آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در همایش کنفرانس وحدت اسلامی
افراط و تفریط از انحرافات تاریخی بشریت است
جهان اسلام از وحدت و همدلی فاصله گرفته‌است
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب - سرویس سیاسی: رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام هشدار داد كه جهان اسلام از وحدت و همدلی فاصله گرفته است و در همین ارتباط گفت: اختلافات منحصر به جهان اسلام نیست و در مسیحیت هم وجود دارد اما در اسلام با حضور محور اصلی وحدت یعنی قرآن و پخش آن از رسانه‌های گوناگون انتظار بیشتری در مورد وحدت وجود دارد.
آیت‌الله اكبر هاشمی‌رفسنجانی در همایش كنفرانس وحدت اسلامی كه در محل سالن اجلاس سران برگزار شد، اظهار داشت: چیزی كه برای همه روشن است این است كه جهان اسلام با همه وسعت و امكاناتی كه دارد و می‌تواند قوی‌ترین بخش جامعه بشری باشد دچار اختلافات است و از وحدت و همدلی مقداری فاصله دارد كه این برخلاف نص صریح قرآن، اسلام و عقل است.
وی افزود: حیف است كه نزدیك به 60 كشور مستقل اسلامی با در دست داشتن بهترین نقاط سوق‌الجیشی جهان و مكتب انسان‌ساز و راهنمایی به نام قرآن نتواند از نعمت اتحاد برخوردار باشند. البته نمی‌گویم كه از اتحاد برخوردار نیستیم ولی این میزان كم است.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با بیان اینكه ارزش همدلی و اتحاد كاملا روشن است و ضررهای تشتت و جدال نادرست كه اتلاف منابع، وقت و فرصت‌ها می‌باشد عیان است یادآور شد: اختلافات منحصر به ما نیست و در مسیحیت هم وجود دارد اما در اسلام با حضور محور اصلی وحدت یعنی قرآن و پخش آن از رسانه‌های گوناگون انتظار بیشتری در مورد وحدت وجود دارد.
هاشمی‌رفسنجانی تاكید كرد: یكی از ملاك‌های به دست آوردن اتحاد تقواست و شاید این كمبود برای جامعه اسلامی وجود داشته باشد و بسیار دردآور است.
وی با بیان اینكه دردهای مربوط به اختلافات بی‌علاج نیستند تصریح كرد: برخی از اختلافات فكری و عقیدتی، بخشی فقهی و قسمتی دیگر هم سیاسی است كه دو نهاد درگیر آن هستند و نزاع‌های فرعی فراوانی هم وجود دارد كه خود را به سه منبع ذكر شده اختلاف منتهی می‌كنند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با خاطرنشان ساختن اینكه در اسلام، قرآن و عقل راهكارهای روشنی برای وحدت وجود دارد ادامه داد: راه‌حل اختلافات عقیدتی علم كلام است و اگر بحث‌های كلامی را در فضای آرام بین صاحبنظران بیان كنیم و بدون خشونت و نزاع مسائل كلامی را حل كنیم اختلافات عقیدتی كمتر می‌شود.
وی با بیان اینكه اختلافات فقهی هم مختص علماست و آنها هستند كه در مقررات دینی اختلاف دارند البته نمی‌توان گفت: نباید اختلاف در این زمینه باشد و خود خدا هم این را می‌خواهد و اگر اختلاف به نزاع كشیده نشود مضر نیست و می‌تواند منشا پیشرفت شود اما گاهی از اختلاف نظرها استفاده‌های بدی می‌شود و امت را در مقابل هم قرار می‌دهند كه ریشه این اختلاف‌ها در اجتهاد است و اگر علما و دانشگاهیان در این زمینه رفع اختلاف نكنند نمی‌توان انتظار داشت كه مردم دچار اختلاف نباشند ضمن آنكه وقتی اختلافات به مردم برسد تعصب هم ایجاد می‌شود.
