راهبرد وفاق و آچمز شدن دولت؛ پزشکیان تا کجا کوتاه می آید؟
در روز استیضاح عبدالناصر همتی، پزشکیان با گفتاری پرلکنت‌تر از همیشه و لحنی میان شکوه و التماس پشت تریبون قرار گرفت. او برای اولین بار از لاک به شدت محافظه کارانه درآمد و به آوار برجای مانده از دولت سیزدهم اشاره کرد، برای آنکه نمایندگان را قانع کند که شرایط اقتصادی کشور به خاطر پشت کردن به مذاکره و تحریم است، گریزی به راهبرد عدم مذاکره و تفاوت نظر خود و رهبری زد. با این همه هیچ کدام از اینها کارگر نیافتاد. محمدباقر قالیباف در نیم ساعت پایانی ۷۰ رای را به سبد مخالفان ریخت و عبدالناصر همتی از دولت جدا شد.
فرزین دبیری برادرزاده شهرام دبیری معاون پارلمانی رئیس جمهور اخیراً به عضویت هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال درآمده است و برخی خبرنگاران به دبیری خرده گرفتند که به جای لابی برای وزیر اقتصاد سخت به دنبال لابی برای درخشیدن برادرزاده خود بود. محمد مهاجری از اعضای شورای اطلاع رسانی دولت نیز از جمله افرادی بود که معاون پارلمانی رئیس جمهور را مورد انتقاد قرار داد.
ضربه کاری به دولت با ستادن ظریف
محمد جواد ظریف معاون راهبردی دولت نیز از احضارش توسط رئیس قوه قضاییه و استعفای اجباری گفت. وی یک روز قبل‌تر در گفت‌و‌گو با محمد فاضلی جامعه شناس اشاره کرده بود که درون دولت «صرفاً در حالی بازی بدون توپ است و توپی پیش پای وی نیست»، بسیاری وادار کردن ظریف به استعفا را به مثابه یک ضربه راهبردی و حیثیتی به دولت و پایان ماه عسل وفاق تفسیر کردند.
حسام الدین آشنا در اینباره گفت که ظریف مایل به حضور در دولت نبوده و «هر چه کرده به امر مقامات عالیه بوده». آذر منصوری رئیس جبهه اصلاحات نیز گفت: «نباید این استعفا را به یک کناره گیری ساده یا شکست پروژه وفاق تقلیل داد».
بهزاد نبوی از زعمای جبهه اصلاحات نیز در گفت‌و‌گو با آفتابنیوز اظهار کرد که نباید رفتن ظریف یا استیضاح همتی را به عنوان پایان پروژه وفاق قلمداد کرد.
با این همه بدنه جوان جبهه اصلاحات و افکار عمومی تا این حد خوش بین به نظر نمی‌رسند. با توجه به تورم سنگین، ناامیدی در افق مذاکره و رفع تحریم، فشار تندروها برای تحدید بیشتر آزادی‌های مدنی، عدم توفیق در رفع فیلترینگ و ده‌ها وعده ناکامی دیگر، بسیاری دولت مسعود پزشکیان و پروژه وفاق او را عملاً پایان یافته تفسیر می‌کنند.
یکی از وزرای دولت حسن روحانی که نخواست نامش فاش شود در این خصوص به آفتابنیوز گفت: «قابل حدس بود که کلان راهبرد وفاق تا عید بیشتر دوام نخواهد داشت، آنچه رئیس جمهور محترم به نظر می‌رسد درک نمی‌کند، تمامیت خواهی، جبهه پایداری و تندروها است، آنها به رفتن ظریف قانع نیستند و تا کاملاً دولت را فلج و آچمز نکنند، کوتاه نخواهند آمد، به ویژه که قالیباف هم خواستار شکست دولت و بسترسازی برای ریاست جمهوری خود یا یک کاندید نزدیک به خود است»
اعتماد دوباره به قالیباف
عبدالله رمضانزاده سخنگوی دولت سید محمد خاتمی نیز به پزشکیان نهیب زد که چرا دوباره به قالیباف اعتماد کرده است.
غلامحسین کرباسچی شهردار سابق تهران نیز در انتقاد از پروژه وفاق دولت اظهار کرد: «پزشکیان هر چه قدر کوتاه بیایید، آنها جری‌تر می‌شوند، آنها در همه تریبون‌های مذهبی و غیر مذهبی تبلیغ (منفی) می‌کنند و اینگونه نیست که وفاق را جدی گرفته باشند.»
سید صادق حسینی فعال اقتصادی نیز ابراز امیدواری کرد که با رفتن همتی و ظریف؛ «پزشکیان از خواب بیدار شود».
عماد بهاور فعال سیاسی اصلاح طلب هم یک بار دیگر فرضیه احتمال استعفای پزشکیان در سال ۱۴۰۴ را مطرح کرد. هر چند علی اصغر شفیعیان فعال رسانه‌ای نزدیک به دولت چنین فرضیاتی را مردود دانست.
مهاجرانی سخنگوی دولت نیز گفت: «ما به وفاق مومن‌ایم!».
دست خالی دولت
بعید به نظر می‌رسد جناح تند که با سیاست خارجی پرهزینه و ترویج مشکلات ساختاری و حمایت از کاسبان تحریم، کشور را به اینجا رسانده است، تنها به ظریف و همتی اکتفا کنند. یک روزنامه اصولگرا نیز نوشت: «حالا نوبت دیگر معاونان پزشکیان است که برکنار شوند».
به نظر می‌رسد جامعه نیز دیگر از حرف‌های تکراری رئیس جمهور مبنی بر اینکه: «بیاید دوست باشیم، دعوا نکنیم!» خسته شده است.
تا بدین جای کار تنها راهبرد دولت تلاش برای همزیستی با تندروها بوده و تقریباً در همه عرصه‌ها و وعده‌های که داده بود، ناموفق عمل کرده است، نه وضعیت اقتصادی بهبود پیدا کرد، نه وعده‌های اجتماعی، سیاسی رئیس جمهور به آستانه تحقق نزدیک شده‌اند.
برخی تحلیلگران می‌گویند حالت بلاتکلیف و تدافعی و بدون نقشه دولت، حمایت عمومی از رئیس جمهور را به شدت کاهش داده است، از دیگر سو، جناح رقیب نیز با تضعیف هر روزه دولت، بر شدت حملات خود بر پیکر نحیف دولت چهاردهم افزوده است، اگر رئیس جمهور تکانی به خود ندهد و به اصطلاح خودی نشان ندهد، بعید به نظر می‌رسد که دولت چهاردهم عاقبت به خیر شود.
