به نقل از پایگاه خبری مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای واگیر ایالات متحده، هر سال حداقل ۴۳۰ نفر در ایالات متحده از مسمومیت ناشی از مونوکسید کربن جان خود را از دست میدهند و این آمار را مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای این کشور ارائه داده است. این در حالی است که سالانه ۵۰ هزار نفر در بخشهای اورژانس این کشور در اثر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن بستری میشوند.
ارائه این آمارها در حالی است که با انجام اقدامات موثر حفاظتی در فصول سرد میتوان از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در امان ماند.
منوکسیدکربن را قاتل بی صدا میگویند، زیرا شما نه میتوانید متوجه حضور آن در بدن خود شوید و نه میتوانید آن را استشمام کنید، چون گاز منوکسیدکربن، یک گاز بی رنگ و بدون بو است. اما شما با دانستن علایم آن میتوانید از مسمومیت با این گاز پیشگیری کرده و جان خود و خانواده خود را نجات دهید.
علائم شایع مسمومیت با گاز مونوکسید کربن از این قرارند: سردرد، سرگیجه، ضعف، تهوع، استفراغ، درد قفسه سینه، سردرگمی. افرادی که در حالت خواب هستند و یا از مشروبات الکلی استفاده کرده اند، ممکن است متوجه این علائم نشده و جان خود را در اثر این مسمومیت از دست بدهند.
این گاز از سوختن ناقص مواد حاوی کربن و ترکیب شدن آنها با اکسیژن ایجاد میشود. گاز منوکسیدکربن با هموگلوبین ترکیب شده و این مولکول را از بین میبرد، بنابراین، هموگلوبین دیگر نمیتواند با اکسیژن ترکیب شود و بافتها و اعضای بدن دچار کمبود اکسیژن میشوند. دستگاههایی که در منزل میتوانند گاز منوکسید کربن را تولید کنند شامل دستگاههای حرارت مرکزی، بخاری، آب گرمکن، اجاق ها، گاز آشپزخانه و خودروها هستند.
نداشتن تهویه مناسب یا بسته شدن دودکشها در این وسایل باعث سوختن ناقص مواد نفتی شده و انسان را در معرض خطر مسمومیت با منوکسیدکربن قرار میدهد.
برای کاهش خطر مسمومیت بهتر است نکات زیر را رعایت کنید.
دودکشها و هواکشها را به صورت مرتب بررسی کنید.
در فصل سرما همه روزنههای جریان هوا را در منزل یا محیط کار مسدود نکنید.
از نصب آبگرمکن در حمام خودداری شود.
دستگاههای حرارتی منزل باید هر سال سرویس و کنترل شوند.
میتوانید دستگاههای اخطار دهنده منوکسید کربن را در منزل نصب کنید.
هیچ وقت خودرو، موتور سیکلت و وسیله نقلیه خود را در گاراژ با در بسته روشن نکنید.
در موارد زیر به فکر مسمومیت با گاز منوکسید کربن باشید.
اگر تمام افراد خانواده یا تمام همکاران شما علایم مشابهی داشتند.
وقتی شما به جای دیگری بروید آن علایم از بین بروند (به طور مثال هنگامی که به مسافرت میروید سردرد شما از بین میرود).
علایم در یک فصل خاص از سال بروز پیدا میکنند (به طور مثال شما فقط در فصل زمستان دچار سردرد میشوید).
درمان مسمومیت با منوکسیدکربن
درمان مسمومیت با این گاز بستگی به شدت مسمومیت داشته و در موارد شدید به اقدامات پیشرفته بیمارستانی نیاز است.
اولین و مهمترین اقدام برای نجات فردی که دچار مسمومیت با مونوکسید کربن و سایر انواع گازگرفتگی شده، رساندن اکسیژن و هوای تازه به فرد است؛ به همین دلیل به محض مشاهده فردی که دچار گازگرفتگی شده، باید پنجرهها را باز کرد تا هوای تازه سریعا وارد اتاق شود و در صورت امکان، فرد گازگرفته را به پنجره نزدیک کرد.
منبع نشت گاز را باید شناسایی و قطع کرد و سریعا با اورژانس تماس گرفت و در این شرایط، به زنان باردار، کودکان و سالمندان زودتر از سایر افراد آسیب دیده کمک شود.
بلافاصله دستمالی مرطوب جلوی دهان و بینی باید گرفته شود تا اطرافیانی که وضعیت بهتری دارند دچار گازگرفتگی نشوند و تا رسیدن اورژانس هیچ خوراکی یا نوشیدنی به فرد گاز گرفته داده نشود، چون به دلیل حالت تهوع احتمال خفگی بیشتر میشود