دلایل ناترازی برق به روایت وزارت نیرو
براساس گزارش وزارت نیرو، میزان تقاضای مصرف برق کشور در فصل جاری با ثبت رکورد‌های جدید به مرز ۸۰ هزار مگاوات رسید و به عنوان نمونه در تاریخ ۱۷ مردادماه رأس ساعت ۱۴ و ۲۷ دقیقه به حد نصاب بی سابقه ۷۹ هزار و ۸۷۲ مگاوات رسید، رقم بزرگی که هفت‌هزار و ۱۵۷ مگاوات (حدود ۱۰ درصد) از میزان تقاضای برق مدت مشابه سال قبل بیشتر بود.
افزایش حدود ۱۰ درصدی مصرف برق در این تاریخ که به نسبت مشابه در دیگر ایام فصل گرم نیز استمرار داشت، در حالی رقم خورد که وزارت نیرو برای میزان افزایش تقاضای مصرف برق تابستان جاری سه سناریوی خوش‌بینانه (سه درصد رشد مصرف)، میانه (۴.۵ درصد رشد مصرف) و بدبینانه (۶ درصد رشد مصرف) را پیش‌بینی کرده بود، سناریو‌هایی که بر اساس تراز رشد مصرف در ۵۰ سال اخیر تحلیل و با آخرین فناوری‌ها تدوین شد.
در ارتباط با دلایل و زمینه‌های بروز این شرایط دشوار برای صنعت برق کشور «مصطفی رجبی مشهدی» مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توانیر از ناترازی اقتصادی به عنوان مهمترین دلیل ناترازی تولید و مصرف برق نام می‌برد و عقیده دارد: تعرفه برق به گونه‌ای است که بخش‌های خانگی و مولد کشور با تعرفه یارانه‌ای از برق استفاده می‌کنند و به همین دلیل درآمد صنعت برق تکافوی سرمایه گذاری مورد نیاز را نمی‌دهد.
وی در گفت و گویی با اشاره به این که در قانون پیش بینی شده که مابه‌التفاوت قیمت تمام شده و نرخ فروخته شده به مشترکان، توسط دولت و از اسناد خزانه در بازه سالیانه به صنعت برق اختصاص یابد، گفت: در حقیقت ارزانی برق موجب افزایش بی رویه مصرف و بالا رفتن تقاضای نامتعارف برق شده است.
وی تاکید کرد: بر اساس داده کاوی انجام شده، در سال ۹۹ فقط ۲ درصد از مشترکان خانگی شمال غرب کشور از کولر گازی استفاده می‌کردند، اما این میزان اکنون به ۱۰ درصد رسیده که به معنی رشد پنج برابری است و همین موضوع به رشد ۱۶ درصدی مصرف برق در این منطقه منجر شده است.
رجبی مشهدی در عین حال خاطرنشان‌کرد: در سه استان بوشهر، هرمزگان و خوزستان امسال شاهد رشد حدود یک‌هزار مگاواتی مصرف برق بودیم که این میزان معادل تولید برق نیروگاه هسته‌ای بوشهر است، این در حالی است که نمی‌توان در مدت یک سال نیروگاهی به بزرگی نیروگاه بوشهر ساخت.
وی در خصوص غیربهینه بودن مصرف در کشور نیز با اشاره به اینکه مصرف برق برخی کولر‌های وارداتی غیراستاندارد و تا ۲ برابر کولر‌های گازی استاندارد است، اظهار داشت: اکنون مصرف برق سرمایشی کشور به ۳۵ هزار مگاوات رسیده که به اندازه مصرف برق کشوری مانند مصر است.
وضعیتی که مدیرعامل شرکت توانیر برای مقابله با آن بیان می‌کند لازم است در حوزه مصرف برق دو اقدام مهم یعنی نهادینه سازی مصرف بهینه برق و کنترل روند مصرف برق پرمصرف‌ها بیش از پیش در دستور کار قرار بگیرد.
البته در کنار دو عامل ناترازی اقتصادی و مصرف غیربهینه برق، بالا رفتن شدید کمینه و بیشینه دما در اکثر نقاط کشور و نیز ماندگاری دمای بالا نیر در فصل گرم سال جاری را نیز نباید در افزایش بی سابقه و فراتر از سناریوی بدبینانه تقاضای مصرف برق نادیده گرفت، اتفاق مهمی که صنعت برق کشور را امسال در شرایط بسیار سختی چه در حوزه تولید و چه در حوزه انتقال و توزیع برق قرار دارد.
این موضوع از آن جهت مورد تاکید است که بدانیم افزایش دما از سویی به کاهش بازده نیروگاهی و اتلاف انرژی برق در شبکه‌های انتقال منجر می‌شود. از سوی دیگر با افزایش ضریب حوادث امکان تولید و انتقال پایدار برق را با چالش جدی مواجه می‌کند و علاوه بر این دو مورد به دلیل افزایش فعالیت سامانه‌های سرمایشی به ازای هر یک درجه افزایش یک‌هزار و ۸۰۰ مگاوات میزان مصرف برق را افزایش می‌دهد.
مستند به این گزارش یک عامل طبیعی (افزایش دما) و دو عامل انسانی (ناترازی اقتصادی صنعت برق و غیربهینه بودن مصرف) در سال جاری شرایط را برای تأمین برق کافی با مشکل مواجه کردند و امید می‌رود در سال‌های پیش رو با اتخاذ برنامه‌های راهبردی مؤثر شاهد وضعیت بهتری در صنعت برق کشور در حوزه تولید و مصرف باشیم.
