محمدرضا عارف معاون اول رئیسجمهور در نخستین جلسه ستاد «هماهنگی و راهبری اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور» در دولت چهاردهم، با تاکید بر اینکه انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی است گفت: انقلاب ما «انقلاب فرهنگی» است و نیاز به «مهندسی فرهنگی جامع و کامل» دارد، اکنون زمان آن است که اگر در جاهایی اشتباهاتی رخ داده است آن را اصلاح کنیم، اما راهش تقابل فیزیکی نیست.
در این جلسه که صبح امروز (چهارشنبه) در دفتر معاون اول رئیسجمهور و با حضور چهرههای برجسته فرهنگی کشور برگزار شد، عارف با تاکید بر آنکه «انقلاب اسلامی ما، یک انقلاب فرهنگی است» گفت: با گذشت چند دهه از پیروزی انقلاب، اکنون لازم است که «مهندسی فرهنگی جامع و کاملی» صورت گیرد، این یک موضوع قطعی است که حتی اگر ابزارها، تجهیزات و الزامات فراهم باشد، اما تا زمانی که مهندسی نداشته باشیم یا بد مهندسی کنیم، شرایط درست نمیشود، وقتی میتوانیم از ابزارو ملزومات درست استفاده کنیم که هر چیزی با اصول مهندسی و سرجای خودش باشد.
وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در این باره تاکید کردهاند که مهندسی فرهنگی درست و دقیقی باید صورت گیرد گفت: «انقلاب فرهنگی» ما، ملزومات و الزامات را داشته و دارد که نتیجه اش پیروزی انقلاب بود، اما چگونگی کنارهم گذاشتن و همافزایی و همگرایی این ملزومات و الزامات خیلی مهم است که مهندسی فرهنگی از آن حاصل میشود.
معاون اول رئیسجمهور در ادامه گفت: در دهههای گذشته از جهت ایجاد تشکیلات فرهنگی دستمان پر بوده است، اما زمانی که نوبت ارائه کار و پذیرش مسئولیت فرا میرسد، هیچکس در میدان نیست، البته اگرچه با این مسئله در همه بخشها و نهادها مواجه هستیم، اما مسئله اینجاست که این بخش فرق دارد چرا که مربوط به فرهنگ میشود.
عارف افزود: شکی نیست که مهندسی فرهنگی «انسجام» میخواهد و کاری جدی است، به عبارت دیگر با «شعار» و «رفتار اداری» به جایی نمیرسد، البته ممکن است درخانه سازی حتی با این رویه موفق بشویم، اما در این حوزه «راهبرد نرم»، «هماهنگ» و «توجه به مقتضیات زمان» جواب میدهد و اگراین مقتضیات و خصوصاً شرایط زمان را در نظر نگیریم، آنوقت کاری را انجام میدهیم که ۳۰ سال پیش خوب بوده، اما حالا نیست.
وی با تاکید بر اینکه ما باید با «نظم و دقت» و «ارزیابی دقیق عملکرد خودمان» خودمان جلو برویم گفت: «پذیرش شجاعانه اشکالات» زیرساخت مهم دیگر این حوزه است، تا اشکالاتمان را نپذیریم به سراغ اصلاح کار نخواهیم رفت.
از اشتباهاتمان برگردیم
معاون اول رئیسجمهور تصریح کرد: نگاهمان به آینده است و امیدوار هستیم، اگر در جایی اشتباه کردهایم حالا زمان آن است که اصلاح کنیم، ما باید با «زبان روز» و «زبان نسل جوان و نوجوان» با آنها گفتوگو کنیم و آنها را جذب کنیم، واقعیت این است که شاخصهای فرهنگی امروز ما نگرانکننده است.
عارف در ادامه با بیان اینکه باید بررسی کنیم که چرا نسل جوان و کسانی که توقعمان این بود که از پدرانشان بیشتر روی ارزشها مصر باشند اینگونه فاصله گرفتهاند، گفت: این مسئله قابل حل است، چون ذات مردم ایران در سراسر تاریخ، دیندار و فرهنگ بوده است، این مردم موحد بودهاند.
وی با بیان اینکه شأن این ستاد سیاستگذاری است نه اجرایی، افزود: اعضای این ستاد، اجماعی که در تصمیمات لازم است را دارند و دبیرخانه و دستگاههای ذیربط باید برای هماهنگی بیشتر تلاش کنند، اما نکته بسیار مهم این است هنگامی که تصمیمی گرفته شد اجرایی شود و اگر قابلیت اجرایی شدن ندارد، اصلاح شود.
معاون اول رئیسجمهور در ادامه گفت: در کنار تصویب برنامه، رصد اجرا اهمیت بسیار زیادی دارد، اینکه قانونی تصویب شود و مردم و جوانها از آن استقبال نکنند، کار ساز نیست باید به دقت رصد شود و اگر اشکالی وجود دارد برای اصلاح آن تلاش شود، چرا که ممکن است تصمیمی که گرفتهایم درست نبوده و لازم باشد برای درمانش طبیب حاذق پیدا کنیم و این در حالی است که اگر به جای درمان، به دنبال مقابله باشیم راه را اشتباه رفتهایم.
کار فرهنگی با تقابل فیزیکی، درست شدنی نیست
عارف در ادامه این جلسه با بیان اینکه مسائل فرهنگی با تقابل فیزیکی درست شدنی نیست گفت: «تقابل نرم» موضوع دیگری است، ما به دلیل اعتقادات مذهبیمان دست بالا را داریم، در زمانی که در خارج از کشور تحصیل میکردم، هر زمانی که دانشجویان انجمن اسلامی، با کمونیستهای دو آتشه بحث میکردند، دست کمونیستها بالا میرفت و سریع به بنبست میرسیدند و این در حالی بود که ما تنها تعدادی جوان بودیم که از طریق انجمنهای اسلامی فعالیت میکردیم،، اما آیا اکنون در دانشگاهها، تشکلهای دانشجویی همان توان و تفکر تشکلهای دهههای اول و دوم پیروزی انقلاب اسلامی را دارند؟
وی افزود: یکی از فلسفههای وجودی تشکلهای دانشجویی این است که روی مسائل فرهنگی کار کرده، مشکلات جوانها را ببینند و با کمک به حل آنها، این نسل را جذب کنند، اما آیا واقعا این تشکلها اکنون اینگونه هستند؟
معاون اول رئیسجمهور با بیان اینکه پیوستهای فرهنگی ابتدا باید در رفتار خودمان باشد تأکید کرد: کشورداری و حکومت کردن سازوکار خودش را دارد نباید بعد از گذشت ۴ دهه از انقلاب با ایجاد تشکیلات موازی تداخل وظایف ایجاد شود.