مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در ایران: عواقب خطرناک برای سلامت عمومی
در ایران، سالانه حدود ۶۰ میلیون آنتی‌بیوتیک مصرف می‌شود که بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، این کشور رتبه دوم جهان را در این زمینه به خود اختصاص داده است. این آمار نگران‌کننده نشان‌دهنده میزان مصرف ۱۶ برابر استاندارد جهانی آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور است. مصرف خودسرانه و بی‌رویه این داروها می‌تواند به آسیب جدی به کبد و کلیه‌ها منجر شود و همچنین سیستم ایمنی بدن را در برابر داروها تضعیف کند.
نازنین، ۳۰ ساله، که با گلوی دردناک به پزشک مراجعه کرده، تنها یکی از هزاران نفری است که به دلیل اطلاعات نادرست یا مشاوره‌های نامناسب، به دنبال آنتی‌بیوتیک برای درمان علائم عفونت‌های ویروسی است. پزشکان بار‌ها تأکید کرده‌اند که آنتی‌بیوتیک‌ها تنها برای عفونت‌های باکتریایی مؤثرند و استفاده از آن‌ها برای درمان بیماری‌های ویروسی، نه تنها بی‌فایده است، بلکه می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی به همراه داشته باشد.
متخصصان مانند مرتضی فلاح‌پور بر این باورند که شبکه‌های اجتماعی و اطلاعات نادرست موجود در آن‌ها، عامل افزایش مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها در جامعه شده است. در مقابل، ریحانه ملکی، داروساز، بیان می‌کند که در موارد خاص، مانند ضعف سیستم ایمنی ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا، ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها برای جلوگیری از عفونت‌های ثانویه تجویز شوند.
رئیس سازمان غذا و دارو نیز به این نکته اشاره کرده است که چهار مورد از ده داروی پرفروش در کشور مربوط به آنتی‌بیوتیک‌ها است. این آمار نشان‌دهنده نیاز فوری به اقدامات عملی و فرهنگی برای کاهش مصرف خودسرانه این داروها و آموزش مردم در زمینه استفاده صحیح از آن‌هاست.
در نهایت، برای حفظ سلامت عمومی و جلوگیری از بروز عوارض جدی، لازم است تا نهاد‌های مربوطه با ایجاد برنامه‌های آموزشی و فرهنگی، آگاهی مردم را نسبت به خطرات ناشی از مصرف نادرست آنتی‌بیوتیک‌ها افزایش دهند و تجویز این داروها را تحت کنترل بیشتری قرار دهند.
