سالم نگهداشتن دندانها و کاهش خطر پوسیدگی آنها به دو عامل مهم، عادات بهداشتی دهان و دندان و استفاده از خمیردندان مناسب بستگی دارد. خمیردندانهای موجود از دو نوع فلورایددار یا بدون فلوراید هستند و هر کدام ویژگیهایی دارند:
فلوراید ماده معدنی طبیعی است که در پوسته زمین یافت میشود و بیشتر جوامع از ۷۰ سال گذشته تاکنون این ماده را به آب مصرفیشان اضافه میکنند تا از فواید آن بهرهمند شوند. بررسیها نشان داده این اقدام میتواند احتمال پوسیدگی دندان بزرگسالان و کودکان را تا ۲۵درصد کاهش دهد.
افزودن مقدار کمی از ماده فلوراید به خمیردندان، به استحکام بیشتر مینای دندان در برابر اسیدهای ناشی از باکتریهای موجود در دهان کمک میکند. این روند در طولانیمدت از نرخ پوسیدگی دندانها و تعداد حفرههای موجود در آنها میکاهد. درواقع فلوراید نهتنها جلوی کاهش مواد معدنی مینای دندان را میگیرد، بلکه آن را بهبود میبخشد و از پوسیدگی دندانها تا حد چشمگیری کم میکند.
البته افرادی که به فلوراید حساسیت دارند، نمیتوانند از این نوع خمیردندان استفاده کنند. درضمن فلوراید برای کودکان زیر ۶ سال توصیه نمیشود. مصرف بیش از اندازه فلوراید هم احتمال ابتلا به فلوئوروزیس دندانی، بهویژه در کودکان را افزایش میدهد. این مشکل، با تغییر رنگ شدید دندان در اثر فلوئور اضافی ایجاد میشود.
فلوراید برای محیطزیست بسیار مضر است و موجب آلودگی محیطزیست میشود. البته برخی از افراد نگران سرطانزا بودن این ماده شیمیایی هستند که بررسیهای علمی سرطانزا بودن این ماده معدنی را تایید نکرده است.
خمیردندانهای بدون فلوراید بهطورکلی دهان را تمیز و لکههای سطحی روی دندانها را برطرف میکنند. اما از آنجاییکه فاقد ماده فلوراید هستند، نمیتوانند به اندازه خمیردندانهای فلورایددار جلوی پوسیدگی دندانها را بگیرند. از طرفی خمیردندانهای بدون فلوراید مناسب افرادی است که به فلوراید حساسیت دارند.
مواد تشکیلدهنده خمیردندانهای بدون فلوراید هم میتوانند دندانها را تمیز کرده و آنها را سفید کنند. در واقع موادی، چون فسفات کلسیم، زایلیتول و اسانسهایی که در این خمیردندانها وجود دارند، باکتریهای موجود در دهان را از بین میبرند. اما اگر هدفتان از تمیز کردن دندانها، پیشگیری از پوسیدگی دندان و تقویت مینای آن است، از خمیردندان فلورایددار استفاده کنید.