هاشمی‌رفسنجانی با اشاره به بخش سوم اختلافات گفت: امروز و به خصوص پس از تلاش‌های دست‌های استكباری برای جدایی كشورهای استكباری، اختلافات مرزی و عشیره‌ای و نیز بین ملت‌ها و كشورها ایجاد شده است و بسیاری فرصت‌ها را گرفته و در اختیار دیگران می‌گذارد كه از آن سوءاستفاده می‌كنند و در اینجا عمدتا احزاب، سیاستمداران، مدیران كشورها و دولت‌ها نقش ایفا می‌كنند كه جای آنها در این اجلاس خالی است.
وی یادآور شد: البته سازمان كنفرانس اسلامی و سازمان رابط العلمای اسلامی تشكیل شده ولی متاسفانه در اجلاس‌های آنها به جای اینكه به هم برسیم نزاع پیدا می‌شود كه در عین حال كارهای خوبی هم در آنها انجام می‌شود و از امكانات كشورهای اسلامی و به خصوص بانك‌ها به خوبی استفاده می‌شود ولی در هر صورت این استفاده كمتر از توقع اسلام و قرآن است كه مرجع حل اختلافات هستند.
وی با بیان اینكه علما در بخش سوم اختلافات مذكور هم نقش دارند اظهار داشت: آنها پل ارتباطی مردم و دولت‌ها هستند كه دانشگاه‌ها نیز به آنها اضافه شده‌اند زیرا حضور آنها بسیار می‌تواند سازنده باشد و لذا پیوند بین حوزه‌ها و دانشگاه‌ها ضروری است و نباید بین آنها مرزبندی شود كه متاسفانه برخی می‌خواهند نگذارند این دو بخش به هم برسند و می‌خواهند مرزبندی كنند.
هاشمی‌رفسنجانی با بیان اینكه راه‌حل اصلی مشكلات در قرآن است خاطرنشان كرد: ممكن است اختلافاتی در تفسیر وجود داشته باشد اما اگر نكات مشتركی را از آن بیرون بیاوریم و تابلوی راه قرار دهیم می‌توانیم بسیاری از اختلافات و نزاع‌ها را حل كنیم و در عین حال مقداری از اختلافاتی كه باید باشد بماند.
رئیس مجلس خبرگان رهبری در ادامه با اشاره به اینكه پیامبر تفسیر عملی مناسبی از قرآن است و بیان اینكه ایشان با انسان‌سازی كار خود را آغاز كرد به بیان روند تاریخی آن زمان پرداخت و گفت: پیامبر در طول 10 سالی كه اسلام حكومت تشكیل داد توانست امت را به وحدت برساند.
وی با طرح این پرسش كه چه چیزهایی لازم است تا انسانی مانند زمان پیامبر به دست بیاید تصریح كرد: اگر انسان‌های عالم، آگاه، متقی و متخلق به اخلاق اسلامی پرورش یابند هم تكامل سرعت می‌یابد و هم اختلافات كم می‌شود و اختلافات باقی‌مانده نیز به بعد نادانی یا بداخلاقی انسان‌ها برمی‌گردد و حتی در بین علما هم اگر كسانی مبتلا به سوءاخلاق باشند اختلافات بروز می‌كند و لذا علم اخلاق عمده‌ترین راه ایجاد وحدت و پرهیز از اختلاف و نزاع است.
وی با بیان اینكه اگر انسان‌ها قرآن را با قیمت مورد بررسی قرار دهند راه‌حل تمام انحرافات اخلاقی را پیدا می‌كنند كه رفتار ائمه شیعه و سنی نیز از آن برخواسته است گفت: متاسفانه در حوزه‌ها به این مساله پرداخته نمی‌شود و علی‌رغم پرداختن به ادبیات، اصول و... به اخلاق به طور عینی و تحلیلی توجه نمی‌شود و به طور رسمی تدریس نمی‌شود در حالی كه بحث‌های اخلاقی قرآن بیشتر است.
