجره، دستگیره، دکوراسیون، کاشی و سرامیک و دهها کالا و خدمات متنوع و بهروز در نمایشگاه عرضه شده که در این عرصهها بعضا شرکتهای ایرانی گوی سبقت را از رقبای خارجی ربودهاند.
آنطور که مسئولان وزارت تعاون میگویند ۸۵۰ شرکت از هفت کشور ایران، چین، آلمان، ایتالیا، ترکیه، کره جنوبی و سنگاپور در نمایشگاه امسال صنعت ساختمان حضور دارند. اگرچه خارجیها تعدادشان کم است و همین اندک کشورها نیز در نمایشگاه کمرنگتر دیده میشوند، اما با حجم بزرگی از تحریمها حضور همین هفت کشور هم غنیمت است.
از آن طرف تا دلتان بخواهد شرکتهای دانش بنیان ایرانی ظهور و بروز یافتهاند. فضای عمومی نمایشگاه هم پرتحرک به نظر میرسد. اما کمبود مشتری واقعی، صنعتگران را تا حدودی دلسرد کرده است. علتش را که میپرسی به غول رکود میرسی؛ سرنخ همهی مشکلات کمبود نقدینگی است. حمایت نشدن از طرف مسئولان و جاخالی دادن بانکها از پرداخت وام به صنعتگران هم به مشکلات دامن زده است. پای درد و دل غرفهداران مینشینم.
جوانی خوشقامت با کت و شلوار سرمهای که در یک شرکت تولیدکننده قالب تونل فعالیت دارد از حمایتهایی میگوید که وجود ندارد! با این حال شرکت دانشبنیان آنها موفق شده برای اولین بار قالب تونل فرم و لارج پنل را در ایران اختراع کند. حسن منصوری - عضو هیات مدیره شرکت سپنتا - میگوید یک دهه قبل این محصول را وارد میکردیم، اما حالا تولیدکننده هستیم. در یک سیستم یکپارچه، صفر تا صد سقف و دیوار، قالببندی و همزمان بتنریزی میشود.
او میگوید با دولت در حال رایزنی هستیم. برای ساخت مسکن روستایی هم با بنیاد مسکن مذاکره کردهایم. اگر این سیستم جدید در طرح نهضت ملی مسکن اجرا شود هم سرعت اجرای پروژهها افزایش مییابد و هم مقاومت سازهها بالا میرود.
به غرفه دیگری سر میزنم. جوشکاری شاخک به قطعات دفن شده در بتن، فناوری است که توسط یک پدر و پسر برای دومین بار در جهان و اولین بار در ایران اجرا شده است. امیر تک ـ مدیرعامل الکترو تکنوتک - مزایای این تکنولوژی را کاهش تا ۶۰ درصد هزینه اجرا، کاهش مواد اولیه، افزایش سرعت تولید و افزایش استحکام میداند.
به گفته وی، این سیستم جوشکاری هوشمند که بسیار مقاومتر از جوشکاری سنتی است نیاز به اپراتور ماهر ندارد و آب و هوای محیط تاثیر منفی در عملکرد این سیستم ندارد. او معتقد است به دلیل اینکه محصول جدید است بازار کار آن هنوز آنطور که باید و شاید شکل نگرفته، اما در دو روز گذشته از نمایشگاه استقبال توسط سازندگان سازههای فلزی خوب بوده است.
رضا بشارت از شهر صنعتی کاوه استان مرکزی هم از راهاندازی یک نوع ماشینآلات ساخت چین در ایران برای مونتاژ قفل به صورت ماشینی سخن میگوید. دستگاهی که هنوز در ایران ساخته نشده است. با استفاده از این دستگاه سرعت ساخت قفلهای آپارتمانی، قفل آویز و کتابی تا ۵۰ درصد افزایش مییابد و کیفیت کالا بالا میرود.
میزان پیشرفت کشور در زمینه قفل و دستگیره را جویا میشوم. وی، سرعت پیشرفت را مناسب میداند. به گفته او، تا همین دو سال قبل ۵۰ درصد قفلها از چین وارد میشد، اما الان ۹۰ درصد تولید ایران است و شاید ۱۰ درصد از چین وارد شود. چالش بزرگ این صنعت هم کمبود نقدینگی و عدم همکاری بانکها است.
به سالن ۳۸ میروم. تابلویی با عنوان «فروش متری مسکن» نظرم را جلب میکند. ایدهای که سالها مطرح شده، اما جواد بهره ـ مدیرعامل یک پلتفرم میگوید قصد دارد به آرزوی خانهدار شدن از طریق سرمایهگذاریهای خرد برای خانوادهها جامه عمل بپوشد.
به گفته بهره، افراد میتوانند با ۵۰۰ هزار تومان در این سرمایه گذاری ورود کنند و در طول زمان با افزایش نقدینگی خود که از ارزش افزوده مسکن سود میبرد و در برابر تورم نیز محافظت میشود، مسکن خریداری کنند. در صورت انصراف نیز ۱۵ درصد سود بگیرند.
دستگیره دیجیتال هم یک فناوری جدید است که توسط یک شرکت کرهای در نمایشگاه بیست و چهارم صنعت ساختمان عرضه شده است. قابلیت اسکن کف دست، اثر انگشت یا چهره بر روی این دستگیره وجود دارد. این تکنولوژی هم میتواند در آینده نزدیک فراگیر شود و حدس میزنم که شرکتهای ایرانی در زمینه تولید آن ورود خواهند کرد.
در سالن ۸ و ۹ غرفه جالبی وجود دارد. یک مجموعه ایرانی با استفاده از دانش متخصصان داخلی برای اولین بار در جهان موفق به ارائه سیستم کنترل تجهیزات و لوازم منزل از راه دور شده است. با استفاده از این سیستم شگفت انگیز افراد میتوانند ۴۴ مورد از وسایل و تجهیزات واحد مسکونی خود را با استفاده از موبایل مدیریت کنند.
مصطفی وعیدی، بنیانگذار شرکت دانشبنیان در توضیح این فناوری میگوید باز و بسته کردن در، روشن و خاموش کردن هود، فر، گاز، باز و بسته کردن شیرآلات، پرده، وسایل سرمایشی و گرمایشی از جمله این خدمات است که میتواند از هر جای دنیا انجام شود.
موقع بازگشت وقتی با ماشین برقی به سمت درب جنوبی نمایشگاه بینالمللی تهران میرفتم به حضور نه چندان ملموس دیگر کشورها در نمایشگاه ساختمان ایران فکر میکردم. اما خوشبختانه جای خالی آنها را دانشپژوهان خودمان پر کردند. شاید با شروع کار دولت چهاردهم و گشایشهای بینالمللی، نمایشگاه در سالهای آینده پرشورتر شود. اما همین حالا که دستمان را روی زانوهایمان گذاشتیم، در فشار حداکثری کشورهای غربی روی پای خودمان ایستادیم و مرتبا محصولات جدید عرضه میکنیم نشان میدهد فعالان علمی و اقتصادی ایران هنوز زنده و شاداب هستند. دم دانشمندان ایرانی گرم!