دکتر مژده قمری بیماری استئوآرتیت یا آرتروز را شایعترین بیماری مفصلی عنوان و اصلیترین تظاهر آسیب شناسی آن را در سطح بافتی، تخریب موضعی غضروف مفصلی دانست.
وی با اشاره به اینکه استئوآرتیت یا آرتروز، یک بیماری غیر التهابی مفصل است که در مفاصل متحرک به وسیله تخریب غضروف مفصلی همراه با استخوان سازی جدید در سطح یا حاشیه درونی درگیر تظاهر میکند، افزود: این بیماری به دو گروه عمده استئوآرتیت اولیه یا ایدیوپاتیک و استئوآرتیت ثانویه تقسیم میشود؛ استئوآرتیت اولیه یا ایدیوپاتیک هیچ بیماری زمینهای در بروز آن نقشی ندارد و استئوآرتیت ثانویه که یک فاکتور مستعد کننده زمینهای به صورت موضعی و سیستمیک در ایجاد بیماری آرتروز نقش دارد.
دکتر قمری تاکید کرد: عوامل مستعد کننده استئوآرتیت شناخت ما را از بیماری و نوع روند درمان مشخص میکند، لذا سن مهمترین ریسک فاکتور غیرقابل کنترل استئوآرتیت است که با بالا رفتن آن، احتمال شروع استئوآرتیت هم افزایش مییابد. از دیگر عواملی که در بروز این بیماری میتواند نقش داشته باشد، نژاد است. میزان استئوآرتیت در نژاد سیاه پوست و سفید پوست متفاوت است و استئوآرتیت هیب در نژاد آسیاییها کمتر گزارش شده است. همچنین اختلالات اندوکرین یا متابولیک مثل دیابت، هایپرپاراتیروئیدیسم و آکرومگالی از سایر علائم ابتلا استئوآرتیت به شمار میروند.
وی افزود: یکی از عوامل مهم در پیشرفت استئوآرتیت به خصوص آرتروز زانوها چاقی است که میتواند با تروماهای متعدد مفصلی، فشار بیش از حد به مفصل ناشی از شغل فرد، انجام ورزشهای غیر استاندارد، اختلالات یا نقایص مادرزادی یا رشد مفصلی با شلی لیگامانها به خصوص در زانو همراه باشد و همچنین بیماریهای التهابی یا عفونی قبلی مفصل ایجاد و در پیشرفت استئوآرتیت نقش داشته باشند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه در ارتباط با تشخیص آرتروز گفت: برای تشخیص آرتروز بیشتر براساس شرح حال، معاینه بالینی و در برخی موارد رادیوگرافی انجام میشود. در حال حاضر هیچ تست آزمایشگاهی اختصاصی وجود ندارد، که به طور قطعی به ما در تشخیص استئوآرتیت کمک کند.
وی عدم همخوانی یافتههای بالینی و رادیوگرافی در خصوص تشخیص آرتروز را یکی از چالشهای این بیماری برشمرد و گفت: گاهی بیمار بر اساس شرح حال خود درد شدیدی را گزارش میکند، ولی نتایج رادیوگرافی تخریب تخریب بسیار کم یا هیچ را به ما نشان دهد.
دکتر قمری همچنین گفت: آرتروز معمولا علائم خارج مفصلی و سیستمیک ندارد و درد آن از خفیف تا شدید میتواند متغیر است، بنابراین با توجه به این موارد معمولا انتظار نداریم ESR بالا و CRP مثبت در بیماران مبتلا به آرتروز دیده شود.
استادیار گروه روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در خصوص درمان بیماری آرتروز هم گفت: برخی عوامل که غیرقابل کنترل هستند مثل سن، اما برخی عوامل مثل کنترل وزن مهمترین عامل بوده که میتواند به درمان این بیماران کمک کند. برخی مسکنها نیز میتوانند در کاهش درد بیماران مؤثر باشند، اما تاکنون هیچ عاملی برای پیشگیری از پیشرفت بیماری شناخته نشده است.
وی از اقدمات غیر دارویی برای کنترل آتروز به بیماران را تغییر سبک زندگی، استفاده از توالت فرنگی، پیشگیری از آسیبهای مفصلی، کاهش استفاده از پلهها و خواندن نماز به حالت نشسته، توصیه کرد.