وی با تاكید بر اینكه در مدارس، دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه و رسانه‌ها باید اخلاق در ابتدای كار تدریس شود ادامه داد: خداوند یك مسیر بسیار عظیمی را تعبیه كرده است و آن اجتهاد است و بحث‌هایی كه هم‌اكنون مطرح است در ابتدای اسلام و مجتمع كوچكی مانند مدینه مطرح نبود و لذا از همان زمان پیامبر دستور تفقه داده شد و اجتهاد مكمل خاتمیت دین است كه اگر آن را نداشتیم آنچه از طریق اصحاب پیامبر و ائمه می‌رسیم كافی نبود.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تاكید كرد: اجتهاد باید در فضای آزاداندیشی كه انسان بتواند به خوبی مطالعه كند انجام شود و آزاداندیشی عضو اصلی اجتهاد است زیرا قرآن هیچ‌گاه نگفته گوش‌هایتان را ببندید و به حرف كسی گوش ندهید و اوج گرفتن تمدن اسلامی نیز معلول آزاداندیشی آن بود.
وی با تاكید بر اینكه حوزه‌ها و دانشگاه‌ها باید به اختراعات و ابتكارات جدید در دنیا توجه كنند، گفت: خداوند ملتی را كه گوش آن باز باشد و به خود اجازه دهد به دنبال بهترین‌ها برود و آنها را بپذیرد دوست دارد و با وجود اجتهاد ما ظرفیت زیادی را در این زمینه داریم و این بابی است كه خداوند به روی ما باز كرده است.
وی با بیان اینكه تحجر، دوگماتیسم و تعصب مانع آزاداندیشی می‌شود تصریح كرد: علم و فرهنگ چیزی نیست كه انسان بتواند از آن فرار كند و فرهنگ را می‌توان در هر جامعه‌ای گسترش داد البته نشر دانش آسان‌تر از آن است.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینكه بحث و جدال یك پایه وحدت است و مناظره یك سنت پیامبر و ائمه بوده است كه ائمه شیعه و سنی نیز در حضور حكومت‌ها بدان می‌پرداختند افزود: ما در این زمینه جدیدالولاده هستیم و دنیای اسلام باید مسائلش را از طریق همین جدال و مباحثه‌ها انجام دهد ولی اگر به تعصب آمیخته شود و رنگ دوگماتیسم بگیرد مباحثه تبدیل به نزاع می‌شود.
هاشمی‌رفسنجانی با اشاره به سفارش اسلام در مورد قرارگیری علم و دانش و تاكید بر اینكه تعقل هیچ سازگاری با تحجر ندارد به موضوع فرقه‌گرایی پرداخت و اظهار داشت: برخی فرقه‌ها ریشه‌های استكباری دارند اما فرقه‌هایی كه خودمان می‌سازیم پایه نزاع و خشونت می‌شود و فرقه‌گرایی فكری یك موضوع من‌درآوردی كه ریشه آن در خوارج است.
وی تاكید كرد: تندروی و افراط و تفریط در اسلام وجود ندارد و این مساله از انحرافات تاریخی بشریت است و باید توجه داشت كه با اعتدال همه مسائل را می‌توان حل كرد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به فاجعه غزه كه مسیحی‌ها آن را جنایت بشری نامیدند و مسلمانان بدان توجه نكردند و نیز با ذكر فجایعی مانند جنگ 33 روزه لبنان و كشتار در افغانستان و عراق اظهار داشت: این مسائل اصلا با فضای اسلامی سازگاری ندارد و باید با اجتهاد نیرومند، سعه صدر، فكر باز و عقل آماده اندیشیدن به سراغ معارف انسانی برویم.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینكه از روز اول پیروزی انقلاب مساله اتحاد را مدنظر داشتیم گفت: این توجه مدیون تفكر امام راحل است كه رهبر گرانقدر انقلاب بعدا آن را به شكل مجمع تقریب مذاهب درآورد و دانشگاه مذاهب اسلامی تشكیل شد و باید توجه كنیم كه ما مسلمانان با یكدیگر پدركشتگی نداریم و باید به اتحاد توجه كنیم.
وی در پایان با هشدار نسبت به اینكه موج فتنه را در منطقه خودمان می‌بینم كه از اختلافات عمدتا سیاسی سرچشمه می‌گیرد، ابراز عقیده كرد: اشكال عمده این اختلافات در اخلاق است و لذا اخلاقیون باید به داد بشریت برسند.
