در روزهایی که دمای هوای شهرهای سیستان و بلوچستان در برخی از نقاط به مرز منفی ۱۰ درجه سلسیوس میرسد سهم عامل تنش سرما و یخبندان نسبت به سایر عوامل تهدید کننده در زیربخشهای زراعی و باغی از وزن بسیار بالایی برخوردار است.
سرما و یخ زدگی در حالی مهمترین عوامل قهری خسارتزا در محصولات کشاورزی به شمار میروند که همه ساله خسارات قابل توجهی را به اقتصاد و چرخه تولید کشور تحمیل میکند.
هر ساله با شروع فصل سرد و تغییرات آب و هوایی وجود مخاطرات و حوادث طبیعی آسیبهایی را به تولیدکنندگان این بخش وارد میسازد، به طوریکه با کاهش دما محصولات آسیب دیده و میزان تولید کاهش پیدا میکند و خسارت بسیاری را به باغداران وارد میسازد.
نمونه این خسارتها را در سالهای گذشته به علت بارش بارانهای سیل آسا تجربه کردیم به گونهای که بیش از ۱۲ هزار میلیارد ریال بارندگی به بخش کشاورزی جنوب سیستان و بلوچستان خسارت وارد کرد.
محمد رضا سیدحسینی، رئیس سابق سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان آخرین برآورد خسارت واحدهای تولیدی، زیرساختهای بخش کشاورزی استان ناشی از بارندگیهای سیل آسای اسفند امسال را بیش از ۱۲ هزار و ۶۹۰ میلیارد ریال اعلام و گفته بود عمده خسارات وارده به بخش کشاورزی در شهرستانهای زرآباد، دشتیاری، چابهار، قصرقند، نیکشهر، کنارک، راسک، فنوج، سرباز، سیب و سوران و مهرستان بود.
با این تفاسیر پیش از وارد آمدن هر نوع خسارت به باغداران و کشاورزان در فصل سرد مسوولان و برنامهریزان در بخشهای مختلف کشاورزی باید راهکارهای لازم متناسب با شرایط آب و هوایی را برای کشاورزان اتخاذ کنند، اگر چه هواشناسی نیز در تمامی هشدارهای صادر شده این مهم را اطلاع رسانی میکند.
خسارت سنگین سرمای شدید به کشاورزان ایرانشهر
مدیر جهاد کشاورزی ایرانشهر اظهار کرد: بدنبال سرمای شدید چند روزه گذشته و توفان به ۲۶۰ هکتار از مزارع ذرت، آفتابگردان و پنبه شهرستان خسارت سنگینی وارد شد.
مجید فیاضی افزود: سرمای شدید بوتههای مزارع را خشک و محصول کشاورزان را به نابودی کشاند.
وی برآورد اولیه میزان خسارت وارده به مزارع پنبه ایرانشهر را بیش از ۱۶۰میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: عمده مزارع آسیب دیده در مناطق سرکهوران و نمردیان این شهرستان است.
خسارت سنگین به مزارع پنبه دلگان
مدیر جهاد کشاورزی دلگان نیز بیان کرد: بدنبال سرمای شدید چند روزه گذشته و توفان شن و ریزگردها، به ۱۵۰ هکتار از مزارع پنبه شهرستان خسارت سنگینی وارد شد.
قنبر نارویی افزود: کشاورزان پنبه کار دلگان در حال برداشت وش پنبه بوده که این سرمای شدید بوتههای مزارع را خشک و نابود کرد.
وی برآورد اولیه میزان خسارت وارده به مزارع پنبه دلگان را بیش از ۱۳۰ میلیارد ریال اعلام کرد.
هشدار هواشناسی از برودت هواس سرد
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان بیان کرد: دمای ایستگاه تازه تاسیس پشتکوه از توابع شهرستان خاش برای سومین روز پیاپی به زیر منفی ۱۰ درجه سلسیوس رسید و عنوان سردترین نقطه استان را به خود اختصاص داد.
محسن حیدری اظهار کرد: در شبانه روز گذشته، ۱۴ ایستگاه هواشناسی استان دمای زیر صفر را تجربه کردند، در این میان، پشتکوه با دمای منفی ۱۲ درجه، سردترین شب را سپری کرد، همچنین دمای زاهدان در سردترین لحظه به منفی ۸ درجه رسید.
وی افزود: مهرستان نیز با ثبت دمای منفی ۶ درجه، تنها ۰.۸ درجه با رکورد حداقل دمای مطلق خود از زمان تأسیس ایستگاه فاصله داشت.
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه داد: سایر ایستگاهها نیز کاهش دمای چشمگیری را ثبت کردند؛ زابل با منفی ۶، زهک و هامون با منفی پنج، نصرتآباد با منفی چهار، و میرجاوه، سراوان، هیرمند و خاش با دمای منفی ۳سه درجه شبهای سردی را پشت سر گذاشتند، همچنین دمای ایستگاههای بمپور، سرباز و فنوج به منفی یک درجه رسید.
وی عنوان کرد: پشتکوه شهرستان خاش یکی از قطبهای مهم کشاورزی گلخانهای در سیستان و بلوچستان است، این منطقه با بیشترین سطح زیر کشت محصولات گلخانهای از جمله خیار، بادمجان، گوجهفرنگی، توتفرنگی و فلفل، نقش مهمی در تولیدات صادرات محور ایفا میکند.
حیدری افزود: کنترل ضدیخ رادیاتور خودروها، محافظت از محصولات کشاورزی، تخلیه آب سامانههای آبیاری تحت فشار و سمپاشها، مراقبت از کندوهای زنبور عسل، نگهداری دامها در مکانهای مناسب و محافظت از آنها در برابر سرما، شکستن یخ سطح استخرهای پرورش آبزیان و صرفهجویی در مصرف حاملهای انرژی انجام شود.