دلایل اصلی عارضه سر به جلو
امروزه با تغییر سبک زندگی مردم و رواج شهرنشینی بیماری‌های زیادی نیز با توجه به این شیوه زندگی، در بین مردم شیوع پیدا کرده است. عدم تحرک، پشت میز نشینی و استفاده مداوم از گوشی یا کامپیوتر جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان‌ها شده است. از جمله این اختلالات، ناهنجاری سر به جلو یا Forward head است که در آن سر به سمت جلو بدن متمایل می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث درد گردن، شانه‌ها و سردرد شود. دلایل اصلی این اختلال چیست؟ از چه سنی قابل تشخیص است؟ یا چه راه‌های درمانی برایش وجود دارد؟ به همین بهانه گفتگویی با آقای علی بسطامی دکترای مدیریت ورزشی و مدرس دانشگاه انجام دادیم که در ادامه بخش اول آن را می‌خوانید:
دلایل اصلی این ناهنجاری چیست؟
وضعیت بدنی نامناسب از جمله این دلایل است که شامل مواردی چون نشستن طولانی مدت در وضعیت خمیده (به خصوص هنگام کار با کامپیوتر یا تلفن همراه)، ایستادن با قوز کردن و خوابیدن روی بالش‌های بلند است.
دلیل دیگر به فعالیت‌های روزمره فرد مثل حمل کیف‌های سنگین روی یک شانه، نگاه کردن به پایین به مدت طولانی (مثلاً هنگام خواندن یا کار با گوشی) بر می‌گردد.
عادات نادرست مانند قفل کردن شانه‌ها و کشیدن گردن به سمت جلو نیز می‌تواند از دلایل دیگر آن باشد. همچنین ضعف عضلات گردن و شانه‌ها یا عدم تعادل عضلانی بین عضلات جلویی و پشتی گردن نیز می‌تواند دلیل بعدی این عارضه باشد. علاوه بر مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره شد عوامل دیگری چون، آرتروز گردن، آسیب‌های گردن و برخی بیماری‌های عصبی نیز می توانند در ایجاد این عارضه موثر باشند.
با تشخیص زودهنگام و انجام درمان‌های مناسب، می‌توان از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کرد. همچنین درمان سر به جلو می‌تواند به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کند. از سوی دیگر عدم درمان سر به جلو می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تر مانند آرتروز گردن، فتق دیسک و سایر مشکلات ستون فقرات شود
بیماری سر به جلو چه علائمی دارد؟
از جمله علائم این بیماری، گردن درد، سردرد، شانه درد، سفتی گردن، کاهش دامنه حرکتی گردن، بی‌حسی یا گزگز در دست‌ها و خستگی زودرس است.
تشخیص سر به جلو در چه سنی امکان پذیر است؟
تشخیص دقیق سر به جلو معمولاً توسط متخصصین مانند کارشناس حرکات اصلاحی، فیزیوتراپ یا پزشک ارتوپد انجام می‌شود و نیازمند ارزیابی وضعیت بدنی فرد است. با این حال، علائم و نشانه‌های سر به جلو می‌تواند از سنین کودکی به بعد ظاهر شود.
عوامل متعددی بر سن تشخیص این اختلال تأثیر می‌گذارند. یکی از این عوامل عادات نادرست است. نشستن طولانی مدت در وضعیت نامناسب، استفاده بیش از حد از تلفن همراه و تبلت در سنین پایین، می‌تواند منجر به ایجاد عادات بدنی شود که در طولانی مدت به سر به جلو منجر می‌شود. همچنین برخی فعالیت‌های ورزشی که به طور مداوم گردن و شانه‌ها را در وضعیت نامناسب قرار می‌دهند، می‌توانند خطر ابتلا به سر به جلو را افزایش دهند. تغییرات در رشد و نمو اسکلت بدن، به خصوص در دوران نوجوانی، هم می‌تواند بر وضعیت بدنی تأثیر گذاشته و به ایجاد سر به جلو کمک کند. برخی بیماری‌ها و اختلالات مانند آرتروز گردن یا مشکلات عصبی نیز می‌توانند باعث ایجاد سر به جلو شوند.
ناهنجاری سر به جلو در کودکان و نوجوانان چه علائمی دارد؟
احساس درد در ناحیه گردن و شانه‌ها، به خصوص پس از فعالیت‌های فیزیکی از جمله علائم این اختلال در کودکان است. احساس خستگی زودرس و کاهش تمرکز نیز می‌تواند علامت دیگر این اختلال برای کودکان باشد. همچنین سردردهایی که معمولاً در ناحیه پشت سر و گردن احساس می‌شوند، مشکل در خوابیدن به دلیل درد یا ناراحتی در گردن و وضعیت بدنی نامناسب مثل قوز کردن شانه‌ها، جلو آمدن سر و گردن از علائم دیگر این بیماری هستند.