آفتاب - سرویس سیاسی: رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام هشدار داد كه جهان اسلام از وحدت و همدلی فاصله گرفته است و در همین ارتباط گفت: اختلافات منحصر به جهان اسلام نیست و در مسیحیت هم وجود دارد اما در اسلام با حضور محور اصلی وحدت یعنی قرآن و پخش آن از رسانه‌های گوناگون انتظار بیشتری در مورد وحدت وجود دارد.آیت‌الله اكبر هاشمی‌رفسنجانی در همایش كنفرانس وحدت اسلامی كه در محل سالن اجلاس سران برگزار شد، اظهار داشت: چیزی كه برای همه روشن است این است كه جهان اسلام با همه وسعت و امكاناتی كه دارد و می‌تواند قوی‌ترین بخش جامعه بشری باشد دچار اختلافات است و از وحدت و همدلی مقداری فاصله دارد كه این برخلاف نص صریح قرآن، اسلام و عقل است.
وی افزود: حیف است كه نزدیك به 60 كشور مستقل اسلامی با در دست داشتن بهترین نقاط سوق‌الجیشی جهان و مكتب انسان‌ساز و راهنمایی به نام قرآن نتواند از نعمت اتحاد برخوردار باشند. البته نمی‌گویم كه از اتحاد برخوردار نیستیم ولی این میزان كم است.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با بیان اینكه ارزش همدلی و اتحاد كاملا روشن است و ضررهای تشتت و جدال نادرست كه اتلاف منابع، وقت و فرصت‌ها می‌باشد عیان است یادآور شد: اختلافات منحصر به ما نیست و در مسیحیت هم وجود دارد اما در اسلام با حضور محور اصلی وحدت یعنی قرآن و پخش آن از رسانه‌های گوناگون انتظار بیشتری در مورد وحدت وجود دارد.
هاشمی‌رفسنجانی تاكید كرد: یكی از ملاك‌های به دست آوردن اتحاد تقواست و شاید این كمبود برای جامعه اسلامی وجود داشته باشد و بسیار دردآور است.
وی با بیان اینكه دردهای مربوط به اختلافات بی‌علاج نیستند تصریح كرد: برخی از اختلافات فكری و عقیدتی، بخشی فقهی و قسمتی دیگر هم سیاسی است كه دو نهاد درگیر آن هستند و نزاع‌های فرعی فراوانی هم وجود دارد كه خود را به سه منبع ذكر شده اختلاف منتهی می‌كنند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با خاطرنشان ساختن اینكه در اسلام، قرآن و عقل راهكارهای روشنی برای وحدت وجود دارد ادامه داد: راه‌حل اختلافات عقیدتی علم كلام است و اگر بحث‌های كلامی را در فضای آرام بین صاحبنظران بیان كنیم و بدون خشونت و نزاع مسائل كلامی را حل كنیم اختلافات عقیدتی كمتر می‌شود.
وی با بیان اینكه اختلافات فقهی هم مختص علماست و آنها هستند كه در مقررات دینی اختلاف دارند البته نمی‌توان گفت: نباید اختلاف در این زمینه باشد و خود خدا هم این را می‌خواهد و اگر اختلاف به نزاع كشیده نشود مضر نیست و می‌تواند منشا پیشرفت شود اما گاهی از اختلاف نظرها استفاده‌های بدی می‌شود و امت را در مقابل هم قرار می‌دهند كه ریشه این اختلاف‌ها در اجتهاد است و اگر علما و دانشگاهیان در این زمینه رفع اختلاف نكنند نمی‌توان انتظار داشت كه مردم دچار اختلاف نباشند ضمن آنكه وقتی اختلافات به مردم برسد تعصب هم ایجاد می‌شود.
