خط فقر بیش از 1200000 توماني براي تهراني‏ها در سال آينده

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب – فروزان آصف نخعی: نرخ تورم سال 87 رسما 25 درصد اعلام شده بود. با اضافه کردن رقم تورم سال 88 ونیز تورم انتظاری درسال 89 می توان پیش بینی کرد که خط فقر در شهر تهران برای خانوار 5 نفره حداقل به بالاتر از رقم یک میلیون و 200 هزارتومان افزایش خواهد یافت .

دکتر راغفر اقتصاددان و استاد دانشگاه، با اشاره به این که نرخ خط فقر برای شهر تهران براساس آخرین آمار رسمی که برای سال 86 منتشر شده ( پس از آن دراین باره آماری از سوی مسئولان منتشرنشده است) با افزایش 20 درصدی تورم درسال 87 برای یک خانوار 5 نفره حدود 850 هزار تومان بود افزود: درحالی که با اضافه کردن رقم تورم سال 88 و نیز تورم انتظاری درسال 89 می شود انتظار داشت که خط فقر شهرتهران برای خانوار 5 نفره حداقل به بالاتر از رقم یک میلیون و200 هزارتومان افزایش یابد. وی می افزاید : این افزایش نرخ خط فقر به گروه های کم درآمد و فقیر بیشترین آسیب را خواهد رساند. 

این استاد دانشگاه دربخش دیگری درباره طرح هدفمند کردن یارانه ها گفت: حذف یارانه ها حداقل دو اثر برجای خواهد گذاشت : یک آثار مستقیم که به افزایش مستقیم قیمت کالاها منجر خواهد شد و دیگر آثارغیرمستقیم که ناشی از تغییر قیمت های نسبی سایرکالاها است به نحوی که برروی کالاهای یارانه ای نیز اثر ثانوی دارد. 

وی افزود: مثلا هنگامی که قیمت برق بالا می‏رود، ابتدا اثر آن برتولیدات غیریارانه ای مثل پوشاک، با افزایش قیمت تظاهرمی‏یابد وسپس اثر افزایش قیمت پوشاک، برافزایش کالاهای یارانه‏ای دیگر چون شکر نیز نمایان می‏شود. درمرحله بعد قیمت گران شکر تاثیر خود را برافزایش قیمت پوشاک مجددا خواهد گذاشت. بنابراین تولید کننده کالاهای یارانه‏ای، سایر کالاهای تولید شده را گرانتر خریداری خواهد کرد. از این رو نسبت قیمت های کالاهای یارانه ای با سایر کالاها تغییر خواهد کرد. 

وی در ادامه با اشاره به این که ولی قصد هدفمند کردن یارانه ها تغییر نسبت مذکور به نفع طبقات فرودست است با طرح مثالی گفت : به عنوان مثال فرض کنید که درجامعه سه کالای بنزین، نان و نیروی انسانی عرضه می شود. درشرایط کنونی اگر نانوا در برابر ارائه یک واحد نان به قیمت 200 تومان، دو لیتر بنزین یارانه ای به قیمت یارانه‏ای هر لیتر بنزین 100 تومان دریافت می‏کند . حال اگر قیمت بنزین لیتری 400 تومان شود ، تولید کننده نان به منظور حفظ نسبت 2 به یک ، ناگزیر قیمت نان را باید به 800 تومان افزایش خواهد داد تا این نسبت برقرار شده و همچنین به افزایش دستمزد نیروی کار نانوایی نیز اقدام کند. حال اگر هر عدد نان 800 تومان شود، دستمزد یک معلم باید به جای هزار تومان درساعت به 4هزار تومان افزایش یابد تا قدرت خرید وی حفظ شود. بر این اساس اگر دستمزد معلم مورد بحث ثابت بماند، قدرت خریدش به شدت کاسته خواهد شد .