تشخیص دقیق سر به جلو در کودکان و نوجوانان تا چه اندازه مهم است؟
با تشخیص زودهنگام و انجام درمان‌های مناسب، می‌توان از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کرد. همچنین درمان سر به جلو می‌تواند به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کند. از سوی دیگر عدم درمان سر به جلو می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تر مانند آرتروز گردن، فتق دیسک و سایر مشکلات ستون فقرات شود.
برای درمان این عارضه از چه شیوه‌های درمانی می‌توان استفاده کرد؟
شیوه‌های درمانی شامل تمرینات اصلاحی، اصلاح وضعیت بدنی و درمان‌های تخصصی است. هر کدام از این موارد خود نیز به چند دسته تقسیم می‌شوند.
تمرینات اصلاحی شامل تقویت تمرکز بر تقویت عضلات پشت گردن، شانه‌ها و بالاتنه برای ایجاد تعادل عضلانی، کشش عضلات جلوی گردن، سینه و شانه‌ها برای افزایش انعطاف‌پذیری و تمریناتی برای بهبود آگاهی از وضعیت بدن و اصلاح الگوهای حرکتی نادرست، است.
کشش چانه به عقب، چرخش سر، تقویت عضلات گردن با استفاده از باند مقاومتی، کشش عضلات سینه با استفاده از دیوار یا درگاه، تمرینات یوگا و پیلاتس نمونه‌هایی از تمرینات اصلاحی هستند.
اصلاح وضعیت بدنی نیز به عنوان یکی از شیوه‌های درمانی برای این عارضه است. که شامل نشستن صحیح( استفاده از صندلی ارگونومیک، حفظ انحنای طبیعی ستون فقرات و قرار دادن پاها روی زمین)،ایستادن صحیح( شانه‌ها را به عقب داده و سر را در راستای ستون فقرات قرار دهید)، خوابیدن صحیح( استفاده از بالش مناسب برای حمایت از گردن و حفظ انحنای طبیعی ستون فقرات) و کاهش زمان نگاه کردن به صفحه نمایش(محدود کردن زمان استفاده از تلفن همراه، کامپیوتر و تبلت) است.
درمان‌های تخصصی نیز شامل فیزیوتراپی، کایروپراکتیک و طب سوزنی است.
البته توجه به برخی نکات نیز در درمان این بیماری می‌تواند کمک کننده باشد. مثل صبر و استمرار. چرا که بهبود سر به جلو نیاز به زمان و تمرین مداوم دارد. قبل از شروع هر برنامه درمانی، با پزشک یا فیزیوتراپ مشورت کنید. توجه به عوامل محرک نیز نکته مهم دیگری است که باید مورد توجه قرار بگیرد. از انجام فعالیت‌هایی که وضعیت بدنی شما را بدتر می‌کنند، خودداری کنید. همچنین تغذیه سالم و متعادل برای سلامت ستون فقرات بسیار مهم است.
در درمان اختلال سر به جلو با استفاده از حرکات اصلاحی، بهترین سن، چه سنی است؟
هر چه زودتر، از این شیوه درمانی استفاده شود، بهتر است. درمان سر به جلو با حرکات اصلاحی در هر سنی می‌تواند مؤثر باشد، اما شروع در سنین پایین‌تر مزایای بیشتری دارد. کودکان و نوجوانان به دلیل انعطاف‌پذیری بیشتر مفاصل و عضلات، سریع‌تر به تمرینات پاسخ می‌دهند. عادات بدنی در سنین پایین‌تر راحت‌تر شکل می‌گیرند و تغییر می‌کنند.
همچنین شروع زودهنگام درمان می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر در آینده مانند آرتروز گردن، فتق دیسک و سردردهای مزمن جلوگیری کند.
اما این بدان معنا نیست که بزرگسالان نمی‌توانند از حرکات اصلاحی بهره‌مند شوند. حتی بزرگسالان نیز با تمرین منظم و مداوم می‌توانند به بهبود وضعیت بدنی خود کمک کنند.
عوامل مؤثر بر نتیجه درمان شامل چه مواردی است؟
شدت سر به جلو و مدت زمانی که این وضعیت وجود داشته است، بر مدت زمان مورد نیاز برای بهبود تأثیر می‌گذارد. تداوم و انجام منظم تمرینات، کلید موفقیت در درمان سر به جلو است. همچنین حفظ وضعیت صحیح بدن در تمام طول روز، به تثبیت نتایج حاصل از تمرینات کمک می‌کند. مشاوره با متخصص حرکات اصلاحی و فیزیوتراپ می‌تواند برنامه درمانی مناسب و مؤثری را برای شما طراحی کند.