هاشمی‌رفسنجانی با اشاره به بخش سوم اختلافات گفت: امروز و به خصوص پس از تلاش‌های دست‌های استكباری برای جدایی كشورهای استكباری، اختلافات مرزی و عشیره‌ای و نیز بین ملت‌ها و كشورها ایجاد شده است و بسیاری فرصت‌ها را گرفته و در اختیار دیگران می‌گذارد كه از آن سوءاستفاده می‌كنند و در اینجا عمدتا احزاب، سیاستمداران، مدیران كشورها و دولت‌ها نقش ایفا می‌كنند كه جای آنها در این اجلاس خالی است.
وی یادآور شد: البته سازمان كنفرانس اسلامی و سازمان رابط العلمای اسلامی تشكیل شده ولی متاسفانه در اجلاس‌های آنها به جای اینكه به هم برسیم نزاع پیدا می‌شود كه در عین حال كارهای خوبی هم در آنها انجام می‌شود و از امكانات كشورهای اسلامی و به خصوص بانك‌ها به خوبی استفاده می‌شود ولی در هر صورت این استفاده كمتر از توقع اسلام و قرآن است كه مرجع حل اختلافات هستند.
وی با بیان اینكه علما در بخش سوم اختلافات مذكور هم نقش دارند اظهار داشت: آنها پل ارتباطی مردم و دولت‌ها هستند كه دانشگاه‌ها نیز به آنها اضافه شده‌اند زیرا حضور آنها بسیار می‌تواند سازنده باشد و لذا پیوند بین حوزه‌ها و دانشگاه‌ها ضروری است و نباید بین آنها مرزبندی شود كه متاسفانه برخی می‌خواهند نگذارند این دو بخش به هم برسند و می‌خواهند مرزبندی كنند.
هاشمی‌رفسنجانی با بیان اینكه راه‌حل اصلی مشكلات در قرآن است خاطرنشان كرد: ممكن است اختلافاتی در تفسیر وجود داشته باشد اما اگر نكات مشتركی را از آن بیرون بیاوریم و تابلوی راه قرار دهیم می‌توانیم بسیاری از اختلافات و نزاع‌ها را حل كنیم و در عین حال مقداری از اختلافاتی كه باید باشد بماند.
رئیس مجلس خبرگان رهبری در ادامه با اشاره به اینكه پیامبر تفسیر عملی مناسبی از قرآن است و بیان اینكه ایشان با انسان‌سازی كار خود را آغاز كرد به بیان روند تاریخی آن زمان پرداخت و گفت: پیامبر در طول 10 سالی كه اسلام حكومت تشكیل داد توانست امت را به وحدت برساند.
وی با طرح این پرسش كه چه چیزهایی لازم است تا انسانی مانند زمان پیامبر به دست بیاید تصریح كرد: اگر انسان‌های عالم، آگاه، متقی و متخلق به اخلاق اسلامی پرورش یابند هم تكامل سرعت می‌یابد و هم اختلافات كم می‌شود و اختلافات باقی‌مانده نیز به بعد نادانی یا بداخلاقی انسان‌ها برمی‌گردد و حتی در بین علما هم اگر كسانی مبتلا به سوءاخلاق باشند اختلافات بروز می‌كند و لذا علم اخلاق عمده‌ترین راه ایجاد وحدت و پرهیز از اختلاف و نزاع است.
وی با بیان اینكه اگر انسان‌ها قرآن را با قیمت مورد بررسی قرار دهند راه‌حل تمام انحرافات اخلاقی را پیدا می‌كنند كه رفتار ائمه شیعه و سنی نیز از آن برخواسته است گفت: متاسفانه در حوزه‌ها به این مساله پرداخته نمی‌شود و علی‌رغم پرداختن به ادبیات، اصول و... به اخلاق به طور عینی و تحلیلی توجه نمی‌شود و به طور رسمی تدریس نمی‌شود در حالی كه بحث‌های اخلاقی قرآن بیشتر است.
