حمید لولایی بازیگر شناخته شده تلویزیون که مخاطبان سیما خاطرات خوش حضور او در آثار کمدی را همواره در خاطر دارند، به تازگی در اظهارنظری جالب اعلام کرده است که کمدیهای امروزی دیگر حال و هوای گذشته را ندارند و مردم را آنگونه که باید نمیخندانند.
از سوی دیگر بسیاری از این آثار را نمیتوان با خیالی آسوده دز کنار خانواده تماشا کرد و این به خودی خود، عارضه جدی دیگری است.
در تبیین و آسیبشناسی این وضعیت که حمید لولایی به درستی آن را مورد توجه قرار داده است، میتوان چند دلیل مهم را برشمرد. دلیل نخست، آن است که اغلب کمدیهای امروزی که در این یادداشت آنها را ناکمدی مینامیم، از سیتکام (کمدی موقعیت) فاصله گرفته و با شیبی شتابان به سمت لودگی و ابتذال در حرکتاند.
تداوم این روند معیوب، موجب شده است که دیگر خبری از کمدیهای درخشانی که طنز آنها بهواسطه موقعیتهای کمیکشان شکل میگرفت و نه اطوارهای لوس و مبتذل بازیگران، نباشد.
یکی از ممتازترین این آثار، «اجارهنشینها» به کارگردانی زندهیاد داریوش مهرجویی است که همواره به عنوان الگویی موفق در خلق سیتکامی ایرانی مورد تمجید منتقدین و مخاطبان واقع شده است. دلیل دیگری که میتوان در آسیبشناسی وضعیت نازل ناکمدیهای امروزی به آن اشاره کرد، فقدان دانش و آشنایی کافی نویسندگان جوان با کمدیها و کمدینهای فاخر و موفق تاریخ سینما و تلویزیون است.
در گذشتههای نه چندان دور، اغلب نویسندگان سینما و تلویزیون پیش از آنکه بخواهند دست به قلم شوند و فیلمنامهای کمدی را به رشته تحریر درآورند، مهمترین اسلپاستیکها، اسکروبالها، پارودیها و دیگر گونههای مشهور کمدی عصر خود را به دقت مورد مطالعه و بررسی قرار داده و آنها را دستمایه خلق آثار خود میساختند.
اما متأسفانه امروزه دیگر این روند به صورت تام و تمام توسط فیلمنامهنویسان جوان و عجول ما طی نمیشود و تعجیل برای نگارش فیلمنامههای فستفودی که بتوانند هرچه زودتر ساخته شده و خود را به پرده نقرهای رنگ سینما برسانند تا سودشان در کوتاهترین زمان ممکن به جیب سرمایهگذاران سرازیر شود، جای توجه به چنین ظرایف و دقائقی را گرفته است.
به نظر میرسد تلویزیون به عنوان فراگیرترین رسانه در میان مدیومهای دیگر به سراغ ساخت آثار با کیفیتِ کمدی برود و همانطور که حمید لولایی در گفتگو با تسنیم هم به آن اشاره کرد فیلمنامهنویسان خوب و موفق کمدی را دوباره به تلویزیون برگرداند تا آنها خوشمزه بنویسند و طنازان هم خوشمزه ایفایش کنند.
صداوسیما در سالهای نه چندان دور کمدیهای موفق داشته و هنوز هم میتواند با تمهید درست در سفارش به فیلمنامهنویسان کاربلد در این حوزه، طلایهدار این عرصه باشد. در روزگاری که ناکمدیها فضای ناامنی را برای خانوادهها در سینما فراهم میکنند و گیشه را به خودشان اختصاص میدهند میتواند کمدیهای شیرین خانوادگی دوباره در تلویزیون ساخته شوند.