آفتابنیوز : آفتاب-سرویس هنری: آیدا سرکیسیان همسر زنده یاد احمد شاملو اتهامات مدیر انتشارات مازیار درباره دست بردن وی در آثار شاملو را از اساس اشتباه دانست و آن را به شدت تکذیب کرد.
چندی قبل در گفتوگوی ایلنا با مهرداد كاظمزاده (مدیر نشر مازیار)، وی مدعی شد برخی مطالبی كه توسط آیدا برای چاپ جلد داوزدهم كتاب كوچه تحویل داده شده است، زائیده قلم آیدا است و نه شاملو.
به دنبال بازتاب وسیع این خبر حتی در خارج از كشور، وی ضمن رد ادعاهای ناشر كتابهای همسرش؛ به توضیح مسائل و مشكلات به وجود آمده در مسیر نشر كتاب كوچه پرداخت.
وی در ابتدای سخنانش درباره گفتههای كاظمزاده مبنی بر شكایت از وی جهت سلب مجوز انتشار كتاب كوچه گفت: این ماجرا ربطی به كتاب كوچه نداشت بلكه مربوط به درخواست سرپرستی بر آثار شاملو بوده است كه در آن دادگاه؛ مدعیان موجود نیز دعوت شدند و نهایتا از آنجا كه در قانون چنین بندی وجود نداشت؛ قرار بر این شد اگر اختلاف نظری در بین طرفین رخ داد، یك یا چند نفر به عنوان «حكم» انتخاب شوند و مسئله را حل كنند.
همسر زندهیاد شاملو، در ادامه به جلسهای اشاره كرد كه دو سال پیش در خانه مرحوم سیاوش شاملو(فرزند احمد شاملو) بر پا شد كه طی آن مقرر شد؛ تعدادی از كارشناسان و اساتید كار تدوین كتاب كوچه را از سر بگیرند و آن را تكمیل كنند.
وی افزود: حضار در آن جلسه؛ هریك به دلیل مشغلههای شخصی تمایلی به انجام چنین كاری نداشتند و پس از آن؛ نتیجه نهایی این شد كه هر آنچه از احمد شاملو درقالب كتاب كوچه باقی مانده است بدون هرگونه دخل و تصرف؛ منتشر شود.
آیدا سركیسیان، در پاسخ به گفتههای كاظمزاده مبنی بر اینكه آیدا؛ فیشهای ناقص كتاب كوچه را شخصا پر میكند، گفت: من پس از آن جلسه؛ تمام تلاش خود را كردهام كه دقیقا نوشتههای شاملو را جمعآوری كنم و تاكنون هیچ مطلبی به آن اضافه نشده است.
وی معتقد است، مشكل آنجاست كه كاظمزاده به اشتباه فكر میكند بخشهایی كه با دست خط وی در مطالب ارائه شده؛ وجود دارد، زائیده ذهن و قلم آیداست.
همسر زندهیاد شاملو در این باره تصریح كرد: برخی از فیشها و مطالب به جا مانده از شاملو به گونهای هستند كه مثلا دو یا سه آیتم مجزا كه هركدام مربوط به بخشهای متفاوتی از قبیل امثال الحكم؛ تمثیلات و تركیبات بودهاند، در نگارش نخست توسط شاملو در یك فیش نوشته شدهاند كه من تنها آنها را تفكیك و در جای خود قرار دادهام.
وی ادامه داد: در طول حدودا 30 سال اخیر روند كار كتاب كوچه اینطور بوده است كه فیشهای دستنویس به ناشر تحویل میشد و او پس از حروفچینی، نسخه اولیه را به ما برمیگرداند و غلطهای املایی یا نحوی به وجود آمده در آن توسط شاملو و گاهی هم من؛ اصلاح و سپس برای انتشار مجددا به ناشر سپرده میشد.
همسر شاملو افزود: ممكن است هماكنون نیز در مرور فیشهای بجا مانده از همسرم با ایرادهای نحوی یا املایی برخورد و آنها را اصلاح كرده باشم اما این به معنای تحریف آنها یا افزودن بر آنها نیست. همچنین بعضا ممكن است شاملو به متنی از یك كتاب اشاره كرده باشد كه من به منبعها مراجعه كرده و متن موردنظر را به فیشها اضافه كردهام.
سركیسیان با تاكید بر این موضوع كه آنچه به نام شاملو چاپ میشود؛ صد در صد زائیده قلم او بوده و خواهد بود، اظهار كرد: در دو سال اخیر؛ پس از جلسهای كه به آن اشاره كردم؛ رویكرد اصلی من این بوده است كه آثار بجا مانده از شاملو؛ عینا منتشر شود حتی اگر بخشهایی از فیشها در زمان حیاتش كامل نشده باشند.
همسر زندهیاد شاملو معتقد است، مردم نیز خواهان این هستند كه دقیقا حاصل اندیشه و قلم شاملو را بخوانند و از اینكه چیزی بر آنها اضافه شود؛ خوششان نمیآید.
وی در تصریح سخنانش با بیان این مطلب كه نسخهای كه به عنوان جلد دوازدهم كتاب كوچه دراختیار نشر مازیار است؛ نسخهای قدیمی و ناقص است، گفت: از دو سال پیش برای جمعآوری مطالب و فیشهای همسرم برای جلد دوازدهم كار كردهام و تقریبا میتوانم بگویم كه به اتمام رسیده است و به زودی آن را به همراه اصل فیشهای بجا مانده از شاملو برای تطبیق مطالب ارائه خواهیم كرد تا همه چیز روشن شود.
آیدا شاملو درمورد كلیت سخنان مدیر انتشارات مازیار افزود: همه از تعلق خاطر من در زمان حیات و پس از مرگ احمد شاملو به وی مطلع هستند و من حتی اگر بخواهم نمیتوانم حتی به دست بردن در آثار وی فكر كنم.
وی با بیان این مطلب كه كاظمزاده بیش از 25 سال است كه در خانه ما رفت و آمد داشته و شاملو او را بابك خطاب میكرده، از سخنان وی و رویكرد جدیدش اظهار تاسف كرد وگفت: نمیدانم بابك كاظمزاده از ما چه دیده است كه نگاهش به كلی عوض شده و سخنانی از این دست میگوید.
همسر زندهیاد شاملو در پایان سخنانش از علاقهمندان به آثار شاملو و مهرداد كاظمزاده دعوت كرد تا شعر اثباب احمد شاملو را دوباره بخوانند این شعر از این قرار است.
آن چه جان از من همی ستاند
ای کاش دشنه ای باشد
یا خود گلوله ای
زهر مباد ای کاشکی
زهر کینه و رشک
یا خود زهر نفرتی
درد مباد ای کاشکی
درد پرسش های گزنده
جراره به سان کژدم هایی
از آن گونه که پاسخت هست و
زبان پاسخ
نه
و لاجرم پنداری
گزیده ی کژدم را
تریاقی نیست...
آن چه جان از من همی ستاند
دشنه ای باشد ای کاش
یا خود
گلوله ای
ایلنا می افزاید: در ادامهی این گفتگو، طی تماس مجددی با مهرداد كاظمزاده، ضمن طرح سئوالات پیش آمده؛ متوجه شدیم وی همچنان بر گفتههای خود پافشاری میكند.
كاظمزاده، درباره ادامه انتشار سلسله كتابهای كوچه ازسوی برخی كارشناسان ادبی در سال 86 گفت: در آن زمان؛ از آنجاكه نشر مازیار درقبال علاقهمندان به آثار شاملو تحت تاثیر بود، به مرحوم سیاوش شاملو پیشنهاد دادم كه تالیف و انتشار این مجموعه توسط چند كارشناس خبره ازپی گرفته شود.
وی در این باره افزود: جلسهای با حضور برخی كارشناسان ادبی و جامعهشناسان از قبیل علی بلوكباشی، ذولفقاری، لطفی و .... در خانه مرحوم سیاوش شاملو برگزار شد و نتیجهی این نشست؛ مثبت بود اما آیدا سركیسیان؛ هرگز فیشهای بجا مانده از شاملو را برای تكمیل آنها توسط این گروه، دراختیار نگذاشت و با این روند به شدت مخالفت كرد.
مدیر نشر مازیار در مقایسه ایده خود در سال 86 و ادعای امروز خود مبنی بر افزوده شدن مطالب جدید ازسوی آیدا به كتاب كوچه گفت: قصد من این بود كه كتاب كوچه همچون فرهنگ لغت دهخدا كه بعداز وی توسط افرادی مجرب ازپی گرفته و تكمیل شد، حول محور شاملو و اندیشههایش تكمیل شود. اما اینكه مطالبی به اسم خود شاملو به كتاب اضافه شود كار اشتباهی است.
وی درباره درخواست اخذ سرپرستی بر آثار شاملو ازسوی آیدا سركیسیان پس از مرگ شاملو نیز اظهار كرد: مدتها قبل آیدا، دادخواستی را پیرامون این قضیه به مجتمع حقوقی بهشتی ارائه داد كه طی آن سرپرستی و نظارت كامل بر آثار همسرش را تقاضا كرد كه این مجتمع؛ من و مرحوم سیاوش شاملو را احضار كرد و نهایتاً با بررسی اسناد و مدارك موجود، درخواست ایشان رد شد.
مدیر نشر مازیار گفت: اگر خود شاملو در زمان حیاتش چنین خواستهای داشت حتما به ما اطلاع میداد درصورتی كه من قراردادهایم را با شخص شاملو امضا میكردم.
كاظمزاده در پایان با بیان این مطلب كه توقف انتشار كتاب كوچه از سال 81، انتشارات مازیار را دچار ضررهای اقتصادی و معنوی كرده است، اظهار كرد: تنها راه باقی مانده این است كه آیدا؛ فیشها و مطالب بجا مانده از شاملو را در معرض دید كارشناسان قرار دهد تا در صورت تائید آنها از حیث بكر باقی ماندن متنها، انتشار این مجموعه از سر گرفته شود.