وی با تاكید بر اینكه در مدارس، دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه و رسانه‌ها باید اخلاق در ابتدای كار تدریس شود ادامه داد: خداوند یك مسیر بسیار عظیمی را تعبیه كرده است و آن اجتهاد است و بحث‌هایی كه هم‌اكنون مطرح است در ابتدای اسلام و مجتمع كوچكی مانند مدینه مطرح نبود و لذا از همان زمان پیامبر دستور تفقه داده شد و اجتهاد مكمل خاتمیت دین است كه اگر آن را نداشتیم آنچه از طریق اصحاب پیامبر و ائمه می‌رسیم كافی نبود.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تاكید كرد: اجتهاد باید در فضای آزاداندیشی كه انسان بتواند به خوبی مطالعه كند انجام شود و آزاداندیشی عضو اصلی اجتهاد است زیرا قرآن هیچ‌گاه نگفته گوش‌هایتان را ببندید و به حرف كسی گوش ندهید و اوج گرفتن تمدن اسلامی نیز معلول آزاداندیشی آن بود.
وی با تاكید بر اینكه حوزه‌ها و دانشگاه‌ها باید به اختراعات و ابتكارات جدید در دنیا توجه كنند، گفت: خداوند ملتی را كه گوش آن باز باشد و به خود اجازه دهد به دنبال بهترین‌ها برود و آنها را بپذیرد دوست دارد و با وجود اجتهاد ما ظرفیت زیادی را در این زمینه داریم و این بابی است كه خداوند به روی ما باز كرده است.
وی با بیان اینكه تحجر، دوگماتیسم و تعصب مانع آزاداندیشی می‌شود تصریح كرد: علم و فرهنگ چیزی نیست كه انسان بتواند از آن فرار كند و فرهنگ را می‌توان در هر جامعه‌ای گسترش داد البته نشر دانش آسان‌تر از آن است.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینكه بحث و جدال یك پایه وحدت است و مناظره یك سنت پیامبر و ائمه بوده است كه ائمه شیعه و سنی نیز در حضور حكومت‌ها بدان می‌پرداختند افزود: ما در این زمینه جدیدالولاده هستیم و دنیای اسلام باید مسائلش را از طریق همین جدال و مباحثه‌ها انجام دهد ولی اگر به تعصب آمیخته شود و رنگ دوگماتیسم بگیرد مباحثه تبدیل به نزاع می‌شود.
هاشمی‌رفسنجانی با اشاره به سفارش اسلام در مورد قرارگیری علم و دانش و تاكید بر اینكه تعقل هیچ سازگاری با تحجر ندارد به موضوع فرقه‌گرایی پرداخت و اظهار داشت: برخی فرقه‌ها ریشه‌های استكباری دارند اما فرقه‌هایی كه خودمان می‌سازیم پایه نزاع و خشونت می‌شود و فرقه‌گرایی فكری یك موضوع من‌درآوردی كه ریشه آن در خوارج است.
وی تاكید كرد: تندروی و افراط و تفریط در اسلام وجود ندارد و این مساله از انحرافات تاریخی بشریت است و باید توجه داشت كه با اعتدال همه مسائل را می‌توان حل كرد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به فاجعه غزه كه مسیحی‌ها آن را جنایت بشری نامیدند و مسلمانان بدان توجه نكردند و نیز با ذكر فجایعی مانند جنگ 33 روزه لبنان و كشتار در افغانستان و عراق اظهار داشت: این مسائل اصلا با فضای اسلامی سازگاری ندارد و باید با اجتهاد نیرومند، سعه صدر، فكر باز و عقل آماده اندیشیدن به سراغ معارف انسانی برویم.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینكه از روز اول پیروزی انقلاب مساله اتحاد را مدنظر داشتیم گفت: این توجه مدیون تفكر امام راحل است كه رهبر گرانقدر انقلاب بعدا آن را به شكل مجمع تقریب مذاهب درآورد و دانشگاه مذاهب اسلامی تشكیل شد و باید توجه كنیم كه ما مسلمانان با یكدیگر پدركشتگی نداریم و باید به اتحاد توجه كنیم.
وی در پایان با هشدار نسبت به اینكه موج فتنه را در منطقه خودمان می‌بینم كه از اختلافات عمدتا سیاسی سرچشمه می‌گیرد، ابراز عقیده كرد: اشكال عمده این اختلافات در اخلاق است و لذا اخلاقیون باید به داد بشریت برسند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید