کلاس اولی‌ها و اضطراب جدایی در روز اول مهر
تا بازگشایی مدارس و شروع فصل تحصیلی جدید چند قدمی راە نماندە است، همە ما خاطراتی را از اولین روز مدرسە در ذهن خود حک کردەایم کە جزء خاطرات فراموش‌نشدنی ما است، روزی کە برخی از کودکان آن را با استرس و گریە و برخی دیگر آن را با شادی و هیجان آغاز می‌کنند. بحث دربارە کلاس اولی‌ها است، روزی کە پر از تلاطم‌های عاطفی است و این اولین باری است کە قرار است در زندگی‌شان چند ساعتی را بە دور از آغوش پدر و مادر و در کنار هم‌کلاسی‌ها و معلم‌هایشان سپری کنند.
مهر امسال هم مدارس پذیرای کلاس اولی‌های بسیاری است، کلاس اولی‌هایی کە قرار است با اولین چالش زندگی‌شان روبەرو شوند و یکە و تنها در میان جمعیتی از هم سن و سال‌هایشان کە تا بە حال آنها را ندیدە و نشناختە، گلیم خود را از آب بیرون بکشد و نصفی از روز را در فضایی بە نام مدرسە و با نوشتن درس و مشق سپری کند.
از آنجایی کە کودکان بیشترین زمان خود را با والدین و در محیط خانه و به‌ویژه در کنار مادر سپری می‌کنند، رفتن به پیش‌دبستانی و کلاس اول ابتدایی شاید اولین تجربه جدایی طولانی‌مدت آنها از محیط خانە و خانواده باشد، به همین دلیل ممکن است برای بعضی از کودکان استرس‌زا باشد. در هر حال دلهره، ترس، نگرانی و اضطراب کودکان هنگام ورود به مدرسه تا حدی طبیعی است به ویژه اگر پیش‌دبستانی را تجربه نکرده باشند؛ اما بهتر است قبل از اینکه فرزندتان را به مدرسه بفرستید شرایطی فراهم کنید که اضطراب و نگرانی او تا حد ممکن هنگام ورود به مدرسه کمتر باشد.
کلاس اولی‌ها و اضطراب جدایی
یک روانشناس کودک و نوجوان در سنندج عامل اصلی مدرسە هراسی را اضطراب جدایی و هراس اجتماعی دانست.
عبداللە محمدی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: باید ریشە عوامل اختلال اضطراب جدایی را در خانوادەها جستجو کرد، زیرا عامل ایجاد اضطراب اجتماعی، وابستگی کودک بە خانوادە و تنش‌ها و اضطراب‌های موجود در خانوادە است کە جدایی کودک از خانوادە می‌تواند بە این تنش‌ها دامن بزند.
وی گفت: با توجە بە اینکە اضطراب اجتماعی با ورود کودک بە اجتماعی بزرگتر از خانوادە شکل می گیرد، برای پیشگیری از این اختلال، دورەهای پیش دبستانی و مهد کودک می تواند راهکار مناسبی برای آمادەسازی کودکان برای رفتن بە مدرسە باشد بە دلیل اینکە کودک در سن پایین‌تر وارد اجتماعی بزرگتر از خانوادە می‌شود، اما بە دلیل اینکە آموزش رسمی در این دورە صورت نمی‌پذیرد، حتی اگر کودک دچار اضطراب جدایی شود آسیب جدی بە همراە نخواهد داشت.
والدین از انتقال ترس و دلهرە بە کودک جلوگیری کنند
وی بە راهکارهای مقابلە با اضطراب جدایی کودک اشارە و عنوان کرد: یکی از این راهکارها، اجتناب خانوادە از اضطراب و دلهرە جدایی از کودک است که باید از انتقال این ترس و دلهرە بە کودک خود جلوگیری کنند.
محمدی ادامە داد: معلم‌ها باید بە جای نشان دادن سختگیری‌های رفتاری، سعی در نشان دادن جذابیت‌های رفتاری خود داشتە باشند تا فضای امنی را برای کلاس اولی‌ها فراهم کنند.
وی تصریح کرد: عوامل و کادر اجرایی مدارس باید از بیان تهدیدات آموزشی خودداری و بیشتر مسائل انگیزش و تشویقی را برای کلاس اولی‌ها مطرح کنند.