راغفردر ادامه به عدم توازن چانه زنی اقتصادی سه بخش نرخ بنزین ، نرخ نان و دستمزد معلم اشاره کرد گفت : نکته اساسی دراین جا این است که دولت می‏تواند قیمت بنزین را افزایش دهد، بخش خصوصی یعنی مولد نان هم قیمت نان را افزایش خواهد داد، بنابراین نسبت میان هزینه و درآمد آنان حفظ خواهد شد، دراین جا تنها این معلم است که چون قدرت چانه زنی ندارد، دستمزدش افزایش نمی یابد. بنابراین گروه‏های کم درآمد و با درآمد ثابت در این میان بازنده اصلی هستند، اما آنان که دارای اموال منقول و غیر منقول مانند مسکن و... هستند با افزایش تورم، ثروتشان افزایش می یابد، و تا حدودی آثار تورم به دلیل افزایش قیمت دارایی‏های آنان جبران می شود، اما گروه‏های کم درآمد معمولا فاقد دارایی هایی هستند که دراثر تورم قیمت ثروت آنان نیز تعدیل شود ، وتاحدودی آثار تورم جبران می شود ، به همین دلیل بیشترین فشار تورم متوجه این گروه از شهروندان است . 

این استاد دانشگاه درادامه به پی آمدهای عدم توازن درچانه زنی اشاره کرد و گفت :دراین جا اتفاقی که می افتد آن است که قیمت های نسبی تغییر می کند ، اما فقرا نمی توانند در دستمزدهای خود تغییر اساسی ایجاد کنند درنتیجه ضربه اساسی به آنان وارد می شود اما اقشار طبقات بالا قادرند قیمت های دستمزد وکالاهایشان را افزایش دهند تا شیب نسبی قیمت را حفظ کنند. درحالی که هدف اصلی از سیاست هدفمند کردن یارانه ها وتوزیع آثار منفی آن در بین اقشاری است که توانایی تحمل آن آثار را بیشتر دارند که گروه های پردرآمد جامعه هستند ، از این روتا جایی که امکانپذیر است آثار منفی آن باید کمتربین گروه های کم درآمد توزیع شود. 

وی سپس به تاثیر هدفمند کردن یارانه ها بر دهک‏های درآمدی و نرخ تورم درسال آینده پرداخت و گفت: از این رو نابرابری به شدت میان گروه‏های پایین و بالا افزایش خواهد یافت. بر اساس آنچه دولت امروز سخن از جبران می‏کند در خوشبینانه ترین شکل آن بر اساس آخرین آماری که از سوی رییس مرکز آمار اعلام شد ، میانگین درآمد سرانه 4 دهک پایین درآمدی برحسب این پرسشنامه 78 هزارتومان اعلام شد. اگراین رقم به 80 هزارتومان گرد شود، و دولت به هریک از افراد موجود دراین 4 دهک بخواهد 20 هزارتومان بپردازد، برحسب آن در خوشبینانه‏ترین حالت حداقل تورم سال آینده 45 درصد خواهد بود. این امر به آن معناست که به هرفرد 20 هزارتومان می پردازیم و 45 هزارتومان از قدرت خرید آن‏ها درعمل بر اثر تورم کاسته می‏شود. 

وی در ادامه به میانگین درآمد سرانه برای سه دهک دوم اشاره کرد و گفت: میانگین درآمد سرانه برای سه دهک دوم از سوی رئیس مرکز آمار ایران، 135 هزارتومان اعلام شد، که میانگین آن با احتساب پرداخت 20 هزارتومان جبرانی، این رقم به 155 هزارتومان خواهد رسید، به نحوی که با تورم 45 درصدی قدرت خرید این افراد، 67 هزارتومان کاهش می‏یابد. به عبارت دیگر دریافت کننده یارانه‏های مستقیم درمقابل هر20 هزارتومانی که دراین دهک‏ها دریافت می‏کنند، 67 هزار تومان از قدرت خریدش کاسته می شود. بنابراین ملاحظه می‏شود که گروه‏های پایین درآمدی بیشترین ضربه را خواهند خورد و در این میان 30 درصد اقشار بالای درآمدی بیشترین استفاده را می‏برند و شکاف درآمدی و نابرابری حاصل از آن بسیار بیش از گذشته افزایش می یابد.