این افراد دچار سنگ کلیه می‌شوند
رئیس انجمن اورولوژی ایران گفت: کم تحرکی و تغییر الگوی غذایی افراد را در معرض ابتلا به بیماری‌های کلیه و مجاری ادرار قرار می‌دهد.
به طور معمول در هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد که در طرفین ستون مهره‌ها و زیر دنده‌های تحتانی واقع شده اند. کلیه‌ها به رنگ قرمز متمایل به قهوه‌ای و از نظر شکل شبیه لوبیا هستند. هر کلیه به اندازه مشت بسته فرد است. اکثر اعضاء بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه‌ها هستند. در نتیجه کلیه‌ها یکی از مهم‌ترین اعضای بدن انسان هستند.
در حال حاضر، ۸۶ هزار نفر در کشور مبتلا به بیماری‌های کلیوی هستند که از این تعداد ۲۰ هزار نفر دیالیزی و ۲۴ هزار نفر پیوندی هستند. مردان در قیاس با زنان بیشتر در معرض مشکلات کلیوی هستند.
رئیس انجمن اورولوژی ایران شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه ادراری در مردان را ابتدا پروستات و سپس سنگ‌های ادراری و عفونت‌ها برشمرد و گفت: سنگ‌ها در گذشته بیشتر در مثانه تشکیل می‌شد، اما امروزه به دلیل تغییر شیوه زندگی، بیشتر در کلیه تشکیل می‌شوند.
دکتر عباس بصیری با اشاره به افرادی که کلیه آن‌ها ریسک سنگ سازی دارد، گفت: افرادی که ریسک سنگ سازی دارند و در جا‌های گرم کار می‌کنند و یا به طور دائم در معرض آفتاب هستند، اگر مایعات کافی مصرف نکنند خطر ابتلا به سنگ کلیه در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.
بصیری تصریح کرد: البته این به این معنی نیست که آن‌ها مستعد ابتلا به همه انواع بیماری‌های کلیه، سرطان‌ها و ناهنجاری‌ها هستند. مناطق گرم و خشک که تعریق زیاد و حجم ادرار را کم می‌کند، ممکن است در افزایش ابتلا به سنگ نقش داشته باشد.
بصیری تصریح کرد: کم تحرکی و تغییر الگوی غذایی از فیبر و سبزیجات به مصرف گوشت از جمله علت‌هایی است که افراد را در معرض ابتلا به بیماری‌های کلیه و مجاری ادرار قرار می‌دهد.
وی با اشاره به تاثیر مفید و مثبت ورزش در سلامت کلیه‌ها گفت: کم تحرکی یکی از ریسک‌های ایجاد سنگ است و در مجموع افرادی که دارای مشاغل ساکن و بی حرکت هستند، خطر ابتلا به سنگ کلیه در آن‌ها افزایش می‌یابد.
ابتلای ۳ برابری مردان به سنگ‌های ادراری
رئیس انجمن اورولوژی ایران با اشاره به این که اصولا سنگ‌های ادراری در مردان به میزان دو تا سه برابر زنان است، گفت: سرطان‌های کلیه و مثانه که بین زنان و مردان مشترک هستند، باز هم به میزان دو تا سه برابر در مردان شایع‌تر است و در مجموع می‌توان گفت که بیماری‌های مجاری ادراری در مردان بیشتر دیده می‌شود.
وی تصریح کرد: تنها موردی که میزان آن در زنان بیشتر است، بحث عفونت‌های مثانه است که از بیماری‌های خطرناک نیست و خطر جانی ندارد.
مصرف ویتامین‌ها و تشکیل سنگ
وی در رابطه با مصرف ویتامین‌ها و تبدیل آن‌ها به سنگ گفت: اگر ویتامین‌های تزریقی به مدت زیاد مصرف شود، مثلا ویتامین C به مدت زیاد مصرف شود خطر ابتلا به سنگ کلسیم اگزالات در فرد را افزایش می‌دهد.
