کاربرد نوار عصب و عضله در تشخیص بیماری‌های حرکتی و مغزی

پزشک متخصص مغز و اعصاب با تحلیل نمودار سیگنال‌های الکتریکی که توسط عصب‌ها و عضلات تولید شده‌اند، انواع مختلف اختلالات عصبی و عضلانی بیمار را تشخیص می‌دهد. در ادامه با کاربرد نوار عصب و عضله، انواع آن برای تشخیص درد و آمادگی‌های لازم برای این تست تشخیصی، آشنا خواهید شد.

کاربرد نوار عصب و عضله در تشخیص بیماری‌ها

نوار عصب و عضله به‌عنوان یک روش تشخیصی پیشرفته به نورولوژیست یا پزشک متخصص مغز و اعصاب کمک می‌کند تا اختلالات عصبی محیطی، اختلالات عضلانی و آسیب‌های عصبی و عضلانی را تشخیص دهد و تاثیر روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی، مصرف دارو‌ها و ... را پیگیری کند.

هزینه نوار عصب و عضله به عواملی مانند محل انجام تست، میزان تجربه، مهارت و تخصص پزشک، تعداد اعصاب و عضلات موردبررسی، موقعیت جغرافیایی و نوع بیمه بیمار بستگی دارد. این نوار برای تشخیص اختلالات و بیماری‌های زیر کاربرد دارد.

کاربرد نوار عصب و عضله در تشخیص علائم بیماری ام اس

یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های نوار عصب و عضله، تشخیص بیماری ام اس است. پزشکان معمولا برای بیمارانی که دچار اختلال حاد در حس و کارکرد دست‌هایشان شده‌اند، این تست تشخیصی را تجویز می‌کنند. این تست واکنش عضلات را به تحریک عصبی محاسبه می‌کند و از این طریق سلامتی عضلات را مورد ارزیابی قرار می‌دهد؛ البته به این نکته توجه داشته باشید که این تست مشکلات ناشی از ام اس را تشخیص می‌دهد و برای تشخیص خود بیماری کاربرد ندارد.

تشخیص دیستروفی عضلات

یکی دیگر از بیماری‌هایی که برای تشخیص آن از نوار عصب در کنار روش‌های دیگر آزمایش خون، آزمایش ژنتیک، معاینه عصبی، ام‌ارآی، سونوگرافی، تست‌های مانیتورینگ قلب و ریه و تست ورزش استفاده می‌کنند، دیستروفی عضلات (Muscular Dystrophy) است. برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد و روش‌های درمانی فقط سرعت پیشرفت و علائم بیماری را مدیریت می‌کنند.

کاربرد نوار عصب و عضله در تشخیص اختلالات عصب دیسک کمر

برای تشخیص اختلالات عصب دیسک کمر مانند نوروپاتی، عصب فشاری و مشکلات عصبی محیطی از نوار عصب و عضله دیسک کمر استفاده می‌کنند. بیماری نوروپاتی به‌عنوان یک بیماری سیستم عصبی؛ اعصاب محیطی، اعصاب مرکزی و اعصاب حرکتی را درگیر می‌کند. با کمک این تست می‌توان شدت آسیب و محل آن را از طریق بررسی سیگنال‌های الکتریکی تشخیص داد و تاثیر آسیب را بر عملکرد عضلات و عصب‌ها مورد ارزیابی قرار داد. 

کاربرد نوار عصب و عضله در تشخیص بیماری پلی میوزیت

پزشکان برای تشخیص بیماری پلی میوزیت به‌عنوان یکی از بیماری‌های روماتیسمی و التهابی عضله نیز از تست نوار عصب استفاده می‌کنند. بیماران مبتلا به پلی میوزیت به دلیل التهاب عضلاتشان به مرور زمان دچار ضعف عضلانی می‌شوند.

این بیماری با علائمی مانند ضعف، خستگی، درد عضله و گاهی تب همراه است و بیمار هنگام بالارفتن از پله‌ها ضعف شدیدی را احساس می‌کند. هر چه مدت زمان ابتلا به این بیماری بیشتر شود، عضلات بیشتری را درگیر می‌کند. پزشک بعد از تشخیص این بیماری از روش‌های درمانی مانند تزریق کورتون، تجویز پردنیزولون استفاده می‌کند. خوشبختانه بیماری پلی میوزیت قابل درمان است.

