بسیاری از سرطانهای روده بزرگ به دلیل عوامل ناشی از سبک زندگی، و افزایش سن ایجاد میشوند و تعداد کمی از موارد به خاطر اختلالات ژنتیکی و ارثی است. عوامل خطر شامل مواردی همچون رژیم غذایی، چاقی، سیگار کشیدن، و نداشتن فعالیت جسمی کافی است.
عوامل مرتبط با رژیم غذایی که خطر این بیماری را افزایش میدهند شامل قرمز و گوشت فرآوری شده و همچنین الکل میشود. عامل خطر دیگر بیماری التهابی روده است که مواردی از قبیل بیماری کرون و کولیت زخمی را در بر میگیرد. برخی از شرایط موروثی که بیماری سرطان روده بزرگ را ایجاد میکنند، مواردی همچون پولیپهای آدنوماتوز خانوادگی و سرطان کولون غیرپولیپی ارثی هستند؛ اما اینها شامل کمتر از پنج درصد موارد میشوند. این بیماری معمولا با تومور خوش خیم آغاز میگردد که به مرور زمان تبدیل به سرطان میشود.
اگرچه هنوز هیچ راه قطعی برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ پیشنهاد نشده است، ولی مراحل زیر اگر چه ساده هستند، میتوانند کمک کننده باشند:
غربالگری به موقع: کولونوسکوپی به عنوان یک روش غربالگری اجازه میدهد تا متخصص گوارش با بررسی داخل کولون و رکتوم، و همچنین با حذف تودههای سرطانی احتمالی و تودههای پیش سرطانی، از ابتلا به سرطان روده بزرگ پیشگیری کند. همه بزرگسالان بالای ۵۰ سال این تست را باید انجام دهند و هر ۱۰ سال یکبار آن را تجدید کنند. اگرچه در برخی از موارد که احتمال ابتلا به سرطان بیشتر است، این تست باید زودتر از سن ۵۰ سالگی تکرار شود.
استفاده از آسپرین: مطالعات تصادفی نشان داده است که مصرف روزانه یک عدد آسپرین خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را تا ۲۰ درصد کاهش میدهد. البته استفاده گسترده از این دارو توصیه نمیشود، چون خطر ابتلا به خونریزی از دستگاه گوارش و بروز زخم گوارشی وجود دارد. افراد در معرض خطر سرطان کولورکتال، اما میتوانند روزانه ۳۲۵ میلی گرم آسپرین دریافت کنند. با پزشک تان در مورد مضرات و منافع این دارو صحبت کنید.
ویتامین دی: تحقیقات نشان میدهد که افراد با سطوح پایینتر ویتامین دی در خون یعنی زیر ۲۰ نانوگرم در میلی لیتر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند. در حالی که این میزان اگر بالاتر از ۳۰ نانوگرم در میلی لیتر باشد، خطر سرطان روده بزرگ کاهش خواهد یافت. توصیه بر دریافت روزانه ۲۰۰۰ واحد بین المللی ویتامین دی است.
نکته: شناخت عوامل خطر در مورد سرطان روده بزرگ اهمیت زیادی دارد: سن بالای ۵۰ سال، سابقه خانوادگی، مصرف مکرر گوشت قرمز، مصرف الکل، سابقه بیماری التهابی روده، سابقه پولیپ، سطوح پایین ویتامین دی، چاقی، شیوه زندگی کم تحرک، سیگار کشیدن، دیابت نوع ۲.
اصلاح رژیم غذایی: عادات غذایی قابل ملاحظه میتواند خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را افزایش دهد. همانطور که گفته شد مصرف بیش از حد گوشت گاو، گوشت بره و گوشتهای فراوری شده مانند بیکن خطر ابتلا به این سرطان را افزایش میدهد. گوشتهای فراوری شده به دلیل وجود ترکیبات نیتروژن در گوشت به نام آمین هتروسیکلیک، خطرناک هستند. توصیه بر مصرف دو وعده گوشت قرمز به عنوان غذای اصلی در هفته است. مصرف الکل نیز به افزایش خطر سرطان روده بزرگ کمک میکند. رژیم غذایی با قند خون بالا نیز باید برای پیشگیری از این بیماری حذف شود.
ورزش: هنوز به طور واضح اثبات نشده که ورزش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش میدهد، اما مطالعات ا ین نکته را ثابت کرده که چاقی خود عامل خطر ابتلا به این بیماری است. پس اگر چاق و البته کم تحرک هستید، ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی متوسط تا شدید در هفته را فراموش نکنید.