دکتر بصیری ادامه داد: یتامین D هم اگر تزریقی باشد و نه جذب روده ای، به علت افزایش میزان کلسیم می‌تواند خطر ابتلا به سنگ را افزایش دهد، ولی اگر به میزانی که پزشک روماتولوژیست یا ارتوپد برای پوکی استخوان تجویز می‌کند، مصرف شود تاثیر چندانی در ابتلا به سنگ کلیه ندارد.
وی در باره نشانگان و علایم نارسایی کلیه تصریح کرد: در افرادی که دو کلیه دارند (اکثر افراد)، ممکن است یک کلیه خاموش باشد و اصلا کار نکند و فرد هم متوجه نشود، چون کلیه دیگر مشغول به کار است و اصولا اگر نصف یک کلیه هم در بدن فردی فعال باشد، علایم نارسایی کلیه در او بروز نمی‌کند و شخص متوجه نمی‌شود.
رئیس انجمن اورولوژی ادامه داد: در افرادی که یک کلیوی هستند، اگر کلیه شان آسیب ببیند، با علایم ضعف، بی حالی، خستگی، بی اشتهایی، خارش بدن و بی حوصلگی متوجه وجود مشکلی می‌شوند که با بررسی به نارسایی کلیه می‌رسند.
وی ادامه داد: افرادی که دو کلیه دارند، متوجه بروز مشکل در یکی از کلیه هایشان نمی‌شوند، مگر این که کلیه‌ای که در حال خاموش شدن است به دلیل یک اتفاق ناگهانی مثلا پیدا شدن سنگ در آن و یا عفونت منجر به تب و لرز و درد، مشخص شود. اگر این علایم بروز نکند، فرد متوجه خاموشی کلیه نخواهند شد. بنا بر این، علائم عمومی زمانی بروز می‌کند که دو کلیه و یا یک کلیه در افراد تک کلیوی از کار بیفتد.
رژیم غذایی و سنگ کلیه
دکتر بصیری در رابطه با تاثیر رژیم‌های غذایی بر کلیه گفت: رژیم‌های غذایی معمولا خیلی تاثیرگذار نیستند مگر این که فرد بیماری زمینه‌ای داشته باشد. به عنوان مثال اگر فردی نارسایی کلیه دارد و ضعف کار کلیه در او وجود دارد، اگر رژیم‌های پر پروتئین و کراتینین و کراتین داشته باشد، کلیه توانایی دفع این مواد را ندارد و باعث آسیب به آن می‌شود، ولی اگر کار کلیه طبیعی باشد، مصرف این‌ها چندان تاثیری ندارد.
وی تصریح کرد: ما به بیمارانی که سنگ کلیه دارند، توصیه می‌کنیم که نمک کمتر مصرف کنند چرا که یک عامل شناخته شده در ایجاد سنگ کلیه است. اگر کلیه به صورت طبیعی فعال است، رژیم غذایی خیلی تاثیر گذار نیست.
توصیه‌های دکتر بصیری برای مراقبت از کلیه‌ها
۱- افراد باید وجود مشکل کلیوی در خانواده و بستگان درجه اول را بررسی کنند. مشکلات کلیوی مورد نظر، سرطان پروستات، سنگ کلیه و تعداد دیگری از این قبیل سرطان‌ها هستند که تا حدودی ریشه خانوادگی دارند. اگر فردی سابقه بیماری پروستات در پدر، برادر و یا عمو را دارد، باید از ۴۰ سالگی به فکر کشف این بیماری باشد.
۲- در صورت نبود سابقه خانوادگی، شخص به علایم ادراری توجه کند.
۳- اگر فرد سوزش ادرار، تکرر ادرار، شب ادراری، مشکل در ادرار (قطره ای)، درد‌های شدید و ناگهانی پهلو، تعریق زیاد، تهوع، استفراغ و خارش بدن دارد، باید به پزشک مراجعه و بررسی کند. در صورت نبود سابقه خانوادگی و این علایم، ضرورت چندانی برای بررسی و یا نگرانی نیست
منبع: بهپو
