شبکه تلویزیونی الجزیره در برنامه اخیر «اینساید استوری» خود با حضور «حسن احمدیان» استاد دانشگاه تهران «الی گرانمایه» از اندیشکده «شورای روابط خارجی اروپا» و «تریتا پارسی» رئیس موسسه «کوئینسی» به بررسی مذاکرات آتی هستهای میان ایران و تروئیکای اروپایی پرداخت.
ایدههای تیمهای مذاکره کننده در حال حاضر بسیار متفاوت با زمان توافق اولیه است. آیا ایران قصد دارد دستور کار سختگیرانهای را پیش ببرد و این بار مذاکرات بسیار سختتری را آغاز کند؟
نگاه ایرانیها به واشنگتن تا ببینند چه موضعی خواهد داشت، آیا بازگشت فشار حداکثری را اجرا میکنند یا میخواهند به یک توافق واقعی با ایران برسند. حسن احمدیان: ایران پس از برجام هرگز در مورد مذاکره با غرب خط مشی سختگیرانهای نداشته است. مسعود پزشکیان، رئیس جمهور جدید ایران بسیار عملگرا است و من فکر میکنم این همان چیزی است که باعث حرکت رو به جلو میشود. من فکر نمیکنم ایرانیها هیچ موضع سختگیرانهای داشته باشند و تا کنون هم نداشتهاند، اساساً آنها میگفتند که برجام مبنای هر تعامل جدید است و اکنون فکر میکنم مبنایی برای تعامل مجدد خواهد بود. اما در عین حال یک دست صدا ندارد، طرف دیگری وجود دارد که ایالات متحده است، ایرانیها به واشنگتن چشم دوختهاند تا ببینند چه موضعی خواهد داشت و چه سیاستی را انتخاب میکند. آیا بازگشت فشار حداکثری را اجرا میکنند یا میخواهند به یک توافق واقعی با ایران برسند که البته مسائل دیگر از جمله اسرائیل، اوکراین و موارد دیگر در اینجا مطرح است.
آیا فکر میکنید معامله آسانی وجود خواهد داشت یا این توافق سالها طول میکشد؟
تریتا پارسی: به نظر من اصلا آسان نیست و خیلی پیچیده خواهد بود. با این حال، من فکر میکنم که میتوان بر روی یک چارچوب یا نقشه راه بر یک مبنای زمانی نسبتاً کوتاه توافق کرد و از آنجا به بعد، بررسی شود که آیا میتوان آن را با تمام جزئیات که برای رسیدن به آن لازم است اجرا کرد. توافق بر سر یک چنین نقشه راه یا چارچوبی به خودی خود میتواند بسیار ارزشمند باشد، زیرا اساساً میتواند تشدید تنش را متوقف کند و مانع افزایش درگیری برای دستیابی به یک چارچوب برای رسیدن به یک توافق نهای باشد. با توجه به این واقعیت که منطقه در آستانه انفجار است و آنچه اسرائیلیها در لبنان، غزه و به طور فزایندهای در سوریه انجام دادهاند و همچنین حملات یمنیها به اسرائیل، خطر جنگ بزرگتر را با رسیدن به یک توافق بر سر یک چارچوب مشخص کاهش میدهد و مانع تشدید تنشها در منطقه میشود و این به خودی خود بسیار ارزشمند است و من فکر میکنم میتوان در کوتاهمدت به آن دست یافت.