تشخیص بیماری رادیکولوپاتی یا عصب تحت فشار

از نوار عصب عضله در کنار روش‌های تشخیصی دیگری مانند سونوگرافی با وضوح بالا و ام‌آرآی برای تشخیص بیماری عصب تحت فشار نیز کمک می‌گیرند. در این بیماری بافت‌های اطراف عصب مانند ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، غضروف‌ها و استخوان‌ها به عصب فشار زیادی وارد می‌کنند.

این بیماری با علائمی مانند درد، بی‌حسی، خواب‌رفتن مداوم دست و پا، ضعف و سوزن‌سوزن‌شدن همراه است و بیشتر در عصب میانییا مدین، عصب رانی یا فمورال، عصب پوستی خارجی ران، اعصاب کف پایی، عصب نازک‌نی، عصب سیاتیک، عصب درشت نییا تیبیا، اعصاب گردنی و ... ایجاد می‌شود.

تشخیص اختلال حرکتی

پزشکان برای تشخیص انواع مختلف اختلالات حرکتی شامل آتاکس، دیس‌تونی، لرزش حرکتی، هانگتینتون، آتروفی سیستم چندگانه، میوکلونوس، پارکینسون، فلج پیش‌رونده فوق هسته‌ای، سندروم رت، هایپرتونی، دیس کینزی تاخیری، سندروم تورت و ... به‌عنوان گروهی از بیماری‌های عصبی و رایج‌ترین اختلالات حرکتی از تست نوار عصب و عضله استفاده می‌کنند.

انواع نوار عصب و عضله برای تشخیص درد

از انواع نوار عصب و عضله برای تشخیص درد می‌توان دو مورد زیر را نام برد:

مطالعه هدایت عصبی

در تست هدایت عصبی یا NCV برای اندازه‌گیری سیگنال‌های الکتریکی نورون‌های حرکتی الکترود‌ها را در سطح پوست در ناحیه مدنظر قرار می‌دهند و نتایج را به‌صورت امواج و نمودار ثبت می‌کنند تا آن را با نتایج سمت سالم بدن مقایسه کنند.

الکترومیوگرافی

در الکترومیوگرافی یا EMG درصورت نیاز بعد از هدایت عصبی یک سوزن ظریف (needle EMG) یا یک سیم باریک (fine-wire EMG) را از طریق پوست وارد عضله می‌کنند تا فعالیت الکتریکی عصبی عضلانی ناحیه دردناک را مورد بررسی قرار دهند. این نوع تست، برای تشخیص درد‌های ناشی از فشار رگ سیاتیک، سردرد، دیسک گردن، دیسک کمر، درگیری اعصاب و... کاربرد دارد.

آمادگی لازم برای تست نوار عصب و عضله

مهم‌ترین آمادگی لازم برای تست عصب و عضله این است که با پزشک متخصص مشورت کنید. این تست به آمادگی جسمانی خاصی نیاز ندارد؛ اما قبل از انجام آن باید به میزان کافی بخوابید و به‌خوبی استراحت کنید.

زدن مو‌های زائد ناحیه دردناک، درجریان گذاشتن پزشک درباره سابقه بیماری و دارو‌های مصرفی و صحبت راجع به فواید و ریسک‌های انجام تست با پزشک، آمادگی‌های دیگری هستند که حتما باید موردتوجه قرار بگیرند.

برای گرفتن نوار عصب و عضله باید به کجا مراجعه کرد؟

حال که با کاربرد نوار عصب و عضله در تشخیص بیماری‌های مختلفی مانند ام‌اس، دیستروفی عضلات، دیسک کمر، نوروپاتی، پلی میوزیت، عصب تحت فشار و اختلال حرکتی آشنا شدید، برای انجام این تست توصیه می‌کنیم که به کلینیک پزشک اول که یکی از بهترین کلینیک‌های فوق تخصصی مغز و اعصاب تهران است، مراجعه کنید.

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب پزشک اول (www.pezeshke-maghz.com)، یک مرکز جامع تخصصی و فوق تخصصی مغز و اعصاب و بنیان‌گذار تکنیک‌های درمانی بدون نیاز به مصرف دارو و اولین مرکز بین‌المللی مغز و اعصاب در ایران است که به تشخیص و درمان بیماری‌ها در زمینه مغز و اعصاب و روان کمک می‌کند. در این کلینیک برای انجام تست نوار عصب و عضله از کادر حرفه‌ای با حضور حاذق‌ترین پزشکان فوق متخصص مغز و اعصاب و به‌روزترین و بهترین تجهیزات استفاده می‌شود؛ بنابراین در صورت مشاهده هر کدام از علائم بیماری‌ها هر چه زودتر به پزشک مراجعه کرده و فرایند تشخیص و درمان را پیش بگیرید.