شپش؛ انگل مزاحمی که خانواده را تهدید می‌کند
شپش سر، انگل مزاحمی است که به طور خاص بر روی پوست سر انسان‌ها زندگی می‌کند و به عنوان یک مشکل شایع در جوامع مختلف شناخته می‌شود. متخصصان پوست و مو بر این باورند که به دلیل قدرت سرایت‌پذیری بالای شپش، تمام اعضای خانواده که علائم این بیماری را نشان می‌دهند، باید تحت درمان قرار گیرند.
این انگل کوچک با اندازه‌ای حدود ۱ تا ۲ میلیمتر، معمولاً به رنگ خاکستری یا سیاه است و می‌تواند به راحتی در میان مو‌های سر پنهان شود. علائم اصلی شپش سر شامل خارش شدید، حساسیت پوستی و قرمزی در ناحیه سر است. افراد مبتلا ممکن است مشاهده کنند که شپش‌ها بر روی سر حرکت می‌کنند.
شپش‌ها به طور معمول تا یک ماه بر روی سر انسان‌ها زندگی می‌کنند و در این مدت می‌توانند تخم‌های زیادی بگذارند. از این رو، درمان این مشکل باید به‌طور کامل انجام شود تا از عود دوباره آن جلوگیری گردد.
راه‌های انتقال شپش
شپش سر به راحتی از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا یا استفاده از اشیاء مشترک مانند کلاه، شانه و حوله منتقل می‌شود. همچنین، اشتراک‌گذاری اسباب‌بازی‌ها و وسایل شخصی نیز می‌تواند به گسترش شپش کمک کند. بنابراین، رعایت بهداشت شخصی و اجتناب از استفاده مشترک از اشیاء می‌تواند از انتقال این انگل جلوگیری کند.
نکات مهم از متخصصین
رضا رباطی، متخصص پوست و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، به این نکته اشاره کرد که "شپش، انگل کوچکی است که حتی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و به سرعت از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. " او تأکید کرد که مکان‌های شلوغ مانند مدارس و مهدکودک‌ها، نقاط اصلی شیوع شپش هستند.
رباطی در ادامه افزود که تخم‌های شپش، که به نام "رشک" شناخته می‌شوند، معمولاً سفید یا زرد رنگ هستند و ایجاد شوره‌زدگی روی مژه‌ها و دانه‌های کوچک کهیری در ناحیه آلوده نیز از دیگر علائم شپش به شمار می‌رود.
اقدامات درمانی و پیشگیری
این متخصص بر این نکته تأکید کرد که برای درمان شپش، باید هر دو انگل زنده و تخم‌های آن از بین بروند. اگر تخم‌ها باقی بمانند، احتمال بازگشت شپش وجود دارد. تخم‌های شپش به شوره سر شباهت دارند، اما به‌دلیل چسبندگی زیاد، به راحتی از ساقه مو جدا نمی‌شوند.
رباطی خاطرنشان کرد که درمان شپش باید به صورت دو نوبت و با فاصله یک هفته انجام شود و بعد از درمان‌های تجویزی پزشک، می‌توان از روش‌های ساده‌تری مانند شست‌وشوی مو و استفاده از شانه آغشته به سرکه رقیق برای از بین بردن تخم‌های شپش استفاده کرد.
او همچنین هشدار داد که استفاده خودسرانه از دارو‌های ضد شپش می‌تواند باعث حساسیت و یا مقاومت انگل شود. به همین دلیل، رعایت بهداشت فردی و پرهیز از درمان‌های خودسرانه بسیار ضروری است.
در نهایت، رباطی به انواع شپش اشاره کرد: شپش سر، تنه و عانه. شپش سر معمولاً در پشت گوش و گردن دیده می‌شود و در صورت حضور در محیط‌های آلوده، به سرعت منتقل می‌شود. شپش تنه معمولاً در افرادی با سطح بهداشت پایین و در شرایط خاص مانند زلزله و جنگ بروز می‌یابد و می‌تواند با عفونت‌های دیگری نظیر تیفوس همراه باشد.
