برای همین است که دکتر کوروش فاتح، متخصص ارتوپد، از تعدد مراجعه بیمارانی میگوید که با پاهای سیاهشده به مطبش مراجعه میکنند و از تجربه سپردن چنین کار دقیقی به غیر متخصصان که در فضای مجازی دست به تبلیغ میزنند، سخن به میان میآورند؛ تبلیغاتی که به قول خودشان، میتواند بسیاری از بیماریهای ارتوپدی و مفاصل را با ماساژ و جااندازی درمان کنند؛ آن هم بدون هیچ علم و دانش و از همه مهمتر، تخصصی!
دکتر فاتح، اصلا این عبارت دررفتگی یعنی چه؟
گاهی مواقع ممکن است ضربهای به مفصل وارد شود و آنقدر شدید باشد که موجب پارگی وسیع لیگامانها و کپسول مفصلی شود که اصطلاحا به چنین اتفاقی دررفتگی مفصل گفته میشود؛ و هرکسی میتواند این دررفتگی را جا بیندازد؟
بدیهی است که خیر. جااندازی مفصل یک روش کاملا علمی است و اشتباه در روند انجام آن، میتواند باعث آسیبهای جبرانناپذیری به عروق و اعصاب آن قسمت در فرد بیمار شود. کسی که چنین کاری انجام میدهد هم باید نسبت به ویژگیهای استخوان و مفصل آگاهی کامل داشته و هم شرح حال دقیقی از وضعیت بیمار کسبکند.
اما چند وقتی میشود که در فضای مجازی، برخی از افراد تبلیغات جاانداختن مفاصل را انجام میدهند؛ بدون اینکه تخصصی در این زمینه داشته باشند؟
اتفاق واقعا عجیب و تأسفبرانگیزی است؛ چرا که بدون اطلاع از شرح حال بیمار و بیآنکه از وضعیت استخوانها و مفصل او عکسی گرفته و دیده شود، حتی متخصص ارتوپد هم نمیتواند مفصل در رفته را جا بیندازد! این افراد چطور بدون دانستن وضعیت مفصلها و فقط از روی حدس و گمان خودشان و بیمار، چنین ریسک بزرگی را انجام میدهند؟!
و از آن بدتر اینکه بیمار چطور چنین ریسکی را نسبت به سلامت خودش میپذیرد؟
دقیقا همینطور است، چرا که در بسیاری از مواقع ممکن است مفصل کشیده شده در اثر چنین اتفاقی پاره شود، تاندونها آسیب ببینند و وضعیت بیمار از آنچه هست، بسیار بدتر شود!
تابهحال با چنین موردی برخورد کردهاید؟ اینکه فردی برای جبران اشتباه این افراد و برای درمان و جبران آن اشتباه، به شما مراجعه کردهباشد؟
البته که با چنین بیمارانی برخورد داشتهام؛ نمونهاش همین چند روز پیش بود که خانمی با آسیب مچ پا، به یک شکستهبند محلی مراجعه کرده بود تا در رفتگی مچپا را اصلاح کند و مچپایش راجا بیندازد، اما نتیجه چه شد؟ اینکه خون در پایش لخته شده بود و مچ از زانو به پایین سیاه بودوکاندیدای قطع پا شد! واقعیت این است که چنین افرادی با عنوان ماساژهای رفع گرفتگی و از آن مهمتر جا انداختن دررفتگی، هیچ علم و تخصصی ندارند وباهرموردی مواجه شوند معتقدند که مفصلشان دررفته است؛ البته که هر درد و هر اتفاقی دررفتگی نیست، اما خوب است بدانیم در برخی مواقع، برای جا انداختن دررفتگی، نیاز به متخصص بیهوشی است که عضلههای فرد شل شود و بدون آسیب به دیگر قسمتها، دررفتگی جا بیفتد. بدی اینگونه درمانهای محلی و بدون علم و تخصص اینکه گاهی ممکن است در لحظه درد را تسکین دهد، اما بهصورت موقت عمل میکند و باعث میشود درمان اصلی به تاخیر بیفتد.
درصورت مواجهه با دردی در ناحیه مفصل و احتمال دررفتگی، اولین اقدامی که فرد آسیبدیده باید انجامبدهد، چیست؟
در قدم اول باید به متخصص ارتوپد مراجعه کند. متخصص باید تشخیص بدهد که این کشیدگی از چه نوع و درجه چندم است؛ آنوقت اگر لازم باشد، خودش دررفتگی را با ابزارهای لازم و درشرایط استاندارد جامیاندازد؛ در غیر این صورت بیمار را به فیزیوتراپ ارجاع میدهد؛ فیزیوتراپی که با ماساژهای علمی و دستگاههای خاص به بهبود و درمان بیمار کمک خواهد کرد. ضمن اینکه این تصور که هر دردی، دررفتگی است، بسیار اشتباه است؛ چرا که اگر یک مفصل دچاردررفتگی شود، آنقدر دردهای شدید و ناتوانی زیاد برای فرد آسیبدیده ایجاد میکند که باعث میشود هیچ حرکتی روی آن مفصل نتواند انجام دهد. درواقع تشخیص اینکه این درد ناشی از دررفتگی است یا نه هم برعهده متخصص ارتوپد است و حدس و احتمال بیمار، نمیتواند چارهساز باشد.