شب قبل از «اول مهر» از خاطرات خوب و نه بد مدرسه برای بچه‌ها تعریف کنید
برخی از مادر یا خواهر و برادر بزرگتر در خانوادە مدرسه رفتن فرزندشان را بدبختی تلقی می‌کنند، به عنوان مثال برخی از خواهر و برادرها می‌گویند " از فردا بدبختی‌هات شروع می‌شود، ۱۲ سال باید در مدرسە زجر بکشی" یا برخی از مادرها می‌گویند "وای با شروع مدرسە بدبختی‌های من تازە شروع می‌شود» خانوادە با شوخی‌های بی‌مورد با بدبختی تلقی کردن مدرسه رفتن، برای فرزندشان این ذهنیت را ایجاد می‌کنند که مدرسه رفتن یک کار زجرآور و شروع یک بدبختی بزرگتر است، بنابراین این کودک نمی‌تواند درباره مدرسه رفتن احساس خوبی داشته باشد، در نتیجه دیدگاه خود والدین در این موضوع بسیار اهمیت دارد.
این مشاور کودک با اشاره بە نقش خانوادە در تشویق کودک برای رفتن بە مدرسە بیان کرد و گفت: والدین باید از بازگو کردن خاطرات ناخوشایند دوران تحصیلی بە شدت پرهیز کنند و بیشتر از خاطرات خوب دوران مدرسە خود تعریف کنند.
چگونه کودک را برای رفتن به مدرسه مشتاق کنیم؟
عبداللە محمدی عنوان کرد: والدین باید سعی کنند با خرید وسایل لوازم التحریر و ایجاد فضایی شادی‌آور برای کودکان خود آنها را برای رفتن بە مدرسە تشویق و سعی کنند مدرسە را برای آنها دل‌نشین کنند.
وی ادامە داد: برای آمادە سازی کودکان جهت رفتن بە مدرسە، والدین باید کودکان خود را باور داشتە باشند، همچنین برای تقویت حس اعتماد بە نفس در کودکان با سپردن وظایف بسیار کوچک بە کودک خود حس توانایی را بە او القا و در صورت موفقیت کودکان در صدد تشویق آنها برآیند زیرا اعتماد بە نفس با موفقیت های پی در پی بە وجود می‌آید و بەجای تأکید بر شکست‌های کودک سعی کنیم بیشتر موفقیت های او را در نظر بگیریم، همچنین سعی کنیم بەجای آنکە بە زیبایی های ظاهری کودکان رسیدگی کنیم بیشتر جنبەهای اخلاقی و رفتاری کودکان را در نظر بگیریم. بسیاری از والدین خصوصاً والدینی که فرزند کلاس اولی دارند، صبح که بچه را به مدرسه می‌برند ساعت‌ها پشت در مدرسه می‌ایستند و یا در حیاط مدرسه دنبال بچه هستند.
این مشاور کودک، در این خصوص اضافە کرد: گاهی اوقات والدین برای کاهش اضطراب همراە کودکان خود در مدرسە و حتی کلاس درس حضور می‌یابند، اما در واقع حضور والدین در مدرسە نە تنها کمکی بە کاهش اضطراب کودک نخواهد کرد، بلکە می‌تواند آسیب اجتماعی شدیدی برای کودک بە همراە داشتە باشد.
محمدی بیان کرد: حضور آنها در مدرسە ناخوداگاە این موضوع را بە کودک القا می‌کند کە بدون حمایت والدین قادر بە انجام هیچ‌کاری نیست، بە همین دلیل بە هیچ‌وجە حضور والدین در مدرسە توصیە نمی‌شود و باید والدین مصمم و قاطعانە و بدون دلهرە کودکان خود را راهی مدرسە کنند.
وی خاطرنشان کرد: اکثر معلمان ما دچار ضعف برقراری ارتباطات اولیە با کودکان ابتدایی هستند و برای برقراری این ارتباط بە طرح سوالاتی متوصل می‌شوند کە مربوط بە مسائل شخصی کودکان است کە گاهاً برای بچەها بسیار ناخوشایند است، سوالاتی از قبیل شغل پدر، مادر و محل زندگی آنها کە حتی باعث آزار و اذیت روحی در برخی از کودکان می‌شود و گاهی اوقات این قبیل سوالات کودکان را بە دروغ وا می‌دارد، پس توصیە می‌شود کە معلمان از طرح این سوالات بە شدت خودداری کنند.
